Trakt Warecki jako nieodłączny element lokalnej historii

W miniony poniedziałek w Klubie Kultury w Zalesiu Górnym odbył się, zorganizowany przez inicjatywę Alarm dla Klimatu, wieczorek historyczno-muzyczny poświęcony Traktowi Wareckiemu. O wartości szlaku opowiadał przyrodnik i pasjonat historii dr Mirosław Grzyb. Z tej okazji pragniemy przypomnieć jak istotnym elementem lokalnej historii jest ten szlak.

Trakt Warecki prowadził z Warszawy, przez Piaseczno, do Warki, stanowiąc niegdyś jeden z ważniejszych szlaków komunikacyjnych południowego Mazowsza. Widoczny jest na mapach z XVIII wieku, jednak nie wiadomo jak dawno już był użytkowany.

Trakt był „świadkiem” takich wydarzeń historycznych jak potyczka pod Chojnowem, która miała miejsce w czasie powstania styczniowego w dn. 19 maja 1863 r. W Piasecznie na cmentarzu pochowani zostali polegli. Na cmentarzu w Słomczynie znajduje się grób osiemnastoletniego Ignacego Robaka, czeladnika z cegielni, który zmarł w wyniku ran poniesionych w potyczce.

Wzdłuż całego Traktu Wareckiego, od Żabieńca do ul. Podleśnej, pozostały do dziś okopy rosyjskie z roku 1915 r. Przy Trakcie znajduje się wiele cmentarzy wojennych oraz miejsc pamięci, m.in.: w miejscowościach Krępa i Wola Dobieska są cmentarze z I Wojny Światowej, a w Nowinkach grób więźniów Pawiaka z 1943 r.. Naprzeciwko parkingu na Zimnych Dołach, na wzniesieniu, znajduje się pomnik zwany Szańcem nieugiętych.  Upamiętnia on wydarzenia z 1944 r., kiedy to w tym miejscu, obok Gajówki “Zimny Dół” i Rybakówka, odbyła się walka Kompanii „Szarego” z siłami niemieckimi.

Przy Trakcie rosną wiekowe drzewa, dęby i lipy, z których część została uznana za pomniki przyrody. Najbardziej znanym z nich jest dąb szypułkowy, rosnący przy mostku przez rzekę Czarną (Zieloną), zwany dębem harcerskim. Pod nim już od wielu lat odbywają się zbiórki harcerzy ze Szczepu „Watra” z Zalesia Górnego i okolic.