Jak zaprosić latające ssaki? – czynna ochrona nietoperzy w NPK.
Parki krajobrazowe to szczególne miejsca, które sprzyjają poznawaniu bogactwa przyrody. Możemy tu obserwować jej właściwości i przemiany, a także dowiadywać się, w jaki sposób możemy jej pomagać.
Wiosną poznawaliśmy płazy i pomagaliśmy im przenosząc je przez jezdnię do zbiorników wodnych. Poprzez pracę na warsztatach i przygotowania do konkursów odkryliśmy, że to sympatyczne stworzenia, dla których dużym zagrożeniem są przekształcenia środowiska. Grupa zwierząt, której podobnie coraz częściej brakuje miejsc do życia są nietoperze. Jak możemy im pomóc?
Co wiemy o nietoperzach? To jedyne latające ssaki. Polują w nocy, wykorzystując zjawisko echolokacji, która działa jak niezwykły radar. Nietoperze emitują w czasie lotu ultradźwięki, które odbijają się od otoczenia i dają nocnemu lotnikowi jego „obraz”.
Ale co dzieje się z nimi za dnia? Przeczekują ten czas w kryjówkach, by być aktywnymi w porze, do której są tak doskonale przystosowane. Nocą polują głównie na owady, które są niedostępne dla polujących za dnia ptaków. Jeden nietoperz w ciągu nocy potrafi zjeść owady o masie równej 30% masy jego ciała!
Nietoperze zwykle nie budują schronień, ale wykorzystują różne kryjówki – naturalne (dziuple drzew, jaskinie), jak i zbudowane przez człowieka (na strychach, w piwnicach, za okiennicami, pod mostami, w studniach, w różnego typu podziemiach).
Naturalnych kryjówek w przyrodzie jest coraz mniej – otaczają nas głównie zagospodarowane młode lasy, a w ogrodach młode drzewa. Aby zachęcić nietoperze do bytowania w Nadbużańskim Parku Krajobrazowym rozpoczęliśmy akcję rozwieszania budek, w których mogłyby spędzać dzień. Skrzynki te są przystosowane tylko dla jednego typu lokatorów – mają otwór wlotowy… na dnie. Dla nietoperzy to doskonała sytuacja, ponieważ odpoczywają głową w dół, a przy tym żaden ptak nie skusi się na takie „dziurawe” mieszkanie. Są też dosyć wąskie – niczym naturalna kryjówka za odstającą korą starego drzewa.
Pokryte ciemnym materiałem budki wieszaliśmy po południowej stronie drzew – aby zapewnić ich lokatorom jak najwięcej ciepła. Aby schronienia były dla nich jak najatrakcyjniejsze i jak najłatwiej dostępne – wybieraliśmy pnie nieosłonięte gałęziami, koło dróg leśnych. Nietoperze preferują otwarte przestrzenie wokół budek, a rozdzielające zadrzewione tereny trakty mogą być dla nich korzystnymi szlakami przelotów. Skrzynki wiszą dosyć wysoko – ok. 3 m nad ziemią.
Do akcji wybrano młode lasy sosnowe – tam najbardziej brakuje naturalnych schronień dla nietoperzy. W sumie rozwieszono 200 budek w leśnictwach Szumin i Wielgie. Te skrzydlate ssaki niełatwo oswajają się z nowościami – być może na pierwszych lokatorów będzie trzeba zaczekać nawet kilka lat. Będziemy uważnie obserwować zmiany w zasiedleniu budek. W wyniku podobnych działań w Mazowieckim PK po siedmiu latach 73% z nich miało już swoich bywalców.
Nietoperze to ciekawe zwierzęta, na pewno warte poznawania. Prowadzone działania ochronne będą świetną ku temu okazją.
Czynna ochrona nietoperzy na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji, w kwocie 10.000,00 zł
