Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej – naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.
Na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego znajdują się 42 użytki ekologiczne o łącznej powierzchni 53,04 ha, w tym na terenie:
miasto Otwock – 1 użytek (11,44 ha)
Celestynów – 1 użytek (2,00 ha)
Osieck – 40 użytków (39,60 ha)
