Kategoria: Ścieżki dydaktyczne ChPK

Piesza ścieżka dydaktyczna „Lasy Konstancińskie” biegnie północno-wschodnią częścią Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. Długość trasy to 3,1 km; czas przejścia około 1h. Początek trasy znajduje się przy ul. Od lasu (zobacz).

Ścieżka wiedzie na południe od Konstancina, w pobliżu rezerwatu „Obory”. Rezerwat ten powstał w 1979 roku, przyjmując swoją nazwę od leśnictwa, na którego terenie został utworzony. Jest to jeden z dwóch najstarszych rezerwatów na terenie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. Tereny przez które prowadzi ścieżka, w odróżnieniu od okolicznych zdominowanych przez sosnę pospolitą lasów, charakteryzują się dużym udziałem dębu oraz grabu. Rezerwat stanowi ostoję dla wielu gatunków zwierząt, które nierzadko można zaobserwować przemierzając ścieżkę.

Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych przygotował ulotkę informacyjną o ścieżce „Lasy Konstancińskie”.

Na ścieżce znajdują się następujące przystanki edukacyjne:

1. PRZYSTANEK POCZĄTKOWY
Opis trasy i mapa.

2. BUDOWA LASU
Ekosystem leśny tworzą wszystkie organizmy żywe oraz elementy nieożywione. Są one od siebie zależne i wzajemnie na siebie wpływają. W lesie można wyróżnić cztery warstwy, czyli tzw. piętra lasu. Każda z nich jest miejscem bytowania różnych zwierząt. Najwyższe piętro to korony drzew, gdzie najliczniejszą grupę mieszkańców stanowią ptaki. Poniżej znajduje się podszyt, czyli krzewy i niższe drzewa. Kolejną warstwą jest runo leśne, gdzie wśród mniejszych roślin, traw i mchów żyją liczne owady, drobne ssaki oraz płazy i gady. Najniższą warstwę stanowi ściółka, w której skład wchodzą m.in. ulegające rozkładowi szczątki roślin.

3. ROŚLINY RUNA LEŚNEGO
Runo leśne jest to najniższa warstwa roślinna występująca w lesie. Obok porostów i grzybów, do runa leśnego zaliczane są też rośliny zielne, krzewinki, trawy i mchy. Skład roślinności runa zależny jest m.in. od pory roku oraz, co za tym idzie, dostępności światła. Rośliny runa pełnią w lesie bardzo ważne funkcje. Przede wszystkim tworzą środowisko życia i stanowią źródło pokarmu zwierząt. Mchy stanowią również rezerwuar wody dla lasu. Przy ścieżce zaobserwować można m.in. następujące rośliny runa: borówkę czarną, fiołka leśnego, konwalię majową, konwalijkę dwulistną, poziomkę pospolitą, szczawik zajęczy oraz zawilca gajowego.

4. REZERWAT OBORY

Rezerwat przyrody „Obory” powstał w 1979 roku, na powietrzni 43,71 ha. Na jego terenie znajdują się zróżnicowane pod względem struktury i wieku zespoły leśne, wśród których obecnie największy obszar zajmuje grąd. Wiekowe, nawet 150-letnie drzewostany, dają wyobrażenie składu gatunkowego lasów rosnących niegdyś na tym terenie. Oprócz dominujących dębów szypułkowych i grabów, rosną tu też topole osiki, brzozy brodawkowate, a także występujące w znacznie większym udziale w sąsiednich lasach – sosny zwyczajne. Rezerwat ten stanowi jedną z najważniejszych ostoi gatunków roślin chronionych, w tym ściśle chronionej lilii złotogłów Lilium martagon oraz częściowo chronionych miodownika melisowatego Melittis melissophyllum i kruszczyka szerokolistnego Epipactis helleborine.

5. ZWIERZĘTA LEŚNE
Las jest środowiskiem życia licznych gatunków zwierząt. Istnienie lasów jest szczególnie istotne dla większych gatunków zwierząt, stanowiąc dla nich jedyną możliwość schronienia. Zaliczyć tutaj można głównie zwierzęta kopytne, takie jak sarny, jelenie i łosie, a także dziki. Las jest też naturalnym siedliskiem niezliczonych gatunków owadów i ptaków. Szczególnie cenne są stare drzewostany, gdzie w dziuplach swoje lęgi odbywają dzięcioły, dudki, kowaliki oraz wiele innych gatunków. Zadrzewienia leśne stanowią również siedlisko licznych gryzoni, ssaków owadożernych, a nawet drapieżników. W wyższych partiach lasu bytują m.in. wiewiórki, orzesznice i kuny leśne, natomiast u podnóży drzew swoje nory mają borsuki i lisy. Z lasem związane są również gady i płazy, w tym te najczęściej spotykane: żaba trawna, zaskroniec oraz padalec.

Fot. archiwum MZPK

---

„Konstancin Forests” Educational Path

„Konstancin Forests” educational path leads through the north-eastern part of Chojnowski Landscape Park and stretches along 3,1 km.

