Walory przyrodnicze NPK

Przyroda – Pomniki przyrody

W myśl Ustawy o ochronie przyrody z 2004 roku:

Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody ożywionej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.

 

 

Kamienie mówią – Głazy narzutowe będące pomnikami przyrody są często związane z historia naszego kraju, ze sławnymi i zasłużonymi ludźmi, kultem religijnym, a czasem z ciekawą legendą… (2007-02-08)

 

Do pomników przyrody ożywionej należą: pojedyncze krzewy, drzewa i grupy drzew odznaczające się sędziwym wiekiem, wielkością, niezwykłymi kształtami lub innymi cechami, a także zabytkowe aleje drzew. Natomiast do pomników przyrody nieożywionej należą: największe głazy narzutowe oraz interesujące formy powierzchni ziemi np. – źródła, wodospady, jary, skałki, wywierzyska, przełomy rzeczne, jaskinie, odkrywki i in.

 

Znaczącą rolę w krajobrazie nadbużańskim odgrywają liczne pomniki przyrody – drzewa – pozostałości występujących tutaj puszcz. Z każdym rokiem liczba pomników przyrody zwiększa się. W roku 1997 było ich 102. Obecnie jest ich 250 i dodatkowo projektowanych jest 35. Najgrubszym drzewem jest dąb szypułkowy o obwodzie 656 cm w miejscowości Ocięte w gminie Sadowne.

 

Pomniki przyrody w Nadbużańskim Parku Krajobrazowym

Pojedyncze drzewa -189

Grupy drzew – 43

Aleje – 11

Głazy – 4

Inne – 3

Pełna lista pomników przyrody pomniki.xls (122KB)

 

Drzewa pomnikowe tworzą 32 gatunki, a wśród nich są takie gatunki egzotyczne jak np. platan klonolistny, jedlica zielona, klon srebrzysty. Najwięcej jest pomnikowych dębów (103), liczne są również lipy (27), sosny zwyczajne (16) i jesiony (10). Pomniki z kategorii „inne” to:
– wzgórze ostańcowe,
– kolonia mrowisk
– stanowisko grzyba podziemnego (Tuber rapaeodorum).

 

Do ciekawych i najokazalszych pomników należy:
– dąb szypułkowy we wsi Ocięte o obwodzie 656 cm
– lipa drobnolistna we wsi Miednik o obwodzie 637 cm
– monumentalna aleja lipowa w Ceranowie o długości 3 km – 442 drzewa o obwodach do 450 cm
– grupa jałowców pospolitych o obwodach pni do 74 cm we wsi Wszebory
– grupa buków (605 szt.) w miejsc. Ceranów, występujących poza swoim naturalnym zasięgiem geograficznym

 

Stale prowadzone są prace nad objęciem tą formą ochrony kolejnych obiektów.

 

Od 1999 roku pracownicy Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego monitorują i konserwują 250 pomników przyrody znajdujących się na terenie Parku. Rokrocznie cześć wybranych drzew pomnikowych jest poddawana konserwacji i pielęgnacji. Specjalistyczna firma zajmująca się chirurgią i leczeniem drzew dokonuje usunięcia murszu, zabezpiecza chemicznie przed dalszą ich destrukcją, dokonuje wiązania pni i konarów w celu ich wzmocnienia oraz usuwa posusz w pomnikach przyrody. Zakłada również opaski feromonowe na pomnikowych kasztanowcach w celu zwalczenia populacji szrotówka kasztanowcowiaczka – najgroźniejszy szkodnik drzew miejskich.

 

Działania te przyczyniają się do zachowania wielu wiekowych, cennych drzew pomnikowych. Mają one na celu zahamowanie procesów destrukcyjnych oraz poprawę kondycji zdrowotnej poprzez cięcia pielęgnacyjne i prześwietlające. Korygują wady budowy korony, poprawiają statykę drzew oraz przeciwdziałają ich rozłamaniom. Redukuje to zagrożenie dla otoczenia.

 

Co roku na miarę istniejących potrzeb prowadzone są zabiegi pielęgnacyjne. Środki przeznaczone na finansowanie tych zadań pochodzą z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

 

Zabiegom chirurgicznym poddano m.in. lipę szerokolistną, będącą częścią alei pomnikowej w Ceranowie, która na wniosek właściciela miała zostać usunięta. Prace te przywróciły drzewu dobrą kondycję i zdrowotność. Wykonana redukcja całej korony przyczyniła się do poprawienia statyki drzewa, jak również pobudziła je do intensywniejszego rozwoju. Regularna korona stała się elementem dekoracyjnym.