Miesiąc: styczeń 2013

W Świerżach  Górnych, tuż za murami cmentarza parafialnego, znajduje się cmentarz z okresu I wojny światowej. Pochowano tu żołnierzy armii austro-węgierskiej i rosyjskiej. Znane są nazwiska ok. 75 żołnierzy austro-węgierskich. Ilość pochowanych Rosjan jest nieznana. Na cmentarzu znajdują się  92 krzyże o wysokości ok. 160 cm, z których większość zwieńczona jest daszkiem, krzyże te zawierają inskrypcje. W centralnej części cmentarza znajduje się drewniany krzyż bez opisu o wysokości ok 5 m. Cały obiekt otoczony jest drewnianym płotem. 

Cmentarz ten został wpisany do rejestru zabytków we wrześniu 1984 roku.

 

Pamięć żołnierzy legionów poległych w bitwie pod Laskami-Anielinem w czasie I wojny światowej została uczczona przez obywateli wolnej Rzeczypospolitej już w 1933r budową pomnika mauzoleum.

W październiku 1914r. oddziały Legionów Polskich, pod dowództwem Józefa Piłsudskiego, brały udział  w walkach o twierdzę Dęblin. Legiony znalazły się na prawy skrzydle 46-ej dywizji strzeleckiej austriackiej na odcinku Trupień – Laski – Anielin, wchodząc w skład armii gen. Dankla. Legioniści ponieśli bardzo poważne straty – 220 zabitych i wielu rannych. Z inicjatywy koła Związku Legionistów w Pionkach utworzono komitet obywatelski, na czele którego stali: starosta powiatowy Czesław Kowalski oraz dyrektor naczelny Państwowej Wytwórni Prochu dr inż. Jan Prot. Pomnik wg projektu Klonowskiego wykonany jest z granitu wołyńskiego, ustawiony w pobliżu linii kolejowej Radom – Dęblin.

Od 1989 roku 11 listopada przy mauzoleum z udziałem władz samorządowych, duchowieństwa oraz społeczeństwa Pionek i okolic odbywają się uroczyste obchody odzyskania niepodległości.

 

Murowana kapliczka z rzeźbą św. Jana Nepomucena stoi przy drodze w Jastrzębi, wybudowana w 1892 roku.

Święty Jan Nepomucen jest patronem dobrej spowiedzi, spowiedników i penitentów. Jest także patronem chroniącym przed powodziami i wzburzonymi wodami, a także patronem mostów, przepraw, życia rodzinnego. Według tradycji ludowej jest świętym, który chroni również pola i zasiewy zarówno przed powodzią, jak i suszą.    Z tego powodu figury św. Jana Nepomucena spotyka się nie tylko przy mostach i rzekach, ale i w okolicy skrzyżowań dróg, a także na placach publicznych i przy kościołach.

Legenda  I  Jan Nepomucen urodził się prawdopodobnie w Pomuku (Nepomuku) w Czechach w roku 1350     w czasach króla Wacława IV Luksemburczyka. Życie dorosłego Jana związane było ze stanem duchownym, a karierę robił jako doktor prawa i generalny wikary przy arcybiskupie praskim. Arcybiskup był przeciwnikiem króla Wacława IV, który prowadził hulaszczy tryb życia. Król nie znosząc krytyki uknuł intrygę mającą na celu pozbycie się dostojników kościelnych. Zaprosił ich na dwór, po czym uwięził. Wśród uwięzionych znalazł się też Jan Nepomucen. Część więźniów wypuszczono, część uciekła, pozostał tylko Jan, nad którym znęcano się i poddając go przeróżnym torturom: palono ogniem, kłuto ciało, bito, kopano oraz wyrwano kleszczami język. W końcu wywleczono go na most nad Wełtawą w Pradze i w nocy 20 marca 1393 roku, z przyczepionymi do szyi kamieniami, wrzucono do rzeki. W tym momencie na niebie ukazało się pięć gwiazd symbolizujących pięć cnót męczennika. Gwiazdy te,  w wielu przypadkach, są charakterystycznym elementem rzeźb i malowideł.                                                                                               

Legenda II  Według innej legendy Jan Nepomucen po otrzymaniu święceń kapłańskich został kanonikiem kapituły katedry św. Wita w Pradze. Bywał zapraszany na dwór królewski          i został spowiednikiem królowej. Król podejrzewając żonę o niewierność próbował wymusić na Janie wydanie tajemnicy spowiedzi. Gdy ten odmówił został poddany ciężkim torturom i     w końcu zginął zrzucony z mostu nad Wełtawą.