The path leads south of the town of Konstancin, near „Obory” Nature Reserve. The reserve was created in 1979 and was named after Obory Village and Obory Forest District. It is one of the two oldest reserves in Chojnowski Landscape Park. Unlike the neighbouring areas which are overgrown by Scots pine, the reserve houses many pedunculate oak and European hornbeam trees. Numerous animals live here and can be observed from the eduactional path.

Along the path there are 5 informational panels:

1. MAP OF THE TRAIL

2. FOREST LAYERS

The forest ecosystem is composed of both biotic and abiotic components which influence one another. There are four layers within the forest and different animal species inhabit each one of them. The highest layer is tree canopy – where mostly birds thrive. A little lower is the understorey – composed of young trees and bushes. The shrub layer is made up of small herbaceous plants, grasses and mosses – where insects, small mammals, reptiles and amphibians find refuge. The lowest layer is the forest floor – composed of plant litter.

3. PLANTS OF THE SHRUB LAYER

The shrub layer is the lowest plant layer in the forest. Next to lichens and mushrooms, herbaceous plants, small shrubs, grasses and mosses grow here. Species composition of this layer depends on the season, which influences the amount of sunlight reaching down to the forest floor. Small shrubs and herbaceous plants playe a major role in the forest ecosystem. They create suitable living conditions for many small animals and provide them with food, while mosses collect and store rainwater. When walking along „Konstancin Forests” path, you can see European blueberries, early-dog violets, lillies of the valley, May lillies, wild strawberries, wood sorrel and wood anemones.

4. OBORY NATURE RESERVE

The Reserve was created in 1979 and encompasses 43,71 ha. The forest stands are diverse both age and species-wise, while European hornbeams and pedunculate oaks dominate. Some of the trees are as much as 150 years old and thus give us a glimpse at the past composition of the forests which used to grow here. Next to oaks and hornbeams there are common aspens, silver birches and Scots pines. Rare protected species such as martagon lily Lilium martagon, bastard balm Melittis melissophyllum and broad-leaved helleborine Epipactis helleborine can be found here too.

5. FOREST ANIMALS

The forest constitutes a habitat and shelter for numerous animal species, especially large ones such as roedeer, deer, elk, wild boar, rodents, birds, reptiles, amphibians and insects. Old hollow trees are especially important for nesting birds such as woodpeckers, hoopoes and nuthatches. Tree canopy is inhabited by squirrels, hazel dormice and European pine martens, while badgers and foxes live in dens under the roots. Amphibians and reptiles of the forest are represented by the common frog, European grass snake and the slow worm.

Piesza ścieżka dydaktyczna „Gonna Sosna” przechodzi w sąsiedztwie dwóch rezerwatów przyrody: „Las Pęcherski” oraz „Biele Chojnowskie”. Długość trasy to 6,1 km. Początek trasy znajduje się w lesie między miejscowościami Wólka Pęcherska a Bogatki (zobacz).

Ścieżka zawdzięcza swoją nazwę rosnącej kiedyś w tym miejscu pomnikowej sośnie Małgosi. Podczas pokonywania tego malowniczego szlaku można podziwiać różne typy zbiorowisk leśnych, w tym coraz rzadziej występujące na terenie Polski, związane z żyznymi glebami lasy łęgowe i grądy. W zachodniej części rezerwatu „Biele Chojnowskie” można podziwiać rzadkie w środkowej Polsce pnącze – wiciokrzew pomorski Lonicera periclymenum.

Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych przygotował ulotkę informacyjną o ścieżce „Gonna Sosna”. Ulotkę oraz instrukcję jej składania znajdą Państwo w załączniku pod artykułem.

Na trasie znajdują się następujące przystanki edukacyjne:

1. PRZYSTANEK POCZĄTKOWY
Opis trasy i mapa.

2. ROLA LASU

Lasy pełnią bardzo wiele istotnych funkcji. Podstawową i najbardziej znaną jest oczywiście dostarczanie tlenu i pochłanianie dwutlenku węgla ze środowiska. Ponadto liście drzew zatrzymują szkodliwe substancje gazowe oraz pyły i sadze. Lasy stanowią również ochronę przed hałasem, wiatrem, słońcem, powodziami, lawinami i osuwiskami. Zwierzęta odnajdują w lesie schronienie i pokarm. Dla ludzi las jest źródłem drewna, a także dziczyzny, owoców i grzybów. Nie można też zapomnieć o rekreacyjnej i dydaktycznej funkcji lasu. Przebywanie w lesie poprawia samopoczucie, relaksuje oraz umożliwia obcowanie z przyrodą i poznawanie jej.

