Kategoria: Rośliny KPK

Flora naczyniowa Kozienickiego Parku Krajobrazowego im. prof. Ryszarda Zaręby, uwzględniając dotychczas dostępne dane oraz prace terenowe wykonane w roku 2017 i inne dane niepublikowane, liczy 756 gatunków reprezentujących 112 rodzin.

Teren KPK jest obszarem wybitnie leśnym, a zatem stosunkowo słabo zróżnicowanym pod względem warunków ekologiczno-siedliskowych. Warunki geologiczne i geomorfologiczne również nie są zbyt zróżnicowane, co również wpływa na obraz szaty roślinnej. Najliczniej reprezentowane są złożone (Asteraceae) – 71 gatunków, trawy (Poaceae) – 66 gat., turzycowate (Cyperaceae) – 41 gat., różowate (Rosaceae) – 40 gat. oraz bobowate (Fabaceae) – 39 gat.

Największą grupę stanowią rośliny okrytonasienne – 727 gatunków, którym towarzyszy 7 gatunków roślin nagonasiennych oraz 22 gatunki roślin zarodnikowych (skrzypów, widłaków i paproci).

Specyficzne warunki klimatyczne i siedliskowe KPK stwarzają odpowiednie warunki dla występowania gatunków, których główny zasięg związany jest z górami (Karpaty, Sudety). Wśród takich gatunków można wyróżnić: jodłę pospolitą Abies alba, świerka pospolitego Picea abies, czosnek niedźwiedzi Allium ursinum, bez koralowy Sambucus racemosa, nerecznicę szerokolistną Dryopteris dilatata, trzcinnika owłosionego Calamagrostis villosa, kozłka bzowego Valeriana sambucifolia, szczyra trwałego Mercurialis perennis, starca jajowatego Senecio ovatus. Reprezentują one grupę ogólnogórską i reglową.

We florze Parku występują 62 gatunki objęte ochroną prawną, w tym 23 chronione ściśle i 39 – częściowo.

Mchy

Na brioflorę Kozienickiego Parku Krajobrazowego składa się 111 gatunków mchów. Spośród gatunków podawanych dotychczas, w roku 2017 potwierdzono 72 gatunki, a ponadto odkryto 20 nowych gatunków. Wśród nich 41 gatunków jest objętych ochroną, w większości częściową, a 5 figuruje na Czerwonej liście mchów zagrożonych w Polsce. Na uwagę zasługują tu gatunki mchów epifitycznych, których liczba w Polsce w ostatnich latach drastycznie spada, np. zwiślik wiciowy Anomodon viticulosus, gładysz paprociowaty Homalia trichomanoides, miechera spłaszczona Neckera complanata, międzylist nitkowaty Pterigynandrum filiforme.

Porosty

Na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego stwierdzono występowanie 15 gatunków objętych ochroną ścisłą i 12 gatunków objętych ochroną częściową. Zatem 12% bioty porostów Parku podlega ochronie. Najczęściej notowanymi gatunkami objętymi ochroną są: Evernia prunastri, Ramalina farinacea i Melanelixia fuliginosa.

 

Kozienicki Park Krajobrazowy im. prof. Ryszarda Zaręby, stanowiący centralną część Puszczy Kozienickiej, reprezentuje typowy charakter kompleksów leśnych południowej części niżu polskiego, zarówno pod względem warunków glebowo-żyznościowych, wilgotnościowych, udziału poszczególnych siedlisk oraz lasotwórczej roli gatunków drzew.

Dość rozczłonkowane kompleksy leśne sąsiadują głównie z terenami użytkowanymi rolniczo. Z drugiej strony, położenie na historycznym pograniczu Mazowsza i Małopolski, a ponadto w sąsiedztwie doliny Wisły, stwarza unikalne warunki przyrodnicze tego regionu i dużą różnorodność zbiorowisk i gatunków. Występują tu wszystkie nizinne typy siedliskowe lasu i najważniejsze lasotwórcze gatunki drzew, spośród których aż trzy (jodła pospolita, buk zwyczajny i jawor) osiągają w Parku północną granicę zasięgu. Jodła pospolita wykazuje w KPK dużą dynamikę tworząc zbiorowisko Abietetum polonicum, ale także współtworząc podzespoły jodłowe w grądach i borach mieszanych. Buk zwyczajny buduje drzewostany głównie w rezerwacie Miodne, gdzie jego występowanie na północnej granicy zasięgu stanowi cel ochrony. Jawor występuje w rozproszeniu w drzewostanach, głównie na siedliskach lasowych.

Typy zbiorowisk leśnych:

– bór sosnowy suchy Cladonio-Pinetum

– bór sosnowy świeży Leucobryo-Pinetum – subatlantycki

– bór sosnowy wilgotny Molinio caeruleae–Pinetum

– bór sosnowy bagienny Vaccinio uliginosi-Pinetum

– kontynentalny bór mieszany Querco roboris-Pinetum

– bór mieszany wilgotny świerkowo-dębowy Querco-Piceetum

– wyżynny jodłowy bór mieszany Abietetum polonicum

– świetlista dąbrowa subkontynentalna Potentillo albae-Quercetum petraeae

– grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum

– łęg jesionowo-olszowy Fraxino-Alnetum

– ols porzeczkowy Ribeso nigri-Alnetum

Większość płatów olsów porzeczkowych na terenie Parku występuje w stanie naturalnym (72%). Formą zniekształcenia pozostałych płatów jest głównie przesuszenie.

Pod względem żyzności, na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego dominują dwa mezotroficzne (tzn. o umiarkowanej żyzności) siedliska leśne tj. lasy mieszane świeże (37,4%) i bory mieszane świeże (27,1%).

Spośród zbiorowisk nieleśnych największą wartość przyrodniczą w Kozienickim Parku Krajobrazowym bez wątpienia mają torfowiska przejściowe (klasa Scheuchzerio-Caricetea nigrae) i wysokie (klasa Oxycocco-Sphagnetea). Zdecydowaną większość fitocenoz torfowiskowych w KPK sklasyfikowano jako torfowiska przejściowe, które charakteryzują się przede wszystkim zróżnicowanym sposobem zasilania w wodę (opady atmosferyczne oraz wody przepływowe), co decyduje także o pośrednim składzie gatunkowym pomiędzy torfowiskami niskimi i wysokimi.

Potwierdzeniem unikatowości terenu Parku i całej Puszczy Kozienickiej jest wyznaczenie na tym terenie dwóch obszarów sieci Natura 2000 – „siedliskowej” (PLH 140035 )i „ptasiej” (PLB 140013) oraz aż 14 rezerwatów przyrody.