Papież Innocenty XIII dekretem z dnia 25 VI 1721 roku zezwolił na wszczęcie procesu kanonizacyjnego, a papież Benedykt XIII 19 marca 1729 roku dokonał kanonizacji. Jan Nepomucen został wpisany w poczet świętych.

 

Pierwotny kościół drewniany został ufundowany przez króla Władysława Jagiełłę, który w Jedlni przebywał co roku.

Budowa kościoła murowanego rozpoczęła się z woli ostatniego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1970 r.

Architektem był Jan Fontana (autor pałacu w Łazienkach i Królikarni w Warszawie). Prace przy budowie przerwano w 1793 r. z powodu braku pieniędzy. Dalsze prace budowlane rozpoczęto w 1812 r. wg planów architekta J. Kubickiego, budowniczego min. Belwederu. W stanie surowym budowlę ukończono w 1819 r. Kościół postawiono na planie krzyża greckiego o równych ramionach. Dopiero w 1832 roku dzięki hojności namiestnika carskiego kościół został wyposażony w ławki, ambony, organy, ogrodzenie kościoła. W latach 1898-1901 przebudowano go całkowicie w stylu neorenesansowym wg projektu Stefana Schyllera. Wewnątrz znajdują się dwa późnobarokowe ołtarze oraz kamienna chrzcielnica z początku XVII wieku. Z dwóch dzwonów jeden jest gotycki, drugi datowany na 1580 r.

Naprzeciwko kościoła, z inicjatywy księdza proboszcza wzniesiono pomnik króla Władysława Jagełły.

Rzymsko-katolicki cmentarz znajduje się przy kościele parafialnym p.w. św. Mikołaja i Małgorzaty. Zostało tu pochowanych 17 powstańców styczniowych poległych w kwietniu 1863 r. w walce z oddziałami carskimi  w pobliskich Jaścach. Obok mogiły powstańców znajduje się mogiła ks. proboszcza Józefa Gackiego (1805-1876) powstańca styczniowego oraz znanego kronikarza regionalnych dziejów.

Jedno z jego dzieł to „Jedlnia, w niej kościół i akta obelnego prawa” (Radom, 1874 r.)  Cmentarz ten, zwany trzecim „starym”, powstał pod koniec XVIII w., kiedy ze względów sanitarnych zakazano grzebania zwłok na przykościelnych cmentarzach. Zgodnie  z prawem nowy cmentarz wytyczono poza wsią i z tego powodu nazywany był cmentarzem „w polu” lub „polnym”. Równolegle funkcjonował cmentarz przy kościele, gdzie nadal ze względów prestiżowych chowano ciała znamienitszych osób.

Pierwszy, nieistniejący już cmentarz (istniał w okresie od ok. 1390 r. do 1819 r.) w Jedlni powstał wokół modrzewiowego kościoła ufundowanego przez króla Władysława Jagiełłę. Nowy cmentarz zwany „drugim”, powstał w obrębie tego samego wzgórza kościelnego, wokół murowanego kościoła, ufundowanego przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Informacja o czwartym cmentarzu, zwanym „cholerycznym” pojawia się w księdze inwentarzowej z 1835 roku. Powstał z inicjatywy ks. Xawerego Rogojskiego w związku z epidemiami nawiedzającymi Jedlnię. Po rozbudowie kościoła pod koniec XIX w. oraz  z powodu szybko rosnącej liczby parafian wyznaczono miejsce pod piąty cmentarz, istniejący i funkcjonujący do dzisiaj, zwany „nowym”.

Na tym zabytkowym, tzw. trzecim cmentarzu, znajduje się wiele starych nagrobków, niestety w bardzo złym stanie.

