Ochrona zwierząt na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego
Nadbużański Park Krajobrazowych jest miejscem bardzo ważnych programów ochrony czynnej zarówno zwierząt chronionych jak i łownych wymagających ochrony.
Działania z zakresu czynnej ochrony lęgów kulika wielkiego zostały zapoczątkowane przez Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian”. W latach 2013-2015 Towarzystwo realizowało projekt POIS.05.01.00-00-380/12 „Ochrona kulika wielkiego w kluczowych ostojach gatunku w Polsce”, który był współfinansowany ze środków UE (POIŚ), NFOŚiGW oraz WFOŚiGW w Warszawie. W ramach projektu inwentaryzacją objęto 18 ostoi kulika wielkiego, a czynną ochroną objęto 107 lęgów kulika wielkiego w dolinie Noteci, Dolinie Dolnego Bugu, Dolinie Liwca, Dolinach Omulwi i Płodownicy oraz w Ostoi Kurpiowskiej. Ważnym elementem projektu było opracowanie Krajowego Planu Ochrony Kulika Wielkiego, który został w lutym 2016 r. przedstawiony Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska do zatwierdzenia. Projekt pt. „Realizacja Krajowego Planu Ochrony Kulika Wielkiego – etap I”, jest kontynuacją i rozwinięciem działań realizowanych w latach 2013-2015, a jego głównym celem była realizacja Krajowego Planu Ochrony, w szczególności czynnej ochrony lęgów kulika wielkiego w najważniejszych ostojach gatunku, które łącznie skupiają ponad 70% (>170 par lęgowych) krajowej populacji szacowanej na ok. 250 par. W projekcie zaplanowano realizację zadań wpisanych do Krajowego Planu Ochrony Kulika Wielkiego oraz działań ujętych w Planie Zadań Ochronnych obszarów Natura 2000 (gdzie kulik wielki jest przedmiotem ochrony).
W latach 2017-2020 Towarzystwo realizowało ze środków Funduszu Spójności UE w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, projekt POIS.02.04.00-00-0019/16 pt. „Realizacja Krajowego Planu Ochrony Kulika Wielkiego – etap I”, który jest kontynuacją i rozwinięciem działań realizowanych w latach 2013-2015. Więcej o projekcie POiŚ na stronie https://www.bocian.org.pl/kulik
Od roku 2021 czynna ochrona lęgów kulika wielkiego jest kontynuowana przez Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków przy wsparciu Towarzystwa Przyrodniczego „Bocian” http://www.ptop.org.pl/ochrona/ptaki/1573-realizacja-krajowego-planu-ochrony-kulika-wielkiego.html
Źródło https://www.bocian.org.pl/kulik
Fot. Zespół ds. NPK
Nadleśnictwo Łochów, jako przykład dobrej praktyki, od wielu lat współpracuje z Wydziałem Leśnym SGGW w Warszawie w szerokim zakresie badań leśnych, w tym łowieckich. Efektem współpracy było podjęcie w 2009 r. badań nad wsiedlaniem kuropatw. Program finansują Lasy Państwowe, a wykonawcą jest Wydział Leśny. Prace wykonywane są według metodyki wcześniej opracowanej i cały czas doskonalonej. Dzięki wsparciu finansowemu Lasów Państwowych i ogromnemu zaangażowaniu wielu leśników z Nadleśnictwa Łochów możliwe są badania telemetryczne. Poprzez kontakt z lokalną społecznością, możliwe są prace nad kształtowaniem krajobrazu w sposób korzystny dla kuropatw.
Programy aktywnej ochrony zająca prowadzone są w kilku Ośrodkach Hodowli Zwierzyny (OHZ) Lasów Państwowych. Najczęściej opierają się na wzmożonej redukcji drapieżników i wsiedlaniu zajęcy (szaraków) z hodowli prowadzonej przez Nadleśnictwo Świebodzin.
W 2019 roku 50 zajęcy wypuszczono na pola pod Łochowem (otulina NPK) w ramach długofalowego programu reintrodukcji tego gatunku. Szaraczki przyjechały do nas z Małopolski i mamy nadzieję, że spodoba im się na Mazowszu (źródło: https://www.facebook.com/nadlesnictwo.lochow).
Pomimo, że tak ważne programy ochrony czynnej są prowadzone na terenie NPK przez inne instytucje to Zespól ds. NPK uczestniczy w inwentaryzacji tych gatunków oraz przekazuje informacje, w ramach współpracy, odpowiednim instytucjom.
Źródło: Paweł Nasiadka, Roman Dziedzic-Podręcznik najlepszych praktyk ochrony kuropatwy i zająca. Warszawa 2014, str. 88.
Fot. Zespół ds. NPK