W 2011 roku Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych, dzięki dotacji WFOŚiGW w Warszawie, mógł zrealizować prace związane z oznakowaniem granic Mazowieckiego i Chojnowskiego Parku Krajobrazowego.

Tablice umiejscawia się głównie w newralgicznych miejscach, są to m.in. szlaki uczęszczane przez turystów i miejscową ludność, a także pobocza głównych dróg przelotowych. Bardzo często tablice graniczne są jedyną formą przekazania informacji o charakterze danego obszaru, dostarczając jednocześnie wiadomości o tym jak należy postępować na terenie Parku.

 

 

 

Dzięki wsparciu WFOŚiGW w Warszawie tego typu akcji, możliwe jest zachowanie obszarów cennych przyrodniczo, jakie znajdują się na terenach Parków Krajobrazowych. Serdecznie zachęcamy wszystkich do odwiedzenia wszystkich Parków Krajobrazowych na terenie Mazowsza.

 

Z inicjatywy pracowników Zespołu ds. Kozienickiego Parku Krajobrazowego powstał program czynnej ochrony raka szlachetnego mający na celu odbudowę populacji tego gatunku w wodach Puszczy Kozienickiej.

Rak szlachetny (Astacus astacus) to typowo europejski gatunek skorupiaka, który może dorastać do20 cm długości całkowitej.  Niegdyś powszechnie występował w wodach śródlądowych Polski. Najczęściej spotykany był w niewielkich rzekach o bardzo urozmaiconej linii brzegowej i czystej wodzie, co spowodowało, że określono go mianem  testera czystości wód. Obecnie notowany jest sporadycznie z powodu wysokich wymagań siedliskowych. Podstawowymi czynnikami, które przyczyniły się do utraty większości populacji raka szlachetnego są:

• dżuma racza (choroba wywoływana przez mikroskopijne grzyby pasożytnicze)
• postępujące zanieczyszczenie wód
• intensywny rozwój rolnictwa i zabiegi agrotechniczne
• introdukcje raków pochodzenia amerykańskiego – pręgowatego i sygnałowego, będących nosicielami dżumy raczej
• nieprzemyślane zabiegi zarybieniowe

Prace  inwentaryzacyjne jakie wykonano na obszarze Puszczy Kozienickiej wykazały, że obecnie występują tu jedynie 3 populacje raka szlachetnego. Wykazano jednocześnie, że obszar ten położony jest w obrębie ekspansji obcego gatunku raka – raka pręgowatego pochodzącego z Ameryki Północnej.

Czynna ochrona daje szansę na chociaż częściowe odtworzenie pogłowia raka szlachetnego  w wodach Puszczy Kozienickiej. Dotyczy to szczególnie drobnych cieków, zlokalizowanych w obrębie Lasów Państwowych, które nie są użytkowane i zbyt często penetrowane przez ludzi, co daje swoiste zabezpieczenie siedlisk.

W ramach programu z odłowionych na terenie Puszczy Kozienickiej samic matek uzyskano wylęg młodych raczków (ok. 700 osobników). Po pięciomiesięcznym podchowie część z nich została wypuszczona do rodzimych cieków wodnych, wzmacniając w ten sposób liczebność lokalnych populacji. Pozostałe z wychodowanych raków wypuszczono do wytypowanych wcześniej cieków wodnych, na których sformowano kilkanaście rumowisk kamiennych, mających pełnić funkcje raczych  kryjówek. W kolejnych latach będzie prowadzony monitoring tych miejsc w celu potwierdzenia osiągnięcia zamierzonego efektu, czyli odtworzenia pogłowia raka szlachetnego w Kozienickim Parku Krajobrazowym.

Nadzór naukowy nad projektem pełni dr inż. Witold Strużyński – pracownik Wydziału Nauk o Zwierzętach SGGW w Warszawie.

Odbudowa populacji raka szlachetnego (Astacus astacus) w Kozienickim Parku Krajobrazowym – etap 1” została dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji w kwocie 15 000,00 zł.

