Nie taki wilk straszny

Czy wilka należy się bać, czy raczej robić wszystko, aby go chronić? Odpowiedzi na te pytania na pewno nie będą jednakowe. Trzeba zawsze mieć respekt, bo jednak jest to dzikie zwierzę, a chronić go w taki sposób, żeby nie musiał zbliżać się do siedzib ludzkich. A jeśli chodzi o strach, to raczej wilki mają powody, aby bać się człowieka – bo to my ludzie jesteśmy jego największym zagrożeniem. Ale najpierw trzeba trochę lepiej poznać tego drapieżnika.

O wilku mowa

Wilk szary (Canis lupus) – to drapieżny ssak z rodziny psowatych. Długość jego ciała waha się od 100 do 140 cm, a waga od 30 do 67 kg. Jego ubarwienie bywa różne i jest zależne od wieku, obszaru na którym żyje i oczywiście od pory roku (w umaszczeniu przeważa jednak kolor szaro – brunatny). Wilk ma dobrze rozwinięte zmysły:

Węch – około 100 razy lepszy niż człowiek

Słuch – 16 razy lepszy od człowieka

Wzrok – widzi podobnie jak człowiek, choć monochromatycznie

Środowiskiem życia tego gatunku są rozległe tereny lasów liściastych, mieszanych i borów. Jest objęty ścisłą ochroną.

Ile wilków żyje w Polsce?

W naszym kraju stwierdzono obecność  około 2 tysięcy osobników [GIOŚ, 2021].

Wilcza wataha  

Wilki przeważnie żyją w watahach – stadach rodzinnych, choć zdarzają się też samotnicy. Samiec (basior) jest większy od samicy (wadery). W stadzie obowiązuje ścisła struktura socjalna. Rolę dominującą pełni para rodzicielska (para alfa) i tylko ona ma prawo do rozmnażania. W Polsce watahy liczą zwykle około od 4 do 6 osobników.

Dlaczego wilki wyją?

Wilki w ten sposób komunikują się między sobą. Wokalizacja to nie tylko sposób porozumiewania się, ale także informacja o liczebności grupy, bo każdy osobnik wydaje inny ton. Wilki wyją przed rozpoczęciem łowów, po ich zakończeniu, a także dla przyjemności.

Głodny jak wilk

Wilki polują na dzikie ssaki kopytne, w tym jelenie, sarny i dziki, ale także zające, bobry, borsuki, czasem nawet ptaki. Ich łupem padają zwierzęta chore, słabe lub stare, przez co wzmacniają populacje tych gatunków. Co ważne, dla prawidłowego funkcjonowania stada i do zapewnienia mu odpowiedniej bazy pokarmowej, wilki potrzebują obszarów o powierzchni od 150 do 400 km² .

Wilczym tropem

W tropie wilka dobrze widoczne są odciśnięte pazury, zwłaszcza te środkowych palców. Poduszka piętowa, tzw. piętka, czyli największy element wilczej łapy, znajduje się w dość dużej odległości od czterech opuszek palcowych, przez co między opuszkami powstaje przestrzeń układająca się w znak X. Trop wilka jest podłużny i ma od 10 do 13 cm długości i od 8 do 10 cm szerokości.

Wilcza sekwencja tropów układa się w jedną linię, jest to tzw. sznurowanie. Informacje dotyczące różnicy w wyglądzie tropów wilka i psa pod linkiem:

http://bornesulinowo.pl/wp-content/uploads/2012/11/Wilk-Pies-Tropy.pdf

Spotkanie z wilkiem

Jeśli uda nam się spotkać wilka w lesie, choć zdarza się to niezwykle rzadko, to nie powinniśmy się do niego zbliżać. Gdy wilk rozpozna człowieka powinien natychmiast zareagować i oddalić się. Ataki na człowieka zdarzają się niezwykle rzadko.

W przypadku, gdy wilk od razu nie ucieka, przede wszystkim nie prowokujmy go do ataku. Nasza ucieczka lub gwałtowny ruch, może go zaniepokoić i stać się wyzwaniem do pogoni za nami. Unikajmy też bezpośredniego kontaktu wzrokowego i nie odwracajmy się tyłem. Jeśli wilk nie przejawia objawów agresji, spróbujmy powoli się wycofać. Jeśli jest to niemożliwe, a wilk warczy, odsłania zęby, doskakuje do nas i próbuje zaatakować, nie pokazujmy mu strachu i uległości. Podnieśmy ręce, wyprostujmy się tak, aby sprawiać wrażenie większego osobnika, głośno krzyczmy, a wtedy jest szansa że, zrezygnuje
z ataku.

Brak ucieczki świadczyć też może o chorobie np. wściekliźnie, urazie lub zranieniu oraz o tym, że w pobliżu mogą znajdować się jego młode, których będzie bronił.

Dlatego przy każdym spotkaniu go w terenie polecamy zachować ostrożność.

Ciekawy do obejrzenia cykl filmów, między innymi o wilkach pod linkiem:

https://www.youtube.com/watch?v=tBlaW3OSeWk 

Czy wilki żyją na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego?

Wilki żyją przede wszystkim na południu Polski w rejonach Karpat, a mniej licznie występują na terenach północno-wschodnich.

Niekiedy podczas prowadzonych zajęć i wycieczek spotykamy się z pytaniami, czy na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego możemy spotkać wilki. Jeszcze kilka lat temu odpowiedź na to pytanie byłaby zdecydowanie przecząca, w końcu wilki potrzebują dużych przestrzeni nie pociętych drogami, bez zabudowań i innej infrastruktury stworzonej przez człowieka. Jednak
w związku z kurczącymi się terenami niezurbanizowanymi i budową kolejnych tras, nie możemy wykluczyć, że wilki pojawią się na naszym terenie w trybie dostosowywania się do nowych warunków.

Czy zatem podczas spacerów po lesie możemy natknąć się na wilka i jego ślady?

W Mazowieckim Parku Krajobrazowym nie brakuje terenów sprzyjających pojawieniu się wilków. W ostatnim czasie do pracowników Parku dochodzą sygnały o obserwacjach i śladach wilka, prawdopodobnie samotnika, w okolicy Osiecka, Garwolina i Mińska Mazowieckiego.

W granicach własnego terytorium wilki przemierzają średnio 23 km na dobę, zaś zimą, w poszukiwaniu pożywienia, potrafią przejść nawet 34 km dziennie. Dlatego nie wykluczamy, że na terenie Parku możemy widywać wilki.

Jeśli Państwo mają dowody na obecność wilków w Mazowieckim Parku Krajobrazowym prosimy o informacje i zdjęcia.