Odtwarzanie pogłowia różanki w wodach Kozienickiego Parku Krajobrazowego – etap III

     W latach 70-tych XX w. zauważono, że dochodzi do spadku liczebności europejskiej populacji niewielkiej ryby różanki. Przyczynia się do tego wiele czynników, zagrażających rybom oraz małżom, bez których rozród różanek jest niemożliwy. Prace utrzymaniowe rzek, melioracje, niszczą naturalny układ koryta powodując zwiększenie szybkości przepływu  i  zniszczenie zespołów małży na dnie zbiornika, co utrudnia bytowanie  i rozród różanki. 

     Odpady i zanieczyszczenia w postaci oczyszczonych ścieków z oczyszczalni, intensywne nawożenie pól  doprowadza do eutrofizacji zbiorników i rzek, co powoduje deficyty tlenu w części przydennej  i negatywne oddziaływanie na małże. Ponadto do  znacznego spadku populacji różanki lub nawet do całkowitego jej zaniku  może przyczynić się obecność w zbiornikach i ciekach wodnych inwazyjnych gatunków obcych: ryb – takich jak trawianka czy sumik karłowaty oraz  małży – szczeżui chińskiej, która może doprowadzić do wypierania rodzimych małży w danym zbiorniku, co całkowicie uniemożliwi rozród różanki.

      W roku 1979 różankę umieszczono w Załączniku III Konwencji Berneńskiej obok najcenniejszych europejskich gatunków. Następnie niemal we wszystkich krajach Starego Kontynentu różanka została objęta ochroną gatunkową. W Polsce ścisła ochrona tego gatunku datuje się od 1995 r. Rybę chroni również Dyrektywa Siedliskowa Unii Europejskiej.

      Program odtwarzania pogłowia różanki w wodach Kozienickiego Parku Krajobrazowego trwa od 2010 roku, kiedy to rozpoczęto prace nad rozrodem różanki w warunkach laboratorium – wylęgarni SGGW w Warszawie.

W 2011 wypuszczono:

• 70 osobników do zbiornika pod Augustowem
• 146 osobników do stawu na terenie szkółki Nadleśnictwa Kozienice
• Ponad 200 osobników w Garbatce na zbiorniku retencyjnym rzeki Krypianki

W 2012 wypuszczono:

• 160 osobników do zbiornika przy drodze do rezerwatu Królewskie Źródła
• ponad 140 osobników do zbiornika położonego przy drodze do wsi Przejazd
• 180 osobników do zbiornika przy tzw. Diabelskim Mostku obok szkółki leśnej Nadleśnictwa Kozienice

     Wypuszczone osobniki były w latach następnych kontrolowane z wykorzystaniem pułapek typu więcior. Odłowione ryby podlegały ocenie morfometrycznej: długość całkowita i masa. We wszystkich nowoutworzonych populacjach obserwowano osobniki młodociane – co świadczy o tym, że populacja jest rozrodcza. Ponadto w okresie letnim podczas odłowów kontrolnych liczba osobników juwenilnych niemal trzykrotnie przewyższała liczbę osobników dorosłych – świadczy to o prawidłowej strukturze populacji, dążącej do równowagi.

     W roku 2013 uzyskano około 500 osobników różanki z rozrodu w warunkach kontrolowanych do celów reintrodukcji na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego.

     Ryby zostały umieszczone parami w około 25 zbiornikach hodowlanych, wyposażonych w piaszczyste dno (niezbędne dla małży), wodną roślinność naczyniową oraz w wydajną filtrację złożoną z głowic oraz z mechanicznego złoża filtrującego. Po upływie tygodnia od aklimatyzacji umieszczono w zbiornikach  małże – skójki malarskie i sześciokrotnie doprowadzono ryby do tarła. Po każdym zaobserwowanym tarle usuwano  małże ze zbiornika tarliskowego i umieszczano w zbiorniku inkubacyjnym. Po okresie inkubacji i podchowaniu 400 osobników młodych różanek wypuszczono do wytypowanych zbiorników wodnych na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego.

 

 

 

 

 

 

Zadanie „Odtwarzanie pogłowia różanki (Rhodeus sericeus) w wodach  Kozienickiego Parku Krajobrazowego – etap III”  zostało dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji w kwocie 6 800,00 zł.