Miesiąc: październik 2023

W miniony weekend, 27-29 października w Leśnym Ośrodku Edukacyjnym im. red. Andrzeja Zalewskiego w Jedlni-Letnisku odbyła się jubileuszowa, XXX Ogólnopolska Konferencja Chiropterologiczna, w której swój udział miał również Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych.

Podczas pierwszych dwóch dni konferencji uczestnicy mogli wysłuchać licznych, ciekawych wystąpień dotyczących nowych praktyk w badaniach i ochronie nietoperzy oraz wyników ww. badań. Szczególnie dużo uwagi było poświęcone mopkowi zachodniemu, gatunkowi wymienionemu Konwencji Berneńskiej, Konwencji Bońskiej oraz Porozumienia o ochronie populacji europejskich nietoperzy (EUROBATS). Omawiane były takie tematy jak wykorzystanie edukacji chiropterologicznej w ochronie nietoperzy, stosowanie budek rakietowych (rocket bat box), różnorodne nisze hibernacyjne, wybór drzew dziuplastych na kryjówki, rozwiązania przyśpieszające zasiedlenie budek, obrączkowanie nietoperzy, nietoperze w diecie puszczyka, wokalizacja kolonii rozrodczych i wiele innych.

Drugiego dnia odbyła się sesja plakatowa, podczas której zaprezentowany został poster z wynikami dziesięcioletnich badań zasiedlenia skrzynek typu Stratmann w Chojnowskim Parku Krajobrazowym. Plakat został przygotowany przez pracownika MZPK – Katarzynę Kozłowską oraz chiropterologów: Marię Łepkowską, Ewę Osuchowską i Grzegorza Lesińskiego.

Na terenie ChPK zostało powieszone już ponad 200 budek typu Stratmann, na pięciu powierzchniach badawczych. W wyniku regularnych kontroli ustalono, że skrzynki te są zasiedlane najchętniej przez borowca wielkiego (udział prawie 50%), w następnej kolejności przez karlika większego i gacka brunatnego. Na czwartym miejscu jest obserwowany regularnie od 2018 r. mopek zachodni. Do tej pory gatunek ten był stwierdzony w skrzynkach tego typu tylko dwa razy: w Puszczy Knyszyńskiej i Kampinoskim PN. Łącznie w skrzynkach w ChPK zaobserwowano już dziewięć gatunków nietoperzy. Poza wymienionymi wcześniej są to: karlik drobny, nocek Brandta/wąsatek, nocek duży, nocek Natterera i mroczek późny. W skrzynkach początkowo występowały cztery gatunki (regularnie 3), a w ostatnich latach aż sześć. W kolejnych latach jest również widoczny też wzrost liczby nietoperzy w skrzynkach. Poza tym, że skrzynki stanowią dla nich zastępcze kryjówki dzienne są również miejscem godów, rozrodu i podczas wiosennych oraz jesiennych migracji.

Na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego stwierdzono  występowanie 19 gatunków nietoperzy z 27 występujących w Polsce. W ramach czynnej ochrony powieszono 174 skrzynek typu Stratmann. Zajętość powieszonych skrzynek przez nietoperze szacuje się na ok. 2%. Fakt tak niskiej zajętości, może świadczyć o dobrym stanie lasów Puszczy Kozienickiej, w których dużo jest starych dziuplastych drzew, które w sposób naturalny wybierane są przez nietoperze na dzienne kryjówki. W 2016 r. na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego wykazano największą wówczas w Polsce pod względem liczebności  kolonię rozrodczą nocka dużego liczącą 1248 osobników oraz stwierdzono występowanie nowego gatunku nietoperza  – nocka Alkatoe.

Trzeciego dnia odbyła się wycieczka do Puszczy Kozienickiej współorganizowana przez Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych. Spacer po rezerwacie „Źródło Królewskie” poprowadziła Pani Jolanta Tabor z Zespołu d/s Kozienickiego Parku Krajobrazowego. Podczas spaceru uczestnicy konferencji poznali walory przyrodnicze rezerwatu utworzonego wzdłuż doliny rzeki Zagożdżonki, w obrębie którego występują obfite źródliska olsowe. Prowadząca spacer przekazała również informacje o innych cennych siedliskach przyrodniczych na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego oraz kilka faktów z historii tego terenu. Uczestnicy konferencji poznali również działalność Parku w zakresie czynnej ochrony przyrody.