 

  Rak szlachetny  

 

Dorosła samica raka szlachetnego,  spód szczypiec wyraźnie czerwony  

 

Dorosłe raki przeznaczone do wypuszczenia

 

Młode raki przeznaczone do wypuszczenia

 

Wypuszczanie dorosłych raków

 

Wypuszczanie młodych raków

 

Różanka to niewielka rybka (osiągająca 8-10 cm długości) o bardzo specyficznym sposobie rozrodu. Jest jedynym występującym w Europie przedstawicielem ryb ostrakofilnych –  to znaczy, że jej rozród jest możliwy jedynie w przypadku współbytowania tej ryby z małżami z rodziny skójkowatych.

Różanki składają  ikrę do systemu oddechowego małży. Jednocześnie małże w swoim cyklu rozwojowym wykorzystują różanki do czasowego nosicielstwa wczesnych stadiów rozwojowych larw. Ten specyficzny rodzaj symbiozy pomiędzy różankami i małżami sprawia, że ich współbytowanie jest nieodzowne do prawidłowego rozwoju pogłowia różanki.

Na skutek zanieczyszczenia środowiska i zaburzenia warunków  fizyko -chemicznych wód powierzchniowych na wielu stanowiskach małże z rodziny skójkowatych wyginęły, co bezpośrednio wpłynęło na zanik pogłowia różanki.

W wodach większości państw Unii Europejskiej różanka, stała się rybą zagrożoną wyginięciem. W związku z tym została ona umieszczona w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej. Również w Polsce gatunek ten umieszczono w Polskiej Czerwonej Księdze  – jako gatunek zagrożony wyginięciem.

W celu  przywrócenie istnienia tego gatunku na terenie Puszczy Kozienickiej  Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych przystąpił do realizacji projektu „Restytucja różanki (Rhodeus sericeus) w wodach Kozienickiego Parku Krajobrazowego”. W warunkach laboratoryjnych wyhodowano narybek różanek metodą  prowokowanego tarła przy wykorzystaniu małży. W drugiej połowie września rozpoczęto zarybianie wcześniej wytypowanych niewielkich zbiorników wodnych  położonych na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego. Miejsca restytucji  będą sukcesywnie monitorowane. Kontrolowana będzie   jakość wód oraz kondycja różanek i małży.

Opiekę merytoryczną nad projektem sprawuje  dr Witold Strużyński, który w Zakładzie Zoologii Wydziału Nauk o Zwierzętach SGGW  realizuje część naukowo badawczą programu czynnej ochrony różanki. Projekt realizowany jest przy pomocy studentów Międzywydziałowego Koła Naukowego Biologów SGGW oraz przy udziale środków finansowych Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

 

Różanka   (Rhodeus sericeus) w warunkach hodowlanych

 

 Hodowla narybku różanki  w warunkach laboratoryjnych w Zakładzie Zoologii Wydziału Nauk o Zwierzętach SGGW w Warszawie    

 

Wypuszczanie narybku różanki  do zbiorników wodnych  położonych na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego przez Pana  dr Witolda Strużyńskiego.   

 

 

 

Etap gminny odbył się 13 grudnia 2011 roku w siedzibie Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych. Z Miasta Otwock zgłosiły się trzy gimnazja, a z Warszawy –  Dzielnicy Wawer dwa gimnazja i to one zmagały się w drugim etapie konkursu PPKP. Każde gimnazjum reprezentowała 4-osobowa drużyna. Uczestnicy mieli do rozwiązania test składający się z 25 pytań, z czego 15 pytań to pytania ogólne z zakresu ochrony przyrody, środowiska i ekologii, a pozostałe dotyczyły Mazowieckiego Parku Krajobrazowego im. Czesława Łaszka. Pytania ogólne układane są przez pracowników Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego – tegorocznego koordynatora ogólnopolskiego konkursu natomiast pozostałe pytania zostały ułożone przez pracowników Mazowieckiego PK.

 

 

Suma punktów uzyskanych przez członków poszczególnych drużyn zadecydowała o klasyfikacji końcowej:

 

 

 Łącznie do konkursu zgłosiło się 9 gimnazjów z terenu i otuliny Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, z czego w etapie parkowym weźmie udział sześć.