3. ZWIERZĘTA LEŚNE

Las jest środowiskiem życia licznych gatunków zwierząt. Istnienie lasów jest szczególnie istotne dla większych gatunków zwierząt, stanowiąc dla nich jedyną możliwość schronienia. Zaliczyć tutaj można głównie zwierzęta kopytne, takie jak sarny, jelenie i łosie, a także dziki. Las jest też naturalnym siedliskiem niezliczonych gatunków owadów i ptaków. Szczególnie cenne są stare drzewostany, gdzie w dziuplach swoje lęgi odbywają dzięcioły, dudki, kowaliki oraz wiele innych gatunków. Zadrzewienia leśne stanowią również siedlisko licznych gryzoni, ssaków owadożernych, a nawet drapieżników. W wyższych partiach lasu bytują m.in. wiewiórki, orzesznice i kuny leśne, natomiast u podnóży drzew swoje nory mają borsuki i lisy. Z lasem związane są również gady i płazy, w tym te najczęściej spotykane: żaba trawna, zaskroniec oraz padalec.

4. GRZYBY CHRONIONE

W lasach Chojnowskiego Parku Krajobrazowego występuje wiele gatunków grzybów kapeluszowych, zarówno jadalnych, jak i niejadalnych oraz trujących. Najżadsze i zagrożone gatunki zostały objęte ochroną prawną na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów lub wpisane na Czerwoną listę roślin i grzybów Polski. Występuje tu m.in. smardz jadalny oraz ozorek dębowy, objęte ochroną częściową. Z grzybów wpisanych na Czerwoną listę można wymienić m.in. czarkę szkarłatną, piaskowce: modrzaka i kasztanowatego.

5. REZERWAT „LAS PĘCHERSKI”

Rezerwat leśny „Las Pęcherski” został utworzony w 1989 roku na powierzchni 14,99 ha, dla zachowania 120-150 letnich drzewostanów obszaru przekształconego grądu. W górnej warstwie tego wielogatunkowego lasu dominują dąb szypułkowy i sosna zwyczajna. Dolną warstwę, obok dębu, stanowi grab zwyczajny z domieszką brzozy brodawkowatej. W bogatym podszycie przeważa leszczyna, zaś runo tworzą takie gatunki jak szczawik zajęczy, niecierpek pospolity, konwalijka dwulistna, gwiazdnica wielkokwiatowa i możylinek trójnerwowy. Rezerwat stanowi ostoję dla rzadkich oraz chronionych ptaków, takich jak myszołów zwyczajny, krogulec, jastrząb czy dzięcioł czarny.

6. ZATOPIONY LAS

Tereny leśne mogą być okresowo zalewane. Są również typy lasów, w których lustro wody utrzymuje się stale na poziomie wyższym od powierzchni gruntu. Takie zjawisko może mieć pochodzenie naturalne lub antropogeniczne. Organizmy żyjące na takich obszarach mają szereg przystosowań, które pozwalają im przetrwać w wilgotnym środowisku. Przykładem jest olsza czarna, która może wytwarzać tzw. korzenie przybyszowe. Wystające ponad ziemię korzenie dodatkowo stabilizują drzewo rosnące na grząskim podłożu,a dodatkowo radzą sobie w ten sposób z brakiem tlenu w zalanej glebie. Z podmokłymi terenami związane są takie gatunki drzew jak jesion, głóg i trzmielina. Drzewa, które nie tolerują długotrwałej wilgoci, obumierają. Martwe drzewa są jednak również ważnym elementem ekosystemu leśnego. Stanowią siedlisko dla wielu gatunków owadów, a także ptaków, które w dziuplach powstałych w murszejącym drewnie zakładają swoje gniazda.

7. MROWISKO

Nieodłącznym, jednak często niedocenianym elementem krajobrazu leśnego jest mrowisko. Mrówki usuwają szczątki martwych zwierząt, pełniąc tym samym rolę czyścicieli lasu. Zjadają również larwy owadów, chroniąc w ten sposób drzewa przed masowym atakiem szkodników. Dwoma najczęściej spotykanymi gatunkami mrówek leśnych w Polsce są mrówka rudnica Formica rufa i mrówka ćmawa Formica polyctena. Społeczności tych owadów podzielone są na trzy kasty: samce, samice (królowe) oraz robotnice. Mrowiska, budowane w dobrze nasłonecznionych miejscach, stanowią ochronę dla larw i królowej, a także magazyn żywności. W budowie takiego gniazda można wyróżnić dwie podstawowe części: podziemną i nadziemną. Część podziemna może sięgać nawet do 2 metrów wgłąb ziemi i stanowi schronienie dla owadów, zwłaszcza w okresie zimowym. Część nadziemna, nazywana kopcem, może osiągać wysokość około metra, a budowana jest najczęściej z gałązek i igliwia.

Poza trasą ścieżki znajduą się punkty z tablicami informacyjnymi:

CMENTARZ WOJENNY Z 1915 ROKU

Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej jest miejscem pochówku żołnierzy poległych w lipcu 1915 roku podczas walk na rzeką Jeziorką, w trakcie ofensywy wojsk niemieckich spychających Rosjan za Wisłę. Znajdują się tu mogiły 68 żołnierzy niemieckich służących w 333 Pułku Piechoty i 333 Rezerwowym Pułku Piechoty oraz 18 mogił żołnierzy rosyjskich. Wśród poległych są również Polacy m.in. z Pomorza i Poznańskiego oraz okolic Grodna i Wilna. Cmentarz utworzony został na planie zbliżonym do prostokąta. Znajdują się na nim drewniane krzyże wykonane na wzór tych z cmentarzy galicyjskich.

