Wiktor Stephan – opiekun chojnowskich lasów

Wiktor Emanuel Stephan przyszedł na świat w 1867 roku w Oleśnie, powiecie Dąbrowa, w Małopolsce. Jego rodzice byli polsko-niemieckiego lub polsko-austriackiego pochodzenia, natomiast pogłosek, jakoby rodzina Stephanów wywodziła się z Węgier, nie potwierdzają żadne dostępne aktualnie źródła. Wiktor Stephan miejscowym leśnikiem i miłośnikiem przyrody.

Dzięki prowadzonej przez niego racjonalnej gospodarce leśnej lasy położone obecnie na terenie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego przetrwały w dobrej kondycji. Według miejscowych podać Wiktor Stephan do tej pory dba o swoje lasy, gdyż powszechnie wiadomo, że o północy jego duch krąży ponad nimi.

Napis na Kamieniu Stephana

Ojciec Wiktora Stephana – Józef Amard Stephan był właścicielem ziemskim, właścicielem oraz dyrektorem banku, a z zamiłowania kompozytorem utworów fortepianowych. Wiktor Stephan miał czworo rodzeństwa; wszyscy otrzymali staranne wykształcenie. Wiktor ukończył Krajową Szkołę Gospodarstwa Lasowego we Lwowie oraz uczęszczał do Akademii Rolniczo-Leśnej w Wiedniu. Ożenił się z Władysławą z Różańskich, z którą mieli dwoje dzieci: Stefanię i Juliusza. Po dziś dzień żyją wnuczki Stefanii (córki Barbary i Jerzego  Szczerbińskich) i jej córka Hanna Mrowcowa.

Od 1887 roku, Wiktor Stephan był członkiem Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego, a swoją praktykę leśną odbył w leśnictwie Myślachowice w powiecie Trzebinia. Przez krótki okres był adiunktem leśnictwa i leśniczym rewirowym pod Żydaczowem na Ukrainie, potem pracował w biurze systematyzacji lasów oraz był leśniczym rewirowym. W 1889 roku  był adiunktem leśnym w powiecie Sędziszowskim oraz zdał egzamin na samoistnego gospodarza lasowego. W 1892 roku został nadleśniczym lasów w dobrach wilanowskich hrabiego Ksawerego Branickiego, w tym w Lasach Chojnowskich. Zasłużył się zalesieniami gruntów porolnych w Kabatach. Jest autorem trzech broszur („Sarna”, „Zając pospolity” oraz „Kuropatwa”), które ukazały się w „Łowcu Polskim”. W 1911 roku otrzymał nominację na inspektora lasów we wszystkich dobrach hrabiego Branickiego, jednak cztery lata później był zmuszony przez władze rosyjskie do opuszczenia kraju. Powrócił do Chojnowa w 1918 roku za zgodą władz niemieckich.

Wiktor Stephan zmarł w Chojnowie w 1923 roku w wieku 58 lat. Grób Wiktora Stephana można odwiedzić na cmentarzu w Piasecznie. Pamięć o leśniku zachowała się między innymi dzięki upamiętniającym go formom ochrony przyrody – wiekowym dębie – pomnikowi przyrody, nazwanym od nazwiska leśnika oraz rezerwatowi „Uroczysko Stephana”. Jednak chyba najbardziej znanym pomnikiem pamięci o Wiktorze Stephanie jest tzw. Kamień Stephana, który został umieszczony obok parkingu leśnego przy drodze Pilawa-Zalesie Górne. Na kamieniu tym umieszczono napis: „1892-1923 Tu czuwa duch mój. Wiktor Stephan 1865-1923”.

Kamień Stephana znajdujący się przy drodze Pilawa-Zalesie Górne

Grób Wiktora Stephana na cmentarzu parafialnym w Piasecznie.

Fot. Archiwum MZPK

Więcej informacji:

Przegląd Piaseczyński – Wakacje z duchami

MZPK nie wyraża zgody na wykorzystywanie zdjęć przez inne podmioty.