l.p.	Nazwa, imię i nazwisko	Adres	Telefon/mail/WWW
Gmina Nur
1.	Elżbieta i Tadeusz Niemyjscy	Brokowska 5, 07-322 Nur	tel. (86) 275 50 03 – po 20.00 – (86) 478 19 30 kom. 604 567 515
2.	Gospodarstwo agroturystyczne Kanoo	Brokowska 45, 07-322 Nur	tel. 792 029 111 tel. 604 150 434
3.	Gospodarstwo agroturystyczne Andrzej Sosiński	Ołtarze Gołacze 65 07-322 Nur	kom. 515 235 619 mail: office@action-bp.pl
4.	Andrzej i Dorota Kaniuk	ul. Brokowska 12 07-322 Nur	kom. 694 519 791
Gmina Pułtusk
5.	Willa Janola	Ponikiew 2 06-100 Pułtusk	kom. 602 212 086
Gmina Ceranów
6.	Gospodarstwo agroturystyczne	Ceranów 212, 08-322 Ceranów	tel. 025/7870714
7.	Gospodarstwo agroturystyczne	Długie Kamieńskie 44, 08-322 Ceranów	tel. 025/7871915
Gmina Sterdyń
8.	Bocian Stefan i Cecylia	Kiełpiniec 72	tel. 025 781 08 20
9.	Kur Agata	Białobrzegi 78	tel. 025 781 09 07
10.	Wyrzykowska Marianna	Sewerynówka 18	kom. 604 969 051
11.	Mitowska Ewa	Seroczyn	kom. 505 224 782 mail: ewa.mitowska@op.pl
12.	Trusiak Bożena i Ireneusz	Białobrzegi 51 A	tel. 025 781 08 94
13.	Mastalerczuk Maciej	Seroczyn Kolonia	tel. 025 792 50 22, 787 05 80
Gmina Kosów Lacki
14.	Gospodarstwo agroturystyczne „ Ewy” Ewa Wrzosek	Albinów 4	kom. 633 851 787
15.	Gospodarstwo agroturystyczne Danuta Wrzosek	Albinów 6	kom. 604 860 331
Gmina Liw
16.	Danuta Bereza	Borzychy ul. Podlaska 8	kom. 504 292 829 tel. 25 691 77 52
17.	Bożena i Henryk Sopyła	Starawieś ul. Ogrodowa 18a	tel. 25 691 93 36 kom. 695 213 314, http://sopylowka.republika.pl
18.	Andrzej Trukawka	Starawieś ul. Kościelna 23	tel. 25 691 94 42, kom. 785 182 409, e-mail:trukawka.marek@wp.pl
19.	Jolanta Grenda	Starawieś ul. Węgrowska 23	tel. 25 691 94 31, kom. 698 326 735
20.	Sylwester Rowicki	Starawieś ul. Węgrowska 60	tel. 25 691 77 34, kom. 505 306 630, e-mail: Sylwek-r@tlen.pl
21.	Krystyna Hardejewicz	Borzychy ul. Wiejska 43	tel. 25 691 77 86
22.	Grzegorz Rostek	Starawieś ul. Ogrodowa 16	tel. 25 793 19 22, kom. 509 640 269
23.	Zbigniew Skórka	Starawieś ul. Kościelna 24	tel. 25 691 93 31
24.	Krzysztof Kłos	Starawieś ul. Węgrowska 45	kom. 665 810 906
Gmina Łochów
25.	Baza agroturystyczna w Szkole Podstawowej w Gwizdałach	Gwizdały	tel. 25 675 11 46
26.	Gospodarstwo agroturystyczne w Pogorzelcu – Barbara Świętoń	Pogorzelec 10A	tel. 25 675 27 79
27.	Gospodarstwo agroturystyczne  – Wojciech i Agnieszka Idzi	Budziska 7	kom. 505 474 373
28.	Gospodarstwo agroturystyczne – rekreacja konno  Mariusz Denis	Barchów 151	tel. 25 675 17 96 kom. 609 456 898
29.	Gospodarstwo rolne – Grażyny Grabowskiej	Łochów, ul. Targowa 11	kom. 605 610 329 e-mail: grag0@op.pl
30.	Gospodarstwo agroturystyczne – Andrzej Gałązka	Nadkole 9	kom. 605 655 670
31.	Ekoturystyka ,,Babie lato”  – Stefania Michalska	Łazy 141 A	tel. 25 675 05 92
32.	Gospodarstwo agroturystyczne ,,Kozłówka”  – Elżbieta Kozioł	Łazy 202	tel. 25 675 06 10
33.	Gospodarstwo agroturystyczne (Gromek) – Sonia Kasperowicz	Kaliska 177	kom. 605 171 581
Gmina Sadowne
34.	„Przy lesie” Iwona i Piotr Olkowscy	Ocięte 28A 07 – 140 Sadowne	tel. 25 675 32 75 kom. 606 273 905
35.	Gospodarstwo agroturystyczne Krystyna Puścion	ul. Łochowska 33 07-140 Sadowne	tel. 25 675 33 21

Wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum  

 

Niewielki krzew o wysokości do 1 m, charakterystyczny dla lasów liściastych. W zależności od pogody ciemnoróżowe kwiaty, rozwijają się już w lutym lub marcu (przed rozwojem liści). Jest rośliną silnie trującą.

