.
Do pobrania:
DZIEŃ OTWARTY W PARKU…
- Autor wpisu Autor: fixmypage
- Data wpisu 23 sierpnia 2016
- Brak komentarzy do DZIEŃ OTWARTY W PARKU…
- Tagi 15
Miesiąc: sierpień 2016
Rak szlachetny (Astacus astacus) i rak błotny (Astacus leptodactylus) należą do naszej rodzimej fauny. Od dziesięcioleci liczba stanowisk obu gatunków drastycznie spada. Szacuje się, że w przypadku raka szlachetnego może on występować w około 100 miejscach, podobnie jak rak błotny.
Dorosły samiec raka szlachetnego
Rak błotny w czasie żerowania
Oba gatunki należą do jednych z największych bezkręgowców wodnych. Dorosłe osobniki mogą osiągać nawet ponad 20 cm długości całkowitej. Zarówno rak szlachetny jak i błotny posiadają cechy umożliwiające łatwe rozpoznanie gatunku. Astacus astacus posiada gładki pancerz, z nielicznymi kilkoma kolcami na głowotułowiu, a jego szczypce są masywne i zawsze czerwone po spodniej stronie. Natomiast u Astacus leptodactylus pancerz pokryty jest drobnymi kolcami, doskonale wyczuwalnymi pod opuszkiem palców, poza tym jego szczypce są wyraźnie szczupłe i długie a ich spodnia strona jest koloru kremowego lub białawego.
Samica raka błotnego z jajami pod odwłokiem
Niestety zdecydowanie częściej w wodach Polski spotykamy raki pręgowate (Orconectes limosus) nazywane też amerykańskimi, które opanowały większość wód Polski. Rak osiąga niewielkie rozmiary, zwykle 8 do 10 cm długości ciała, jego pancerz jest brązowo oliwkowy z wyraźnymi brązowo czerwonymi plamami na odwłoku od których wzięła się polska nazwa gatunku. Rak pręgowaty dzięki odporności na dżumę raczą oraz wytrzymałości na szeroką paletę zanieczyszczeń miał szansę szybkiego zawojowania wód europejskich. Tym samy doprowadza do zaniku raka szlachetnego i błotnego. Regres obu naszych gatunków raków jest bezpośrednio związany z drastycznym spadkiem jakości wód w minionych latach, wspomnianą inwazją obcych gatunków raków rodem z Ameryki Północnej oraz rozprzestrzenianiem się śmiertelnej choroby wywołującej u raków europejskich dżumę raczą. W obecnej sytuacji jedyną szansą ratowania naszych zagrożonych raków jest ich hodowla w celu odtwarzania populacji w dokładnie wytypowanych wodach. Od ponad 10 lat prace nad restytucją raka szlachetnego prowadzone są na Wydziale Nauk o Zwierzętach SGGW. Część wyhodowanego materiału jest od kilku lat wypuszczana w wodach Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Miejsce ze względu na bezpieczeństwo tych zwierząt nie będzie ujawniane. Ale warto mieć nadzieję, że efektem tych prac za kilka lat będzie uformowanie się trwałej, lokalnej populacji raka szlachetnego, który w przeszłości określany był wyznacznikiem czystości wód. Raki, które trafiają do naszego Parku rozmnażane są i hodowane w specjalnych basenach w jednym z laboratoriów SGGW, które nosi miano ”wylęgarni i podchowalni raków”.
Dorosłe raki błotne przed wypuszczeniem
Raki szlachetne przed wypuszczeniem
Poza opieką merytoryczną, którą sprawuje dr Witold Strużyński, rakami zajmują się studenci z Międzywydziałowego Koła Naukowego Biologów. Oni też uczestniczyli w pracach terenowych związanych z restytucją raków. W 2015 roku wypuszczonych zostało ponad 300 raków obu gatunków. Rak szlachetny znalazł „nowy dom” w jednym z drobniejszych strumieni Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, a rak błotny zawitał do typowego dla siebie siedliska czyli niewielkiego, bezodpływowego zbiornika wodnego.
Rak błotny w czasie żerowania
Oba stanowiska zostaną poddane stałemu monitoringowi, czyli będą prowadzone obserwacje stanu jakości wód, odłowy kontrolne oraz kolejne „wzmacniające” populację zaraczenia. Miejmy nadzieję, że oba gatunki znajdą sprzyjające warunki, a efektem naszych działań będzie stworzenie kolejnych stanowisk tych cennych przyrodniczo i zagrożonych wyginięciem zwierząt.
„Czynna ochrona i odbudowa pogłowia raka szlachetnego (Astacus astacus) i raka błotnego (Astacus leptodactylus) w Mazowieckim Parku Krajobrazowym, dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji w kwocie 7 000,00 zł.”
