Autor: NPK

W sobotni wieczór 15 marca 2025 r. miłośnicy przyrody spotkali się w siedzibie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego w Kaliskach. Spotkanie rozpoczęło się od podsumowania konkursu przyrodniczego „Nadbużańska Eko-Sowa” oraz wręczenia nagród laureatom konkursu. Wydarzenie zorganizowane przez pracowników Zespołu ds. Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego oraz Nadleśnictwa Łochów „Noc Sów” rozpoczęło się prelekcją na temat przystosowania sów do nocnego życia. Następnie uczestnicy spotkania obejrzeli film o gatunkach sów gniazdujących w Polsce. Po prelekcji wszyscy uczestnicy udali się na spacer ścieżką przyrodniczą „Dolina Dolnego Liwca” w celu nasłuchiwania w ciemności odgłosów sów. Wydarzenie zakończyło się wspólną pogawędką przy ognisku.

Serdeczne podziękowania składamy panu Bogusławowi Piątkowi Nadleśniczemu Nadleśnictwa Łochów za ufundowanie poczęstunku.

Dziękujemy wszystkim uczestnikom za przybycie i do zobaczenia za rok.

Krótka tegoroczna zima i wysokie temperatury  jak na tą porę roku skróciły zimowanie wielu gatunków zwierząt. Na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego płazy budzą się ze snu zimowego i ruszają do swoich miejsc godowych. Dlatego jak co roku pracownicy Zespołu ds. Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego przygotowali się do ochrony czynnej płazów. Już na początku marca zamontowali ogrodzenia, zwane w skrócie płotkami lub żabiankami. Zostały rozstawione wzdłuż zbiornika wodnego przedzielonego drogą w miejscowości Miednik (gmina Stoczek) w celu ochrony płazów podczas wiosennej migracji. Jedną z metod ograniczania śmiertelności płazów na drodze jest właśnie montaż tymczasowych płotków, które uniemożliwiają płazom wchodzenie na jezdnię. Wzdłuż ogrodzenia wkopane wiaderka mają działać jak pułapki, do których wpadają płazy próbujące przejść na drugą stronę. Wiaderka są regularnie kontrolowane, a odłowione płazy przenoszone przez jezdnię i wypuszczane w pobliżu drugiego zbiornika wodnego, do którego chciały dotrzeć na gody. Należy pamiętać, że wszystkie krajowe płazy  objęte są ochroną gatunkową, dlatego na odłowy i przenoszenie płazów uzyskaliśmy niezbędne zezwolenie z Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie.

W dniu 9 marca 2025 roku niedaleko siedziby Zespołu ds. Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego odbyły się „Obchody 162 Rocznicy Boju Pod Gwizdałami”. Marszałka Województwa Mazowieckiego Pana Adama Struzika reprezentował Dyrektor Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych Pan Sylwester Chołast.

Obchody rozpoczęły się mszą świętą w intencji Powstańców Styczniowych, w kościele Matki Bożej Częstochowskiej w Gwizdałach. Następnie uczestnicy przeszli pod pomnik Powstańców gdzie odbyły się dalsze uroczystości i złożenie kwiatów.

Światowy Dzień Dzikiej Przyrody został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2013 roku. Datę tą wybrano dla upamiętnienia podpisania konwencji 3 marca 1973 roku w Waszyngtonie o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES). Konwencja zapewnia zrównoważone pozyskiwanie dzikiej fauny i flory oraz przyczynia się do ograniczania międzynarodowego handlu jej okazami do poziomu, który nie zagraża przetrwaniu gatunkom. Światowy Dzień Dzikiej Przyrody ma służyć podnoszeniu świadomości na temat wartości dzikiej przyrody oraz zagrożeń powodowanych przez przestępczą działalność człowieka np. nielegalne pozyskiwanie i handel zwierzętami.

Dzika przyroda, to nie tylko egzotyczne zwierzęta zamieszkujące inne kontynenty, ale również nasza ojczysta przyroda. Należą do niej  m.in. wolno żyjące sarny, łosie, jelenie, wiewiórki, jeże, zające, wilki czy rysie. Wszystkie dzikie zwierzęta mają wspólną cechę jaką jest wolność. Nie wszystkie można oswoić i udomowić przez ludzi.

Przyroda stanowi nierozerwalny związek z człowiekiem. W niej zachodzą procesy ekologiczne, i genetyczne oraz ma ogromne znaczenie społeczne, naukowe, edukacyjne, turystyczne.

Miejmy na uwadze słowa amerykańskiego poety i działacza na rzecz ochrony przyrody Gary Snydera: „Natura nie jest miejscem do odwiedzania. To jest dom. Przyroda nie jest naszym gościem, my jesteśmy jej gośćmi. Musimy nauczyć się szanować ją tak, jak szanuje nas”.

Tekst i fot. R.Ciabach, arch. MZPK/NPK

Serdecznie zapraszamy na tegoroczną edycję wydarzenia pn. „Noc Sów”. Spotykamy się w sobotę 15 marca 2025 r., o godzinie 18:00, w siedzibie Zespołu ds. Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego w Kaliskach (Kaliska 93, gmina Łochów).

Wspólnie poznamy te wyjątkowo ciekawe nocne ptaki, ich biologię, ekologię, znaczenie w środowisku oraz sposoby wabienia. Spróbujemy przybliżyć Wam gatunki występujące na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego i Nadleśnictwa Łochów, którego pracownicy będą też prelegentami.

