„Dębowe jabłka”

Jednak nie dajmy się zwieść. Na dębach rosną jabłka tylko w wierszu Jana Brzechwy pt. „Na wyspach Bergamutach”. W XIX- wiecznej literaturze spotkać można także nazwę “pęcherze dębowe” lub “niebieskie pęcherze”. Ten owoc na liściu dębu to tzw. galas, inaczej dębianka. Ma zazwyczaj okrągły kształt i barwę zielonkawą bądź czerwoną. Za hipertrofię komórek na liściach i pędach odpowiadają galasówki, czyli małe owady z rzędu błonkówek. Samica składa jaja bezpośrednio w głąb tkanki liścia. Galas to reakcja tkanek rośliny na obecność larwy. Podrażniona roślina reaguje nadmiernym rozrostem tkanki wokół szkodnika lub jego jaj. W ten sposób tworzy się swoisty inkubator dla larwy. Znanych jest kilkanaście tysięcy gatunków owadów, które swoją młodość spędzają w galasach.

Jesienią galasy tworzone na liściach opadają razem z nimi. Okazuje się, że galasy mogą mieć zastosowanie do produkcji garbników, taniny i atramentu. Z dębianek otrzymuje się kwas garbnikowy oraz nalewki wykorzystywane w lecznictwie jako środek ściągający i osłaniający.

Galasy nie są w stanie znacząco osłabić stanu zdrowotnego drzew, ale jest to jednak wciąż narośl patologiczna, którą należy zwalczać. Zaleca się wycinanie galasów bezpośrednio po ich zauważeniu.

Składniki atramentu żelazowo-galusowego:

– Wyciąg ze zmiażdżonych galasów
– Roztwór siarczanu żelaza