 

Wielosił błękitny Poleminium coeruleum

Roślina wieloletnia występuje na wilgotnych łąkach, torfowiskach i w łęgach. Błękitne kwiaty pojawiają się w czerwcu i lipcu. Gatunek reliktowy, wymieniany w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin.

 

Brzoza niska Betula humilis

Silnie rozgałęziony krzew o wysokości do 2 m o brunatnej korze. Roślina rzadka, rośnie na torfowiskach oraz w olsach. Jest reliktem polodowcowym silnie zagrożonym w wyniku osuszania terenów podmokłych. Gatunek ten jest wymieniano w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin.

 

Rosiczka okrągłolistna Drosera rotundifolia

Wieloletnia roślina owadożerna występująca na terenach ubogich w azot (oligotroficznych) takich jak: torfowiska i podmokłe łąki. Zwana również rosą słoneczną.

 

Salwinia pływająca Salvinia natans

 

Drobna roczna paproć wodna, jej zarodniki dojrzewają jesienią. Rośnie w stawach i jeziorach

  

Mącznica lekarska Arctostaphylos uva-irsi

Krzewinka zimozielona o gałązkach płożących się długości do 1 m. Rośnie na glebach świeżych, często występuje w borach. Owocem jest czerwona jagoda.

 

Wiciokrzew pomorski Lonicera periclymenum

Roślina pnąca, kwitnie w maju i czerwcu. Kwiaty zapylane głównie przez motyle nocne (zawisaki, zmroczniki). Gatunek charakterystyczny dla lasów dębowych i mieszanych

 

Kosaciec syberyjski Iris sybirica

Wieloletnia roślina z grubym kłączem. Granatowe kwiaty zapylane przez trzmiele pojawiają się w maju i czerwcu. Gatunek charakterystyczny dla wilgotnych łąk trześniowych, śródleśnych polanach i torfowiskach.

 

Bagno zwyczajne Ledum palustre

Zimozielony krzew o wysokości do 1,5m o silnym charakterystycznym zapachu. Kwitnie na biało w maju i czerwcu. Charakterystyczne dla boru bagiennego, częste występuje też na torfowiskach.

  

Podkolan biały Platanthera bifolia

Roślina wieloletnia z rodziny storczykowatych. Kwiaty białe o intensywnym zapachu pojawiają się w maju i czerwcu. Rośnie w miejscach otwartych lub częściowo ocienionych na śródleśnych polanach i łąkach.

Konstancin – Jeziorna jest miastem położonym na południe od Warszawy, w odległości właściwie kilku kilometrów od granicy Stolicy i około dwudziestu kilometrów od jej ścisłego centrum. Historycznie miejscowość ta zaistniała dopiero w roku 1969, poprzez połączenie miast Skolimów – Konstancin oraz Jeziorna wraz z kilkoma przyległymi do nich wsiami.

 