REZERWAT „BIELE CHOJNOWSKIE”

Rezerwat florystyczny „Biele Chojnowskie” utworzony został w 1979 roku na powierzchni 14,04 ha terenu leśnego, położonego po obu stronach szosy Piaseczno – Grójec. Dzięki objęciu tego obszaru ochroną, możliwe było zachowanie fragmentu naturalnego łęgu olszowo-jesionowego. Flora naczyniowa rezerwatu liczy 104 gatunki, m.in. kalinę koralową, konwalię majową i kruszynę pospolitą, a także rzadkie pnącze jakim jest wiciokrzew pomorski. Jak sama nazwa wskazuje, jest to roślina nadmorska, która w Chojnowskim Parku Krajobrazowym występuje poza granicą swojego zasięgu. Piękne, barwne kwiaty wiciokrzewu można podziwiać od maja do sierpnia.

 

 

Fot. archiwum MZPK

---

„Gonna Sosna” Educational Path

„Gonna Sosna” educational path crosses two nature reserves: „Pęcherski Forest” and „Biele Chojnowskie”. The path stretches along 6,1 km.

The name of the path („Gonna”) originated with a nature monument which once stood here – a Scots pine called „Małgosia”. While walking this path you can admire various tree communities, including rare alder and hornbeam-oak forests. In the western corner of „Biele Chojnowskie” nature reserve there grows a vine only rarely found in central Poland – European honeysuckle Lonicera periclymenum.

Mazowieckie Landscape Parks have prepared a leaflet about „Gonna Sosna” educational path which can be found under this article (in Polish).

Along the path there are 6 informational panels:

„BIELE CHOJNOWSKIE” NATURE RESERVE

„Biele Chojnowskie” nature reserve of wild flora was created in 1979 and encompasses 14,04 ha of forest which lies on both sides of Piaseczno-Grójec road. The reserve protects a fragment of a natural wet alder-ash forest. One hundred and four species of vascular plants have been identified in the reserve, including guelder rose, lilly of the valley, alder buckthorn and European honeysuckle. The latter plant is native to coastal areas and so grows outside its natural range in Chojnowski Landscape Park. Its beautiful flowers can be admired from May through August.

„PĘCHERSKI FOREST” NATURE RESERVE

„Pęcherski Forest” Nature Reserve was created in 1989 and encompasses 14,99 ha of forest, including 120-150 year old communities of semi-natural hornbeam-oak forest. The tallest trees here include pedunculate oaks and Scots pines, while the lower ones are mainly European hornbeams, silver birches and oaks. The understorey is composed of common haze, while the shrub layer is made up of wood sorrel, touch-me-not balsam, May lily, greater stitchwort and three-nerved sandwort. Rare and protected birds find refuge here, e.g. common buzzard, Eurasian sparrowhawk, northern goshawk and black woodpecker. ANT NEST

Ant nests are often underestimated in their natural value. Ants use organic residue thus acting as forest cleaners. They also eat insect larvae thus protecting the forest from pest outbreaks. The two most common forest ant species encountered in Poland are red wood ant Formica rufa and European red wood ant Formica polyctena. Ant colonies are comprised of males, females (queens) and worker ants. Ant nests are built in sunny places; they shelter ants and their larvae their food supplies. A nest is made up of the above-ground and the underground parts. The underground nest can extend as much as 2 metres into the soil and serves as a shelter for the insects, especially during wintertime. The above-ground part (the hill) reaches up to one meter and is built of small pieces of wood and needles. FOREST ECOSYSTEM SERVICES

Forests are important for many reasons. First and foremost, they provide us with oxygen and absorb carbon dioxide. Tree leaves retain harmful gaseous chemicles, dust and soot. Forests protect us against noise, wind, excessive sunlight, floods, avalanches and landslides. Animals find shelter and food in the forest. For humans the forest provides timber, as well as wild game, forest fruit and mushrooms. Last but not least, forests are important for recreation and education. Spending time in the woods elevates the mood, relaxes us and gives us the opportunity us to learn about the natural world.

1915 WAR CEMETARY

The cemetary from World War I is a resting place of the soldiers who fell in July 1915 during the fights near Jeziorka River. During that time, the German Army was pushing the Russian Army accross the Vistula River. There are 68 tombs of German soldiers (who served in 333 Infantry Regiment and 333 Infantry Reserve Regiment) as well as 18 tombs of Russian soldiers. Among the dead burried here there are also some Poles from Pomerania and the areas around Poznań, Grodno and Vilnius. The Cemetary is rectangular in shape and has wooden crosses similar to the ones in the historical Polish Region of Galicia.

