Czynna ochrona orzesznicy na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego im. Czesława Łaszka
Jednym z przedsięwzięć realizowanym przez Mazowiecki Park Krajobrazowy w roku 2013 był program czynnej ochrony orzesznicy Muscardinus avellanarius.
Orzesznica jest gatunkiem niewielkiego ssaka z rodziny pilchowatych Gliridae (w skład rodziny wchodzą również popielica, koszatka i żołędnica). Osiąga rozmiary myszy, długość ciała ok. 7-9 cm (długość ogona 6-8), umaszczenie żółtaworude, spód ciała jaśniejszy, duże czarne oczy i dość małe zaokrąglone uszy, ale jego rozpoznawczym elementem jest owłosiony ogon bez kity.
Prowadzi nocny i przeważnie nadrzewny tryb życia, unika wchodzenia w korony drzew. Zasiedla zróżnicowane siedliska, ale warunkiem jej występowania jest dostępność bazy pokarmowej, którą stanowią nasiona i owoce leśne. Można ją spotkać w gęstych zaroślach, zakrzaczeniach, prześwietlonych lasach, borach świeżych, grądach z gęstym podszytem złożonym z krzewów i roślin zielnych.
Aktywna w sezonie wiosenno-jesiennym, na zimę zapada w hibernację w gnieździe ukrytym pod ziemią. W sezonie buduje kuliste gniazdo w dziuplach, skrzynkach lęgowych dla ptaków, wśród gęstej roślinności podszytu zazwyczaj na wysokości od 1 do 3 metrów.
Realizowane przez Mazowiecki Park Krajobrazowy zadanie zakładało rozwieszenie sztucznych schronień w postaci drewnianych skrzynek lęgowych oraz badanie stopnia ich wykorzystania przez orzesznicę w porównaniu do innych gatunków zwierząt.
W sumie powieszono 150 skrzynek, na pięciu powierzchniach badawczych. Ich wybór opierał się na przypadkowych obserwacjach oraz potencjalnych siedliskach. Kontrole były przeprowadzane raz na 2 tygodnie z jednoczesnym nęceniem za pomocą nasion i orzechów laskowych. W tym czasie notowano wszelkie ślady jej obecności (bezpośrednie obserwacje, zbieranie i oznaczanie pogryzów).
Wyniki prowadzonych kontroli potwierdziły występowanie i wykazały stanowiska tego gatunku na terenie MPK. Orzesznica wykazywała zainteresowanie założeniem w skrzynkach gniazd zarówno rodzinnych jak i dla pojedynczych osobników. Ponadto, prawie przez cały sezon aktywności, odnotowywano regularne odwiedziny w części tych samych budek.
(tekst: Katarzyna Burno)