Kategorie
CZESŁAW ŁASZEK (EN)
Czesław Łaszek – the patron of Mazowiecki Landscape Park – was born on 11th July 1930 in Mińsk Mazowiecki. Already as a child he spent much of his time exploring Mazovia’s forest trails, including those around Świder Village, where he later moved.
Czesław Łaszek – the patron of Mazowiecki Landscape Park – was born on 11th July 1930 in Mińsk Mazowiecki. Already as a child he spent much of his time exploring Mazovia’s forest trails, including those around Świder Village, where he later moved. Despite being quite young at the time, he was active in the Polish Home Army (Armia Krajowa). He studied biology at Warsaw University, at the Department of Philosophy and Earth Science.
From 1966 he was a nature conservation guardian (społeczny strażnik ochrony przyrody) and in 1978 became the chief inspector of Nature Conservation Guard. He was also an active member of the Polish Nature Conservation League (Liga Ochrony Przyrody). In 1972 he became Director of Nature Conservation for Mazovia County (Wojewódzki Konserwator Przyrody). This position allowed him to push for protecting unique and often underestimated green areas around Warsaw. .
During his term of office two landscape parks were created (including Mazowiecki Landscape Park), 62 nature reserves („Na Torfach”, „Świder” and „Pogorzelski Mszar”among others) and about 2000 trees and boulders were designated as nature momuments.
Czesław Łaszek also promoted Mazovia’s nature and its beauty through cooperation with environmental journals. His articles appeared in „Przyroda Polska” („Polish Nature”), „Chrońmy Polską Przyrodę” („Let’s Protect Polish Nature), „Parki Narodowe” („National Parks”) and „Komunikaty Dendrologiczne i Ochrona Krajobrazu” („Dendrological Reports and Landscape Protection”). He is the author and co-author of three books on Warsaw’s forests: „Przyroda Warszawy” (1980 – „Warsaw’s Nature”), „Chronione obiekty przyrodnicze województwa stołecznego warszawskiego” (1989 – „Protected Natural Objects of Warsaw County”) and „Wartości przyrodnicze województwa warszawskiego” (1992 – „The Natural Value of Warsaw County”).
As a thank you for his service to nature conservation, Czesław Łaszek was named the patron of Mazowiecki Landscape Park in 2001. In 2006 a boulder was placed in front of „Peat Lake” Environmental Education Centre bearing his name. A linden tree and an old pine tree in the Pine Alley in front of Otwock Town Hall were also named after Czesław Łaszek.
Kategorie
About the Park (MPK)
Among the many advantages of Mazowiecki Landscape Park, its proximity to Warsaw counts as perhaps the most important one.
Zapraszamy do udziału w zajęciach przyrodniczych organizowanych przez Zespół ds. Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego!
Występująca w Mazowieckim Parku Krajobrazowym im. Czesława Łaszka niewielka ryba z rodziny karpiowatych – strzebla błotna Eupallasella percnurus jest rzadkim gatunkiem objętym ścisłą ochroną gatunkową. Ta ryba pozbawiona znaczenia gospodarczego wymaga ochrony czynnej. To właśnie dlatego w 2013 roku rozpoczęto program restytucji strzebli błotnej w MPK.
Przygotowanie do badań
Strzebli błotnej zagraża wiele czynników oddziaływujących w zróżnicowany sposób. Na początku XX wieku nastąpił spadek liczby stanowisk i liczebności gatunku, co było spowodowane nieodwracalnym zanikiem terenów podmokłych, a także małych powyrobiskowych zbiorników wodnych. W dalszym ciągu osuszanie, obniżanie poziomu wód gruntowych czy regulacja koryt rzek przyczynia się do regresu liczby stanowisk strzebli błotnej. Czasami jednak to nie zabiegi melioracyjne są zagrożeniem dla jej populacji, lecz celowe przekształcenia zbiorników wodnych w łowiska specjalne lub stawy hodowlane. Takie łowiska są wówczas zarybiane najczęściej karpiem czy drapieżnymi gatunkami ryb, bezpośrednio niebezpiecznymi dla populacji strzebli błotnej.
Badanie wody
Torfianka
W letnim sezonie 2015 roku w celu utrzymania istniejącej w Mazowieckim PK populacji strzebli błotnej, podjęto monitoring abiotycznych i biotycznych warunków siedliskowych. Wytypowane w 2013 i 2014 roku do celów restytucji gatunku dwie torfianki w okolicach Warszawki oraz torfianka w pobliżu Karczewa ze szczątkową populacją strzebli błotnej – poddane zostały ponownej ocenie podstawowych parametrów jakości wody, takich jak odczyn (pH), temperatura, przewodnictwo elektrolityczne czy zawartość tlenu.