FLOODED FOREST

Forest areas can be seasonally or permanently flooded. In some forests the water table is higher than the ground – for either natural or antropogenic reasons. Organisms which inhabit those areas have a number of adaptations which enable them to survive in this wet and annoxic environment. E.g. common alders grow aerial roots which help to stabilise them in the moist soft ground and simultaneously enable the roots to take up oxygen from the air. Some species which enjoy such wet conditions are ash trees, hawthorns and spindles while plants not prepared to deal with excess water whither away. However, coarse woody debris is a very important component in a forest ecosystem. Fallen trees form a habitat for many species of insects and birds who nest in the soft rotting wood.

Ścieżka rowerowa „Doliną Jeziorki” biegnie nad rzeką Jeziorką z Prażmowa, przez Prace Duże, Łosia, krajobrazowy rezerwat przyrody „Skarpa Jeziorki”, Nowy Prażmów z powrotem do Prażmowa. Początek ścieżki znajduje się przy Urzędzie Gminy w Prażmowie (zobacz).

Ścieżka prowadzi przez ekosystemy leśne, nadrzeczne łąki i ekstensywnie użytkowane pastwiska. W miejscowości Prace Duże można zobaczyć zabytkowy dwór zbudowany przed 1930 rokiem  w stylu neobarokowym i neoklasycystycznym dla Apolinarego Budnego. Nieopodal wije się niewielka malownicza rzeczka Tarczynka. Rezerwat Skarpa Jeziorki chroni stary drzewostan parkowy, osadzony wokół nieistniejącego już Dworu. Rośnie tu m.in. pomnikowy tulipanowiec amerykański. W Zawodnem można podziwiać piękny drewniany młyn. Ścieżka rowerowa kończy swój bieg przed Urzędem Gminy w Prażmowie.

Na ścieżce znajdują się następujące przystanki edukacyjne:

MAPA TRASY ŚCIEŻKI

KRZEWY LEŚNE

Krzewy są wieloletnimi roślinami osiągającymi wysokość od 0,5 do 5 m. W przeciwieństwie do drzew, rozgałęziają się u podstawy pędu głównego, nad ziemią lub tuż pod nią. To właśnie pokrój, a nie wysokość rośliny kwalifikuje ją do drzew lub krzewów. Wspólną cechą krzewów i drzew jest drewnienie pędów. Krzewy pełnią niezwykle istotną funkcję w środowisku:

– tworzą warstwę podszytu leśnego,

– odgrywają rolę biocenotyczną poprzez tworzenie wielu miejsc bytowania zwierząt – mieszkańców lasu,

– przyczyniają się do wytworzenia swoistego mikroklimatu,

– pełnią rolę pielęgnacyjną wobec gleby, zacieniają ją, chronią przed erozją i zachwaszczeniem.

RUNO LEŚNE

Runem leśnym nazywamy warstwę lasu składającą się m.in. z grzybów, mchów, paproci, skrzypów, poziomek i innych roślin nie przekraczających wysokości 0,5 m. Najintensywniejszym okresem rozwoju runa jest wiosna, ze względu na największy dostęp światła do niższych warstw lasu. najbardziej znanymi przedstawicielami runa są:

– borówka czernica – zwana jagodą; jest powszechnie występującą rośliną w naszych lasach. Wykazuje właściwości lecznicze o działaniu dezynfekującym, przeciwkrwotocznym, przeciwbiegunkowym.

– zawilec gajowy – zwiastun wiosny, pospolicie występujący w lasach liściastych. Jest rośliną trującą.

– poziomka pospolita – roślina o drobnych białych kwiatach, które na przełomie lipca i sierpnia przekształcają się w czerwone, soczyste owoce. Są one przysmakiem nie tylko leśnych zwierząt, ale także ludzi.

GRZYBY CHRONIONE

Na terenie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego występują następujące grzyby chronione na podstawie „Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów”: smardz jadalny Morchella esculenta (ochrona częściowa) oraz gwiazdosz czteropromienny Geastrum quadrifidum (ochrona częściowa).

REZERWAT „SKARPA JEZIORKI”

Rezerwat utworzono w 2010 roku an powierzchni 8,12 ha. Posiada on urozmaicona rzeźbę terenu. Przedmiotem ochrony jest dawny XIX wieczny park dworski oraz otwarte tereny pomiędzy parkiem, a korytem rzeki Jeziorki. O pięknie tego miejsca świadczą rosnące w rezerwacie drzewa (głównie dęby i buki) o pomnikowych rozmiarach, liczące niekiedy 200 lat. Ponadto spotykamy tu świerki, klony, kasztanowce i robinie akacjowe. Ciekawym przedstawicielem wśród drzew rosnących w rezerwacie jest pomnikowy tulipanowiec amerykański o kwiatach zbliżonych kształtem do kwiatów tulipana. W podszycie spotkać możemy rośliny typowe dla lasów grądowych takie jak: graby, buki, leszczyna, głóg. Przedstawicielami runa leśnego są natomiast konwalia majowa, fiołek wonny, kuklik zwyczajny oraz niecierpek. W rezerwacie znajduje się największe stanowisko bluszczu zwyczajnego rosnącego na powierzchni ok 2500 m². W skład rezerwatu wchodzą także zbiorowiska wodne, szuwarowe i łąkowe. Reprezentantami tutejszej fauny są: wydra, bóbr, kuna domowa, dzięcioł zielony i dzięciołek.