GMINA/DZIELNICA	ILOŚĆ SZKÓŁ W II ETAPIE	ILOŚĆ SZKÓŁ ZAKWALIFIKOWANYCH DO III ETAPU
Mazowiecki Park Krajobrazowy
Kołbiel	1	1
Celestynów	1	1
Warszawa -Wawer	2	1
Otwock	3	1
Józefów	1	1
Osieck	1	1
SUMA	9	6

 

 

Pisanie testu

 

 

Sprawdzanie testów

 

Wszystkim uczestnikom gratulujemy dużej wiedzy oraz zapraszamy do udziału w etapie parkowym, który odbędzie się 10 stycznia 2012 roku w siedzibie Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych w Otwocku (ul. Sułkowskiego 11).

Etap gminny odbył się 13 grudnia 2011 roku w siedzibie Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych. Z Miasta Otwock zgłosiły się trzy gimnazja, a z Warszawy –  Dzielnicy Wawer dwa gimnazja i to one zmagały się w drugim etapie konkursu PPKP. Każde gimnazjum reprezentowała 4-osobowa drużyna. Uczestnicy mieli do rozwiązania test składający się z 25 pytań, z czego 15 pytań to pytania ogólne z zakresu ochrony przyrody, środowiska i ekologii, a pozostałe dotyczyły Mazowieckiego Parku Krajobrazowego im. Czesława Łaszka. Pytania ogólne układane są przez pracowników Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego – tegorocznego koordynatora ogólnopolskiego konkursu natomiast pozostałe pytania zostały ułożone przez pracowników Mazowieckiego PK.

 Suma punktów uzyskanych przez członków poszczególnych drużyn zadecydowała o klasyfikacji końcowej:

 

 

 

 Łącznie do konkursu zgłosiło się 9 gimnazjów z terenu i otuliny Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, z czego w etapie parkowym weźmie udział sześć.

 

GMINA/DZIELNICA	ILOŚĆ SZKÓŁ W II ETAPIE	ILOŚĆ SZKÓŁ ZAKWALIFIKOWANYCH DO III ETAPU
Mazowiecki Park Krajobrazowy
Kołbiel	1	1
Celestynów	1	1
Warszawa -Wawer	2	1
Otwock	3	1
Józefów	1	1
Osieck	1	1
SUMA	9	6

 

 

Pisanie testu

 

 

Sprawdzanie testów

 

Wszystkim uczestnikom gratulujemy dużej wiedzy oraz zapraszamy do udziału w etapie parkowym, który odbędzie się 10 stycznia 2012 roku w siedzibie Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych w Otwocku (ul. Sułkowskiego 11).

11111

 

Pomniki przyrody w Mazowieckim Parku Krajobrazowym.

 

Ponad 400 letni dąb szypułkowy Bartek  Mazowiecki znajduje się w miejscowości Emów (w okolicy Wiązowny). Położony jest na lewym brzegu rzeczki Mienia (prawy dopływ Świdra), na terenie objętym rezerwatem przyrody „Świder”. Można do niego dotrzeć idąc czerwonym szlakiem turystycznym. Wymiary owego pomnika przyrody są imponujące: obwód pnia 590 cm, a wysokość około 23 metry.

 

 

Sosna Bożenna znajduje się w miejscowości Karczew (Nadleśnictwo Celestynów/ok.150 m od ul. Hrabiego w kier. płd.-wsch. i ok. 750 m od skrzyżowania ul. Andriollego i ul. Hrabiego w Anielinie w kierunku wsch). Obwód pnia na wysokości 1,3 wynosi 419 cm, zaś wysokość około 18 metrów.

 

Krótka historia 

 Projektantem pałacu był inżynier Jerzy Werner pochodzący z Tyrolu. Pałac skomponowany w duchu późnego renesansu francuskiego połączono z boczną oficyną kuchenną drewnianą galerią. Główny gmach to dwukondygnacyjny budynek oblicowany czerwoną cegła, ujęty lizenami z piaskowca.

Trójosiowy ryzalit środkowy, nakryty dachem mansardowym z łupku, poprzedza trójosiowy portyk podtrzymywany przez kolumny doryckie. Na nich spoczywa taras pierwszego piętra. Ryzalit wieńczy attyka, w której znajduje się herb rodu Przeździeckich. Budynek cechuje regularna artykulacja okien. Dekorację fasad stanowią: gzymsy, pilastry, lizeny, obramienia okien oraz płyciny podokienne. Wszystkie te elementy zaczerpnięte są z architektury francuskiej, z czasów Henryka IV i Ludwika XIII. W 1945 roku w wyniku reformy rolnej nastąpiła parcelacja majątku ziemskiego Przeździeckich. W odremontowanym pałacu otwarto szkołę podstawową. Od 1982 roku zespół pałacowo – parowy stał się siedzibą Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego. Na początku lat 90 – tych Ośrodek zlikwidowano, a w 1997 obiekt odzyskali dawni właściciele. Obecnie pałac nie jest dostępny dla zwiedzających.