Podczas tej nocy  wręczymy nagrody laureatom konkursu plastycznego „Nadbużańska Eko-Sowa”.

Po zmroku wybierzemy się na wycieczkę ścieżką przyrodniczą „Dolina Dolnego Liwca” w celu nasłuchiwania sów w okolicy. Na koniec rozgrzejemy się przy płomieniach ogniska oraz trochę posilimy.

Wydarzenie jest bezpłatne. Obowiązują zapisy pod numerem telefonu:

(25) 644 13 71 lub e-mail: npk@parkiotwock.pl

Osoby niepełnoletnie zobowiązane są do uczestnictwa pod opieką rodziców bądź opiekunów prawnych.

Uczestnicy proszeni są o odpowiedni ubiór i obuwie stosowne do pogody oraz spacerów w terenie.

Rzeki w naszym kraju charakteryzuje ustrój śnieżno‑deszczowy. Oznacza to, że dwa razy w ciągu roku osiągają one wysokie stany wód – wezbrania. Zwiększone zasilanie koryta rzek występuje wiosną podczas roztopów i latem w okresie zwiększonych opadów deszczu. Jednak w ostatnich latach obserwujemy brak równowagi i systematyczności tych zjawisk. Poziom wielu polskich rzek jest bardzo niski, co skutkuje wieloma zmianami w przyrodzie, rolnictwie i gospodarce człowieka. Rzeki stanowiące granice Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny (Bug i Liwiec) obecnie są zagrożone hydrologicznie. W ciągu jednego roku  znacznie obniżył się stan wody w ich korytach i starorzeczach.

Uczniowie klasy IV z Zespołu Szkół w Mordach uczestniczyli w lekcji przyrodniczej przeprowadzonej przez pracowników Zespołu ds. Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego. Podczas spotkania dzieci dowiedziały się wielu ciekawostek o walorach Parku  i  życiu zwierząt występujących na jego terenie.  Kreatywne nauczanie przyrody było doskonałym sposobem na rozwijanie zainteresowań wśród uczniów oraz ich aktywnego uczestnictwa podczas lekcji. Na zakończenie wszyscy otrzymali  upominki przyrodnicze od Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych.

Zapraszamy do zwiedzania ścieżki przyrodniczej „Torfowisko Kules”. Ścieżka przebiega wokół  dwóch użytków ekologicznych – Wydmy Zielenieckie i Torfowisko Kules w miejscowości Zieleniec w gminie Sadowne. Mamy tu możliwość obserwowania dwóch jakże kontrastowych środowisk – torfowiska położonego w polodowcowej niecce otoczonej zwydmieniami morenowymi.

W okresie od grudnia do lutego spacerując w Nadbużańskim Parku Krajobrazowym można dostrzec bogactwo zimującej nadbużańskiej ornitofauny.

Wiele gatunków ptaków przylatuje do nas na zimę (np. jemiołuszki, gile, kosy, czy bielaczki). Są też ptaki, które rezygnują z odlotów i ryzykując pozostają (łabędzie nieme i krzykliwe, łyski, czaple białe i siwe, mewy białogłowe). Łagodne zimy i sprzyjająca im ciepła pogoda pomaga im przetrwać w naszym parku przede wszystkim ze względu na dostęp do pożywienia.

W Nadbużańskim Parku Krajobrazowym można spotkać wiele gatunków ptaków lądowych, które są z nami przez cały rok, ale w okresie zimy są bardziej widoczne: sikory, wróble, dzwońce, kowaliki, grubodzioby, kwiczoły, dzięcioły, sójki, sroki.

Na polach spotykamy bażanty (głównie barwne koguty), kuropatwy (widoczne przy pokrywie śnieżnej często dokarmiane przez koła łowieckie) oraz czarne kruki.

Ptaki drapieżne (myszołowy, jastrzębie – gołębiarze, bieliki, krogulce i pustułki) przeważnie spotykane na polach lub na drzewach przy drogach (nawet o dużym ruchu samochodowym).

Sowy możemy szybciej usłyszeć wieczorem. W czasie dnia siedzą na drzewach, ale aby je ujrzeć na bezlistnych koronach musimy się wpatrywać lub obserwować przez lornetkę.

W miastach spotykamy stada kawek, gawronów i wron, a także gołębie (miejskie, grzywacze i sierpówki).

Ptaki pływające: łabędzie, tracze nurogęsi, kaczki krzyżówki mogą zimować w miastach (niezamarzniętych zbiornikach i ciekach wodnych) i być dokarmiane przez ludzi. Tracze, gągoły, łabędzie krzykliwe i kormorany są zbyt płochliwe, aby można byłoby je dokarmiać, ale zaobserwujemy je z daleka (można zabrać lornetkę) przed zamarznięciem wody.

Gęsi gęgawy mogą już przylatywać wcześniej i lądować na oziminach i polach, gdy jeszcze nie są pokryte śniegiem. Znajdują tu pożywienie i odpoczywają przed dalszym lotem.

W ostatnich latach nastąpił wzrost liczebności zimujących na naszym terenie żurawi. Żywią się one na oziminach i zaoranych polach kukurydzy.

fot. R. Ciabach arch. MZPK/NPK