GRĄD

Jest to wielogatunkowy las liściasty, w którym przeważają graby i dęby, a w domieszce występują lipy drobno- i szerokolistne, klony, wiązy oraz buki. Grądy związane są z gliniastymi i gliniasto-piaszczystymi glebami brunatnymi lub glebami płowymi. Niegdyś zajmowały największe powierzchnie wśród zbiorowisk leśnych na Niżu Polskim, obecnie poniżej 1%. Grąd jest drugim po świetlistej dąbrowie pod względem różnorodności gatunkowej zbiorowiskiem roślinnym w Polsce. W runie występują m.in. zawilec gajowy, konwalia majowa, przylaszczka pospolita i kokoryczka wielkokwiatowa. W wyższych warstwach można spotkać: leszczynę pospolitą, jarząb pospolity oraz trzmielinę zwyczajną. O wartości grądu stanowią również występujące tam zwierzęta: jeż, łoś, borsuk, kos i słonka.

ŚRÓDLEŚNE OCZKA WODNE

Jednym z charakterystycznych elementów kształtujących krajobraz Chojnowskiego Parku Krajobrazowego są oczka wodne. Te naturalne bądź sztuczne niewielkie zbiorniki wodne mają duże znaczenie w środowisku leśnym, polnym czy łąkowym. Pełnią one bardzo ważną rolę, będąc ostoją wielu gatunków. Każdy, nawet najmniejszy okresowy zbiornik wodny, jest miejscem rozrodu płazów i drobnych wodnych bezkręgowców. Bogata szata roślinna gwarantuje różnorodność owadów, w tym motyli, ważek, chrząszczy. Oczka wodne stanowią miejsce wodopoju dla dzikich i domowych zwierząt. Wpływają także na mikroklimat. Zwiększają wilgotność terenów sąsiednich, co znacznie zmniejsza zagrożenie pożarowe.

REZERWAT ŁOŚ (tablica znajduje się przy wejściu do rezerwatu „Łoś”, w odległości około 2km od ścieżki „Doliną Jeziorki”.)

Rezerwat „Łoś” jest jednym z jedenastu rezerwatów położonych na terenie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. Został utworzony w 1989 roku i zajmuje powierzchnię około 10,62 ha. Przedmiotem ochrony jest fragment lasu o charakterze naturalnego grądu z bogatym podszytem i runem. W drzewostanie przeważa dąb szypułkowy z domieszką brzozy brodawkowatej i osiki. W niższych warstwach lasu występuje: leszczyna, głóg, kruszyna, szakłak, trzmielina, wiąz oraz dziki bez czarny. W runie dominują: konwalia majowa, konwalijka dwulistna, niecierpek pospolity. Na szczególną uwagę zasługują będące pod ochroną storczyki: podkolan biały, listera jajowata, kruszczyk szerokolistny. W rezerwacie odnotowano także liczne gatunki fauny, m.in. łosia, borsuka, kunę leśną, jenota, myszołowa zwyczajnego, puszczyka, kruka oraz dzięcioły czarnego i średniego.

 

Fot. archiwum MZPK

---

„Jeziorka River Valley” Cycling Path

„Jeziorka River Valley” Cycling Path leads next to Jeziorka River, from Prażmów Village, through Prace Duże Village, Łoś Village, „Skarpa Jeziorki” (in Polish: Jeziorka River Bank) landscape nature reserve, Nowy Prażmów Village and back to Prażmów.

The path takes us through forest ecosystems, wet riverside meadows and extensively used pastures. In Prace Duże you can see a beautiful manor house built before 1930 for Apolinary Budny in the neobaroque and neoclassicistic style. A beautiful small river called Tarczynka meanders nearby. „Skarpa Jeziorki” Nature Reserve protects a former park which was planted next to a manor house which no longer stands here. An interesting natural monument grows here – an American tulip tree. In Zawodne you can admire a beautiful wooden water mill. The cycling path ends where it begins – in front of Prażmów Village Hall.

