w sprawie ustanowienia planu ochrony dla Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego (Dz. U. Woj. Maz. Nr 172 poz. 6757 z dnia 30 sierpnia 2006 r.)
Miesiąc: listopad 2011
zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planu ochrony dla Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego (Dz. U. Woj. Maz. Nr 35 poz. 698 z dnia 5 lutego 2007 r.)
Użytki ekologiczne są jedną z form ochrony przyrody, wprowadzoną na mocy ustawy o ochronie przyrody z 16 października 1991 r. art. 30 ust.1. Zgodnie z art. 42 obowiązującej ustawy z 16 kwietnia 2004 r. są to: „zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej – naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nie użytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania”.
Na obszarze Parku powołano dotychczas 62 użytki ekologiczne, o łącznej powierzchni 226,7 ha. Są to w głównej mierze śródleśne i śródpolne jeziorka, „oczka wodne”, starorzecza, bagienka, czasem wydmy. Na niewielkich powierzchniach chronione są pozostałości ważnych dla bioróżnorodność ekosystemów.
Użytki ekologiczne pełnią istotną funkcję jako wyspy i korytarze ekologiczne, umożliwiające wędrówki gatunków i wymianę genów.
Baza użytków ekologicznych: baza
Pracownicy Zespołu ds. Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego rokrocznie przyjmują zgłoszenia kolizji ptaków. Przewożone ptaki są ofiarami wypadków, m.in. zderzeń z samochodami lub liniami energetycznymi. Niestety często są one w stanie krytycznym. Bardzo wiele przyjmowanych ptaków ma uszkodzone skrzydła. Jeżeli są to złamania otwarte kości to zwykle ptaki takie są skazane na życie w niewoli, gdyż nie maja szans na odzyskanie pełnej sprawności.
Na przełomie lipca i sierpnia każdego roku narasta liczba zgłoszeń związanych głównie z bocianem białym. W tym czasie młode bociany zaczynają podfruwać, zdarzają się upadki z wysokości, kolizje z drutami czy nawet wyrzucanie z gniazda. Przeanalizujmy historię naszego azylu.
Historia
Wszystkie ranne ptaki przywożone do roku 2004 do biura NPK znajdowały schronienie w lecznicy w Siedlcach lub zawożone były do Ogrodu Zoologicznego w Warszawie. W 2004 roku Nadbużański Park Krajobrazowy wychodząc naprzeciw następnym zgłoszeniom, zaadaptował i wyremontował istniejący budynek w miejscowości Garnek w gminie Ceranów z przeznaczeniem na ośrodek rehabilitacji rannych dziko żyjących zwierząt.
I. Zgodnie z otrzymaną decyzją od Ministra Środowiska z dn. 18.08.2004 r. znak. DOPog.-4201-04-4S-17/04/al (na utworzenie i prowadzenie ośrodka rehabilitacji zwierząt) leczone i przetrzymywane zwierzęta były pod stałą opieką lekarza weterynarii, ornitologa i strażnika Parku (odpowiedzialnego za dokarmianie i porządek w azylu). Na jego terenie zostały wybudowane sztuczne gniazda na wysokości ok. 3 m (platformy drewniane) dla bocianów, które po okresie rehabilitacji były zdolne do samodzielnego życia.
W 2012 roku ORP (azyl) przekazała Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie Mazowieckiemu Zespołowi Parków Krajobrazowych (MZPK).
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Warszawie udzialił dotacji na nową wolier.
II. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska (DOP-OZ.6520.21.2012.mk z dnia 17.08.2012 r.) zezwolił MZPK na utworzenie i prowadzenie ośrodka na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego.
III. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie (WPN-I.6401.56.2013.AJC z dnia 27.03.2013 r.) zezwolił na przetrzymywanie 6 osobników bocian białego i 1 osobnika myszołowa.
Azyl
– nie przyjmuje ptaków hodowlanych, egzotycznych oraz ssaków,
– dostosowany jest tylko do liczby i gatunków ptaków wymienionych w decyzji znak WPN-1.6401.56.2013.AJC Dyrektora RDOŚ w Warszawie.
– kontak możliwy jest w godzinach od 8.00 do 18.00, pod numerem telefonu: 25 644 13 71 lub 693901465.
– jest ośrodkiem stacjonarnym i nie posiada patrolu interwencyjnego. Ptaki należy dostarczyć własnym transportem.
– ptaki przyjmowane są w godz. 8.00-18.00 po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym,
– w przypadku przekroczenia liczby ptaków przyjętych do azylu (przepełnienia woliery) będziemy zmuszeni odmówić ich przyjmowania.
Część ptaków wraca na wolność. Mogą zakładać gniazda i odlatywać za morze (do Afryki).
Te, które nie wrócą do zdrowie zostają lub są przykazywanie do ZOO w Warszawie.
Korzystamy także z pomocy sponsorów. Cześć instytucji (gminy, nadleśnictwa OSP) wspomaga nasze działania i przywodzi ranne ptaki z terenu NPK do naszego schroniska.
Od września 2012 r. mięso dla ptaków przebywających w Azylu fundowane jest przez Zakłady Mięsne „ZAKRZEWSCY”, ul. Wiejska 7, 08-330 Kosów Lacki.