Tężnia solankowa

Geograficznie położona jest ona na styku Doliny Środkowej Wisły i Równiny Warszawskiej, nad rzeką Jeziorką oraz jej dopływem rzeką Małą. W części południowej Konstancina – Jeziorny biegnie granica Chojnowskiego Parku Krajobrazowego, a za początek Parku można przyjąć koniec ulicy Od Lasu. Pomiędzy Konstancinem – Jeziorną a Słomczynem znajduje się rezerwat przyrody „Obory”. W pobliżu znajdują się także trzy inne rezerwaty przyrody: „Skarpa Oborska”, „Łęgi Oborskie” i „Łyczyńskie Olszyny”.  Miejscowość Jeziorna istniała już w okresie średniowiecza, a jej granicą była rzeka Jeziorka, nad którą około 1775 roku Stanisław August Poniatowski na wniosek hrabiego Jana Kurza założył papiernię. Produkowano w niej papier czerpany, na którym m.in. spisano Konstytucję 3 Maja. Skolimów – Konstancin historycznie należał do rodu Potulickich Skórzewskich, a nazwa pochodzi od imienia hrabiny Konstancji. Dzisiejszy Konstancin – Jeziorna powstał głównie dzięki hrabiemu Witoldowi Skórzewskiemu, który część swoich dóbr w Oborach (park dworski o powierzchni około 100 hektarów) pod koniec XIX wieku postanowił przekształcić na miejscowość letniskową. Za oficjalną datę utworzenia Konstancina przyjmuje się rok 1897. To właśnie na przełomie XIX i XX wieku powstało tu wiele pięknych posiadłości willowych. Projektantami byli czołowi Polscy architekci, tacy jak: Bronisław Colonna – Czosnowski, Józef Pius Dziekoński, Henryk Gay, Jan Heurich (młodszy), Władysław Jabłoński, Franciszek Lilpop, Władysław Marconi,  Kazimierz Skórewicz, Tadeusz Tołwiński, Czesław Przybylski. W Konstancinie można podziwiać bardzo różne style, poczynając od neogotyku poprzez architekturę dworską aż po secesję czy modernizm. Zacnymi mieszkańcami tego terenu byli np. Stefan Żeromski i Wacław Gąsiorowski. Już w 1917 roku Konstancin otrzymał status uzdrowiska, nie tylko dzięki bliskości lasów chojnowskich, ale także położonych od strony północnej lasów kabackich. W roku 1953 to właśnie tutaj prof. Marian Weiss na bazie istniejącej infrastruktury szpitalnej założył Stołeczne Centrum Rehabilitacji, istniejące do dnia dzisiejszego pod nazwą Mazowieckie Centrum Rehabilitacji „STOCER” Sp. z o.o. Szpital imienia prof. Weissa jest jednym z najbardziej cenionych w zakresie leczenia narządu ruchu. Pierwsze sanatorium powstało w roku 1965 i nosiło nazwę „Warszawianka”. Obecnie w tym miejscu znajduje się hotel „Konstancja”. Kolejne sanatorium pod nazwą „Przy Źródle” powstało już w roku 1966  i powiązane było z zakończonymi pracami odwiertu do złóż solanki, odkrytej w latach sześćdziesiątych XX wieku. Niedużo wcześniej, bo w roku 1962 powstał Szpital Rehabilitacji Neurologicznej, sukcesywnie rozbudowywany w latach 1996 i 2007, przekształcając się równocześnie ze Szpitalem Rehabilitacji Kardiologicznej w Uzdrowisko Konstancin – Zdrój S.A. W 1977 roku „Uzdrowisko Konstancin” wzbogaciło się o Zakład Przyrodoleczniczy „Biały Dom”. W roku 1975 rozpoczęto budowę tężni solankowej, która do dnia dzisiejszego przyciąga nie tylko walorami leczniczymi dróg oddechowych, ale również estetycznymi, a każda osoba, która kiedykolwiek znajdzie się w okolicach Konstancina – Jeziorny powinna odwiedzić to miejsce. W porównaniu do najbardziej znanej tężni w Ciechocinku ta jest dużo mniejsza, ale jej walory architektoniczne i lecznicze są równie ogromne. W 1982 otwarto kolejne sanatorium uzdrowiskowe o nazwie „Fraszka”, a niedługo później powstał szpital uzdrowiskowy „Marysieńska”.

Dodatkowymi walorami leczniczymi są udostępnione dla zwiedzających lasy konstancińskie, na terenie których znajdziemy m.in. ścieżkę zdrowia, która zawiera różne przyrządy do ćwiczeń, ścieżkę konną, z położoną nieopodal stajnią. Dla rowerzystów dostępne są również ścieżki rowerowe, a dla tych którzy pragną obcować z naturą i poznawać jej tajniki zapraszamy na naszą ścieżkę dydaktyczną „Lasy Konstancińskie”, której początek znajduje się na końcu ulicy Od Lasu.

Konstancin kusi nie tylko walorami uzdrowiskowymi, ale także turystycznymi. Nie brakuje tutaj miejsc noclegowych, a tymi najczęściej spotykanymi są hotele. Znajduje się tu również wiele kawiarenek i restauracji. Od tych przepełnionych szykiem i elegancją, do tych bardziej „przaśnych”, można by powiedzieć o charakterze wiejskim. Bardzo ciekawym przykładem takiego stylu jest gospoda „Zalewajka”, znajdująca się właśnie przy ulicy Od Lasu.

Warto podkreślić, że Konstancin – Jeziorna jest jedynym uzdrowiskiem na naszym pięknym Mazowszu.

 

 

Willa „Marysieńka”

Zakład przyrodoleczniczy „Biały Dom”

 

Hotel Konstancja

 

Park zdrojowy

 

Park zdrojowy

Sanatorium „Przy źródle”

 

Opuszczona willa

 

Kawiarnia „Zdrojowa”

Malowniczo położony nad rzeką Jeziorką drewniany młyn wodny. Obiekt jest prywatną własnością i nie jest dopuszczony do zwiedzania. Aktualnie młyn nie pełni już swojej funkcji.