There are 7 informational panels along the path:

MAP OF THE TRAIL

FOREST BUSHES

Bushes are perennials that reach up from 0,5 to 5 meters. Unlike trees, they branch out already at the base of the main trunk, above ground or even underground. Both trees and bushes have woody shoots. More than height, it is the shape which differentiates between bushes and trees. Bushes fulfill an important role in the environment:

• they are the core of the understorey forest layer
• they create shelter for numerous forest animals
• they co-create the forest microclimate
• they shade the forest soil, protect it against erosion and excessive overgrowth by weeds

SHRUB LAYER

The shrub layer is composed of mushrooms, mosses, ferns, horsetails, wild strawberries and other small plants which do not exceed 50 cm in height. The most intense time of the year for their growth is the spring, as in the absence of canopy leaves more sun reaches the ground. The most common shrubs are:

• European blueberry – common in Polish forests; a medicinal plant famous for its antiseptic, anti-hemorrhage and anti-diarrhoeal properties.
• wood anemone – a spring herald; common in deciduous forests; caution: it is poisonous!
• wild strawberry – a plant with tiny white flowers, which turn into juicy red fruit in July and August; they are a treat for forest animals as well as people.

PROTECTED MUSHROOMS

In Chojnowski Landscape Park there are two currently partially protected mushroom species: common morel Morchella esculenta and rayed earthstar Geastrum quadrifidum.

„SKARPA JEZIORKI” NATURE RESERVE

The reserve was created in 2010 and encompasses 8,12 ha. It covers diverse terrain; it protects an old 19^th Century park as well as meadows near Jeziorka River. The park houses several nature monuments – 200 year old oak and beech trees. Other tree species which grow here are spruces, maples, chestnuts and black locusts. One of the main natural attractions is the American tulip tree with tulip-like flowers – also a nature monument. Bushes typical for hornbeam-oak forests such as young hornbeams, beeches, hazel bushes and hawthorns can be found in the understorey. The shrub layer is composed of lillies of the valley, wood violets, wood avens and jewelweeds. The largest stand of common ivy occurs here – it covers as much as 2500 m2. In addition to the park which is a forest ecosystem, the reserve also protects some reed beds and wet meadows. The local fauna is represented by otters, beavers, beech martens, European green woodpecker and lesser spotted woodpecker.

HORNBEAM-OAK FOREST

The forest is composed mostly of hornbeams and oak trees as well as some other additional tree species: little and largeleaf lindens, maples, elms and beeches. This type of forest is associated with clayey and clayey-sandy soils. In the past, these used to be the most common forest habitat in lowland Poland. However, currently they make up less than 1% of Polish forest cover. In terms of species richness, the hornbeam-oak forest is second only to steppic oak forest. In the shrub layer you can see wood anemones, lillies of the valley, common liverwort and Solomon’s seal. In the understorey hazel bushes, rowan trees and European spindles prevail. Animals which populate these habitats include hedgehogs, elks, badgers, blackbirds and Eurasian woodcocks.

SMALL FOREST PONDS

One of the most characteristic features of Chojnowski Landscape Park are small forest ponds. These natural or antropogenic ponds are very important in both forested and open landscapes. They are a suitable habitat for numerous species, such as amphibians who breed in them as well as various invertebrates. Diverse floral cover guarantees a rich fauna of butterflies, dragonflies and beetles. Little ponds are a source of drinking water for larger animals, both wild and domesticated. They also influence the microclimate and increase the moisture of neighbouring terrain, which in turn reduces the risk of fire.

„ŁOŚ” NATURE RESERVE

(the informational panel is located near the entrance to the reserve, about 2 km away from Jeziorka Valley Educational Path.

„Łoś” nature reserve (in Polish: elk) is one of eleven nature reserves in Chojnowski Landscape Park. It was created in 1989 on 10,62 hectares. It preserves a natural fragment of hornbeam-oak forest with rich understorey and shrub layer. Dominant tree species include pedunculate oaks, silver birches and common aspens. In the understorey there hazel bushes, hawthorns, buckthorns, spindles, elms and black elders prevail. The shrub layer is made up of lillies of the valley, May lillies and touch-me-not balsams. Especially valuable are protected orchid species such as lesser butterfly-orchid, eggleaf twayblade and broad leaved helleborine. Numerous animals have been observed in the reserve, such as elks, badgers, pine martens, raccoon dogs, common buzzards, twany owls, ravens as well as black and middle-spotted woodpeckers.

Questy – wyprawy odkrywców – to metoda odkrywania dziedzictwa miejsca, która polega na tworzeniu nieoznakowanych szlaków, którymi można wędrować kierując się informacjami zawartymi w wierszowanych wskazówkach.

Kolejne miejsca na trasie odnajduje się poprzez rozwiązanie zagadki i wyszukanie w terenie odpowiadającego jej miejsca. Na końcu szlaku czeka skarb w formie skrzyneczki, a w niej pieczątka, której odbicie potwierdza przebycie całej trasy.

Poniżej prezentujemy quest w formie ulotki pdf (do pobrania w załączniku pod artykułem), znaleźć go można również na stronie www.questy.org.pl oraz w bezpłatnej aplikacji na telefony mobilne „Questy Wyprawy Odkrywców”.

Zapraszamy do zabawy! Quest startuje na polanie rekreacyjnej Zimne Doły nad Stawami w Żabieńcu przy Trakcie Wareckim.

Quest stworzyliśmy wspólnie z uczestnikami warsztatów, a złożyła go w całość, testowała i oprawiła graficznie Fundacja Mapa Pasji.