Dodatkowo zasilono istniejące na tych stanowiskach populacje młodymi osobnikami strzebli błotnej z ciągłej hodowli, prowadzonej na zlecenie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie, w warunkach kontrolowanych w Zakładzie Rybactwa Stawowego w Żabieńcu, do celów czynnej ochrony w MPK populacji tego gatunku. Łącznie do torfianek wsiedlono 1000 osobników po uzyskaniu z Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska zezwolenia na przeprowadzenie restytucji.
Jednocześnie podczas monitorowania istniejących stanowisk, poszukiwano miejsc nadających się do nowych translokacji gatunku. Zwracano przy tym uwagę, aby zbiornik miał odpowiednią głębokość maksymalną w okresie letnim, powierzchnia lustra wody była odkryta oraz aby woda miała odpowiednie stabilne parametry. Dzięki takim obserwacjom udało się wytypować kolejną torfiankę spełniającą wymagania strzebli błotnej.
Transport rybek
tuż przed wypuszczeniem …
… na wolności
Nasz nowy dom
Działania podjęte w ramach programu okazały się mieć dużą wartość edukacyjną. 21 lipca 2015 nagrano część odcinka programu edukacyjnego „Załoga Eko”, który poświęcony był strzebli błotnej. Prof. dr hab Jacek Wolnicki przedstawił w jaki sposób należy chronić tę rzadką rybę.
„Restytucja różanki Rhodeus sericeus oraz strzebli błotnej Eupallasella percnurus w wodach Mazowieckiego Parku Krajobrazowego dofinansowano przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji w kwocie 8 000,00 zł.”
Fotorelacja z pikniku Lato Leśnych Ludzi
Ośrodek Edukacyjno – Muzealny Kozienickiego Parku Krajobrazowego znajduje się w Augustowie, miejscowości leżącej w samym centrum Puszczy Kozienickiej. zwanej dawniej Półborem. W sobotę 13 sierpnia 2016 r. na terenie ośrodka odbył się piknik pod hasłem „Lato Leśnych Ludzi”. Impreza miała charakter rekreacyjny. Jej celem było zapoznanie mieszkańców Augustowa z działalnością edukacyjną Kozienickiego Parku Krajobrazowego.
Dla uczestników pikniku przygotowano wiele atrakcji. Przez cały czas trwania imprezy ośrodek edukacyjny udostępniony był do zwiedzania, dzięki czemu wiele osób zapoznało się z prezentowanymi tu ekspozycjami i materiałami dydaktycznymi.
Pracownicy Kozienickiego Parku Krajobrazowego prowadzili zabawy oraz konkursy przyrodnicze z nagrodami.
Miejscowy zespół „Półborzanki” zaprezentował kilka utworów ze swojego repertuaru, między innymi piosenkę o Augustowie, do której słowa napisała członkini zespołu Genowefa Kulik.
Wiesława Kośla wyrecytowała swoje wiersze inspirowane przyrodą Puszczy Kozienickiej.
W specjalnym koncercie wystąpił zespół „Leśni Goście”, przedstawiając bardzo zróżnicowany repertuar od piosenki turystycznej po patriotyczną. Autorem wszystkich prezentowanych tekstów i muzyki jest mieszkaniec Augustowa Erwin Kruczoń.
Swoją muzykę zaprezentowali także producenci muzyczni LOUD ABOUT US, uczestnicy prestiżowego „Sunrise Festiwal”. Występ przypadł do gustu szczególnie młodej części widowni.
Na terenie ośrodka stanęła dmuchana zjeżdżalnia, na której do zmroku harcowali najmłodsi goście pikniku. Mogli oni również zapoznać się z wyposażeniem wozu techniczno – bojowego Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej nr 4 Państwowej Straży Pożarnej z Pionek.
Dzięki uprzejmości policjantów z Komisariatu w Pionkach podczas pikniku można było oznakować swój rower. Akcja cieszyła się dużym powodzeniem i zaowocowała oznakowaniem ponad pięćdziesięciu rowerów.
Zainteresowane osoby mogły wziąć udział w warsztatach manualnych „Spotkania z Wełną”, które odbywały się w pomieszczeniach ośrodka. Podczas warsztatów można było nabyć umiejętności filcowania gręplowanej wełny i wykonywania ozdób z otrzymanego materiału. Warsztaty zostały zorganizowane i sfinansowanych przez LGD Stowarzyszenie „Dziedzictwo i Rozwój” ze Zwolenia.