 

Ośrodek edukacyjno – muzealny – „Izba Dydaktyczna” w Augustowie została utworzona w 1993 r. Zlokalizowana jest w centrum Puszczy Kozienickiej, przy trasie Radom – Kozienice w wiosce Augustów i mieści się w starej, pochodzącej z 1905 roku leśniczówce.

W budynku  Ośrodka znajduje się pracownia przyrodnicza oraz pomieszczenia wystawiennicze, w których prezentowane są:  

                                                                                                  

• Leśnictwo (sylwetki leśników związanych z Puszczą Kozienicką, dokumenty, mapy, zdjęcia, dawne narzędzia leśne oraz pamiątki historyczne).
• Historia osadnictwa, etnografia i kultura (dawne sposoby wykorzystania lasu, bartnictwo, łowiectwo, obecne sposoby zagospodarowania lasu i gospodarki leśnej).
• Flora i fauna Puszczy Kozienickiej (eksponaty dermoplastyczne ptaków i ssaków  występujących na tym terenie, w zainscenizowanych, charakterystycznych dla siebie ekosystemach oraz dziuple,  gniazda, gałęzie drzew i krzewów ze śladami żerowania różnych gatunków zwierząt itp.).

Nastroju tych pomieszczeń dopełnia odpowiednie oświetlenie oraz odgłosy przyrody odtwarzane z nośników audio.

Funkcje Ośrodka realizowane są poprzez:

• Gromadzenie eksponatów przyrodniczych, historycznych i kulturowych związanych z Puszczą Kozienicką;
• Utrzymanie stałych i okresowych ekspozycji prezentujących walory przyrodnicze, historyczne i kulturowe Puszczy;
• Prowadzenie zajęć dydaktycznych dla grup zorganizowanych i osobom indywidualnym, udostępnienie informacji z zakresu ekologii i wiedzy o Parku Krajobrazowym.

Na zewnątrz Ośrodka znajduje się ekspozycja terenowa. W jej skład wchodzą następujące elementy:

• Zbiorniki pokazowe, w których hodowane są żółwie błotne, czerwonolice oraz ryby różanki;
• Dawne maszyny i urządzenia do prac leśnych;

 

Stacjonarne zajęcia edukacyjne w Ośrdoku edukacyjno – muzealnym – „Izbie Dydaktycznej” w Augustowie trwają od kwietnia do października dla grup zorganizowanych oraz osób indywidualnych. Prosimy aby grupy nie liczyły więcej niż 30 osób. Szczegółowe informacje oraz zapisy:

 

e-mail: kozienickipark@interia.pl    tel/fax 48 612 34 41

 

Ośrodek edukacyjno – muzealny – „Izba Dydaktyczna”  w Augustowie

 

 

 

Wystawa faunistyczna

 

 

 

 

 

Wystawa prezentująca historię leśnictwa, stare narzędzia leśne, mapy drzewostanowe, dokumenty

 

 

 

Wystawa prezentująca historię osadnictwa, etnografię, kulturę

 

Ekspozycja terenowa

 Tablice dydaktyczne

 

 

Dawne maszyny i urządzenia do prac leśnych

 

Wiata

 

Zbiorniki pokazowe, w których hodowane są:

żółwie błotne

 

 

ryby różanki

 

Zimne Doły to najpopularniejsze miejsce wypoczynku na terenie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. Polana położona jest pomiędzy Żabieńcem a Zalesiem Górnym, 4 km na południowy-wschód od Piaseczna.

 

Zimne Doły stanowią leśny kompleks wypoczynkowo-rekreacyjny. Znajduje się tu kilka wiat turystycznych (w tym jedna, która może pomieścić ponad 100 osób), zorganizowane są miejsca do rozpalania ognisk.