Quest do wydruku można pobrać tutaj.

Start questu: sprawdź!

 

 

Serdecznie zapraszamy do przejścia drugiego już przyrodniczego questu w gminie Piaseczno.

Tematyką questu są dzikie rośliny jadalne.

Quest startuje na parkingu leśnym nad Stawami w Żabieńcu „Szare Szeregi”, niedaleko miejscowości Zalesie Górne.

Czas przejścia questu to około 1,5h.

Serdecznie zapraszamy do wspólnej zabawy!

Quest można pobrać do wydrukowania można pobrać tutaj.

Po więcej questów zapraszamy na stronę Biblioteki w Piasecznie, Centrum Kultury w Piasecznie oraz na stronę www.questy.org.pl

Punkt początkowy: sprawdź!

 

Wydział Ochrony Środowiska i Gospodarki Rolnej Gminy Piaseczno przygotował z okazji Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu quest pt. „Rowerowe zwiedzanie Zalesia Górnego”. Quest można pobrać w poniższym artykule.

Quest opowiada o najciekawszych miejscach w Zalesiu Górnym oraz lokalnej przyrodzie.

Gdzie startuje quest: stacja PKP Zalesie Górne

Długość trasy: 4,5 km

Czas przejazdu: 1 godzina

Quest można zarówno przejechać rowerem, jak i przejść pieszo. Punkt początkowy: sprawdź!

Pobierz Quest w formacie pdf tutaj.

 

W Chojnowskim Parku Krajobrazowym, w okolicy Zimnych Dołów nad Stawami w Żabieńcu zlokalizowany jest quest „Skarby Zimnych Dołów”. Na fanów questowania czekają również ciekawe questy w mieście Piasecznie.

Zainteresowanych historią społeczności żydowskiej w Piasecznie, zapraszamy do przejścia questem „Szlakiem Piaseczyńskich Żydów” stworzonym przez Bibliotekę Miejską Miasta i Gminy Piaseczno. Więcej informacji o queście: https://piaseczno.eu/pojdz-sladami-piaseczynskich-zydow/

Quest „Szlakiem Piaseczyńskich Żydów” można pobrać tutaj.

Hrabina Cecylia Plater-Zyberkówna byłą ważną postacią w historii miasta Piaseczna. Dla tych, którzy chcieliby dowiedzieć się więcej, Biblioteka Miejska przygotowała kolejny quest. Więcej przeczytasz tu: https://piaseczno.eu/quest-o-hrabinie-cecylii-plater-zyberkownie-2/

Quest o hrabinie Plater-Zyberkównie można pobrać tutaj.

Z kolei Centrum Kultury w Piasecznie zorganizowało konkurs dla uczniów na stworzenie questu – jego efektem są dwa opublikowane questy: „Różne wyznania – Jedno Piaseczno” oraz „Jak to drzewiej bywało, czyli piekarnie i cukiernie Piaseczna”. Więcej informcji o tych questach znaleźć można tu: https://piaseczno.eu/pomysl-na-ciekawe-spedzenie-czasu-quest-po-piasecznie/

Quest „Różne wyznania – Jedno Piaseczno” można pobrać tutaj.

Quest „Jak to drzewiej bywało, czyli piekarnie i cukiernie Piaseczna” można pobrać tutaj.

Zapraszamy do pobrania questów i wspólnego questowania!

Pobierz załącznik:

• Quest Szlakiem Piaseczyńskich Żydów
• Quest o Hrabinie Cecylii Plater-Zyberkównie
• Quest Jak to drzewiej bywało czyli piekarnie i cukiernie Piaseczna
• Quest Różne wyznania – jedno Piaseczno

Droga św. Jakuba – hiszp. Camino de Santiago – jest to pieszy szlak pielgrzymkowy do katedry w Santiago de Compostela w w północno-zachodniej Hiszpanii. W ostatnich latach modne stało się wyznaczanie Drogi św. Jakuba także z bardziej oddalonych od Hiszpanii krajów, w tym z Polski.

 

Polskie drogi można zobaczyć w serwisie https://camino.net.pl .

Przez Chojnowski Park Krajobrazowy przebiega tzw. Droga Świętokrzyska, prowadząca z Warszawy w Góry Świętokrzyskie. W Chojnowskim Parku droga przecina Konstancin-Jeziorną, Lasy Słomczyńskie, lasy w pobliżu miejscowości Baniocha i Dobiesz oraz Górę Kalwarię.

Droga oznaczona jest żółtą muszlą na niebieskim tle. Więcej o drodze i etapie Powsin – Góra Kalwaria można przeczytać na stronie: https://camino.net.pl/droga-w-polsce/droga-warszawska/droga-swietokrzyska-etap-2/

 

 

Mapy pochodzą ze strony https://camino.net.pl

Fot. Archiwum MZPK

MZPK nie wyraża zgody na wykorzystywanie zdjęć przez inne podmioty.