Nagłośnienie oraz oprawę muzyczną zapewniła firma DJ GEMI. Przy jej muzyce doskonała zabawa trwała do późnych godzin wieczornych.
Poczęstunek dla wszystkich uczestników pikniku (pierogi, kiełbaski z grilla, chleb ze smalcem i kiszonym ogórkiem, napoje) był możliwy dzięki hojności sponsorów.
Organizatorem imprezy był Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych oraz Sołtys i Rada Sołecka Wsi Augustów. Za pomoc w jej przygotowaniu serdecznie dziękujemy: Staroście Radomskiemu, Wójtowi Gminy Pionki, Zarządowi Terenowego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Policjantów przy Komisariacie Policji w Pionkach, Przychodni Lekarskiej „NZOZ PRIMA” w Suskowoli, Lokalnej Grupie Działania Stowarzyszenie „Dziedzictwo i Rozwój” ze Zwolenia, Jednostce Ratowniczo-Gaśniczej nr 4 Państwowej Straży Pożarnej z Pionek.
Podajemy link do zdięć:
https://drive.google.com/folderview?id=0By3LnYlyQkB_UVVQbEVwOF9hWFU&usp=sharing
Kategorie
Różanka w wodach MPK
Na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego prowadzona jest czynna ochrona i monitoring różanki Rhodeus sericeus, ryby z rodziny karpiowatych. W Polsce różanka jest objęta ochroną gatunkową od 1993 r., gdyż wówczas postanowiono umieścić ten gatunek w II Załączniku Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej. Podobnie postąpiły inne kraje europejskie przypisując tej rybie specjalną ochronę.
torfianka
W Mazowieckim Zespole Parków Krajobrazowych różanka współbytuje z innymi gatunkami w kilku zbiornikach naturalnych oraz w jednym zbiorniku kontrolnym. Najbardziej obfitym w różankę zbiornikiem naturalnym jest „Żółwi Staw”. Oprócz „Żółwiego Stawu” obserwujemy ten gatunek w zbiornikach przy „Starej Cegielni” i „Czarnych Stawach”. Niedawno miało miejsce wpuszczenie 220 osobników do „Czarnych Stawów”, gdzie kilka lat temu dokonano udanej reintrodukcji oraz ok. 250 osobników do nowo wytypowanej torfianki w okolicach Warszówki. „Czarne Stawy” to duży zespół zbiorników, których charakter idealnie odzwierciedla preferowane przez różankę warunki m.in. woda stojąca lub o słabym prądzie, zespoły wielogatunkowej roślinności wodnej „łąki podwodne”. Oczywiście reintrodukcja nie byłaby udana, gdyby odbywała się bez najważniejszego dla tej ryby uczestnika – małży. Charakterystyka rozrodu tego gatunku jest niezwykle ciekawa i wymagająca, gdyż różanka by mieć sukces rozrodczy potrzebuje towarzystwa małży w zbiorniku. Wszystko ma swój początek na wiosnę, kiedy różanki zmieniają swój wygląd z nijakiej szarości na piękną szatę godową. U samców proces przemiany jest bardzo wyraźny i służy przyciągnięciu potencjalnej partnerki. Każdy samiec przybiera barwy czerwieni na płetwach, purpury na grzbiecie, a smuga ciągnąca się wzdłuż boku ryby staje się intensywnie seledynowa.
samiec – szata godowa
Gotowy samiec zajmuje wydzieloną część dna z małżami jako swoje terytorium. Uwydatniając swoje atuty w postaci barwy i małży zachęca samiczkę do podjęcia rozrodu. Gdy samica uzna, że małże są odpowiednie, różanki przystępują do rozrodu.
samica z pokładełkiem godowym
Ważnym elementem wszystkich badań jest sprawdzanie kondycji osobników i efektywności rozrodu różanki w basenie kontrolnym znajdującym się przy siedzibie dyrekcji Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Biorąc pod uwagę wszystkie dane o różance zgromadzone w ostatnich latach przez osoby uczestniczące w programie, można śmiało stwierdzić, iż reintrodukcja tego ciekawego gatunku przebiega prawidłowo i z dużym sukcesem, gdyż wielkość populacji różanek ma tendencję wzrastającą. W związku z tym program czynnej ochrony różanki realizowany przez pracowników Mazowieckiego Parku Krajobrazowego i koordynowany przez Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, okazał się skuteczny i należy go kontynuować.
rzut siatką
„Restytucja różanki Rhodeus sericeus oraz strzebli błotnej Eupallasella percnurus w wodach Mazowieckiego Parku Krajobrazowego dofinansowano przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji w kwocie 8 000,00 zł.”