Rezerwat florystyczny o powierzchni 38,48 ha, utworzony w roku 2005 na terenie Nadleśnictwa Sokołów w gminie Ceranów. Chroni naturalne fragmenty zanikającej dąbrowy świetlistej oraz bór mieszany z sierpikiem barwierskim. Dominującym typem siedliskowym jest las świeży 62%, a las mieszany 23% powierzchni. Głównymi gatunkami lasotwórczymi są dąb szypułkowy i sosna zwyczajna, sporadycznie osika, brzoza, grab, modrzew olsza czarna i buk. Na terenie rezerwatu stwierdzono 151 gatunków roślin naczyniowych, z których:
– 4 podlegają ochronie całkowitej: wawrzynek wilczełyko, orlik pospolity, lilia złotogłów, naparstnica zwyczajna,
– 5 ochronie częściowej: pierwiosnka lekarska, turówka leśna, kruszyna pospolita, konwalia majowa, kalina koralowa,
– 14 uznanych za rzadkie: miodunka wąskolistna, groszek czerniejący, gorysz siny, dzwonek boloński, rutewka mniejsza, dziurawiec skąpolistny, turzyca pagórkowa, bodziszek czerowny.
Rezerwat ten wraz z terenami przyległymi został włączony w 2008 roku do Sieci Natura 2000 jako obszar Dąbrowy Ceranowskie.
Rezerwat faunistyczny o powierzchni 116,13 ha, utworzony w roku 2002 na terenie Nadleśnictwa Łochów w gminie Sadowne. Chroni naturalne zbiorowiska borowe, olszowe, łęgowe oraz wilgotne łąki będące miejscem bytowania i gniazdowania rzadkich i zagrożonych gatunków ptaków. Ornitofauna tego terenu obejmuje 50 gatunków ptaków, w tym: orlik krzykliwy, żuraw, samotnik. Osobliwości florystyczne to wielosił błękitny, nasięźrzał pospolity, goździk pyszny, selernica żyłkowana, czarcikęsik Kluka, wawrzynek wilczełyko, widłaki.
Rezerwat krajobrazowy utworzony w 1996 roku na obszarze 89,26 ha na terenie Nadleśnictwa Łochów w gminie Łochów. Obejmuje różnorodne zbiorowiska roślinne, wykszałcone na oligotroficznych glebach bielicowych, bagiennych oraz torfowych. Zachodnią i północną część tego terenu zajmują bory sosnowe i olsy. We wschodniej i południowej części dominują łąki, pastwiska i torfowiska, miejscami porośnięte wierzbami. Występuje tu 5 gatunków roślin objętych ochroną ścisłą: widłak jałowcowaty i goździsty, storczyk szerokolistny i plamisty, kruszczyk szeroklistny. Gniazdują tu myszołów zwyczajny, dzięcioł czarny i duży.
Opracował: M. Dolota, fot. M. Dolota
Niewielki rezerwat florystyczny o powierzchni 7,02 ha, utworzony w roku 1996, położony w dolinie Bugu, w odległości 1 km na południe od wsi Bojary w gminie Kosów Lacki. Obejmuje dwa pagórkowate wzniesienia (zwydmienia) o bogatej florze. Zagłębienie między wydmami porastają płaty zbiorowisk łąkowych i torfowiskowych z gatunkami chronionymi: pełnik europejski, wielosił błękitnym, napastnica zwyczajna, lilia złotogłów, koniczyna dwukłosa, pajęcznica gałęzista, kocanki piaskowe, przetacznik pagórkowaty, gorycz siny, rutewka okrągłolistna, turzyca darniowa, tymotka Boehmara.
Widok na rezerwat
Rezerwat jest wyspą o powierzchni 1,2 ha położoną w nurcie rzeki Narwi (Jeziora Zegrzyńskiego) koło wsi Dzierżenin (widać go z mostu w Serocku) w gminie Pokrzywnica w otulinie NPK. Został utworzony w 1991 roku w celu zachowania miejsc lęgowych ptaków wodnych. Wyspa ta jest dogodnym miejscem występowania wielu gatunków ptaków. Gniazduje tu 11 gatunków, głównie mewy śmieszki, rybitwy zwyczajne i czarne (jedna z największych koloni lęgowych w kraju), łabędź niemy, kilka gatunków kaczek (krakwa), brodziec krwawodzioby i piskliwy, rycyk, trzciniak. Rezerwat jest poważnie zagrożony ze strony turystów, którzy biwakują na wyspie wśród kolnii lęgowych ptaków. Płoszą ptaki i zaśmiecają teren. 
Ta wyspa na rzece to rezerwat przyrody i miejce lęgowania ptaków
Mały teren robi duże wrażenie. Należałoby uszanować taki skarb natury.
Opracował: M. Dolota, fot. M. Dolota
Rezerwat florystyczny utworzony w 1989 roku na powierzchni 27,90 ha na terenie Nadleśnictwa Sokołów (oddział 15) w gminie Ceranów w celu ochrony pełnika europejskiego. Ponadto występują tu inne chronione i rzadkie rośliny: wawrzynek wilczełyko, bezzieleniowy storczyk gnieźnik leśny, kruszczyk szerokolistny, kopytnik, bodziszek leśny, kozłek całolistny, jaskier kaszubski i rutewka wąskolistna. W dniu 15.12.2011 roku przeprowadzono ochroną czynną pełnika. Polegała ona na wycięciu drzew zasłaniających światło wpadające do runa leśnego. Zabieg ten wykonała Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie i Nadleśnictwo Sokołów. Jest to przykład pozytywnej, czynnej (pomaganie) ingerecji człowieka w ochronę przyrody.
Opracował: M. Dolota, fot. J. Kur
