Na grzyby do Mazowieckiego Parku Krajobrazowego

Ostatnie, słoneczne i ciepłe dni października, jak i obecna sytuacja epidemiologiczna zachęcają do leśnych wypraw. To na pewno dobra okazja, aby z bliska przyjrzeć się otaczającej nas i zmieniającej się jesiennie przyrodzie. Oprócz wycieczek rowerowych i pieszych, większość z nas chętnie zagląda w głąb lasów w poszukiwaniu grzybów. Warto zwrócić uwagę na kilka kwestii związanych z naszym pobytem w lesie.

Parkowanie samochodów – przy drogach dopuszczonych do ruchu pojazdów mechanicznych zlokalizowane są parkingi leśne. Warto z nich korzystać. Niestety obserwacje pokazują, iż nie zawsze tak jest. Gdy brakuje miejsc na parkingach, starajmy się chociaż nie rozjeżdżać ściółki i wydm parkując na poboczach.

Psy bez smyczy – bardzo dobrze, że w trosce o naszych podopiecznych zabieramy ich na spacery. Trzeba jednak pamiętać, że w lesie psy powinny być prowadzone na smyczy ze względu na bezpieczeństwo innych osób jak i leśnych zwierząt.

Śmieci  – to zmora naszych czasów. Zadbajmy, aby nasze śmieci trafiły do śmietników i zabierzmy je ze sobą.. Nie ma nic gorszego jak napotkanie sterty, bądź pojedynczych śmieci w czasie naszej  wyprawy i podziwiania uroków jesiennego lasu.

Quady – oprócz poszukiwania ukojenia dla oczu, w lesie szukamy również ciszy i spokoju.
A te pojazdy tą ciszę zakłócają. Oprócz hałasu, niszczone i rozjeżdżane są okoliczne wydmy. Pamiętajmy, że wjazd za szlabany i dróżki leśne nie jest dozwolony.

Rezerwat przyrody – należy pamiętać, że nie do każdego lasu możemy wejść w poszukiwaniu grzybów. W rezerwatach przyrody nie jest dopuszczony zbiór runa leśnego. Rezerwaty przyrody Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, zlokalizowane na terenach leśnych, to:
„Na Torfach im. Janusza Kozłowskiego”, „Mszar Pogorzelski”, Bagno Bocianowskie”, „Grądy Celestynowskie”, „Żurawinowe bagno”, „Czarci dół”, „Szerokie bagno”,  „Rezerwat im. Króla Jana Sobieskiego”. W Art. 15.1. ustawy o ochronie przyrody czytamy:
„W rezerwatach przyrody zabrania się:  5) pozyskiwania, niszczenia lub umyślnego uszkadzania roślin oraz grzybów.”

W lasach Mazowieckiego Parku możemy spotkać  grzyby jadalne takie jak:

Podgrzybki: złotawy, brunatny, zajączek (gleby piaszczyste,  lasy iglaste i mieszane)

Borowik sosnowy (lasy sosnowe, głównie pod sosną zwyczajną)

Borowik szlachetny (lasy iglaste i mieszane, pod sosnami i świerkami)

Pieprznik jadalny (kurka) (lasy iglaste i liściaste)

Czubajka kania (widne lasy, parki, ogrody, łąki, pastwiska)

Koźlarz: babka, pomarańczowy (pod brzozami, w lasach mieszanych i iglastych)

Maślak sitarz (lasy iglaste, pod sosnami, na glebach piaszczystych)

Maślak zwyczajny (pod sosnami, najchętniej w młodnikach)

Gąska niekształtna (siwa, siwka)  (w lasach iglastych i borach sosnowych, na glebach piaszczystych, w pobliżu mchów i porostów)

Gąska zielonka jest grzybem kontrowersyjnym, mimo że od wielu lat jest zbierana jako grzyb jadalny, to  spora część najnowszych atlasów grzybów umieszcza ten gatunek jako gatunek trujący. Eksperymenty przeprowadzone na myszach potwierdziły związek tego grzyba z pojawianiem się w organizmie enzymów odpowiedzialnych za rabdomiolizę, której objawem jest rozpad mięśni. Wszystko wskazuje więc na toksyczność gąski – z tego powodu toksykolodzy uprzedzają, że spożywanie tych grzybów bez ograniczeń może spowodować uszkodzenie mięśni. Badania wykazały, że w pełni bezpieczne dla zdrowia są gąski wcześniej mrożone.

Wiele znanych gatunków grzybów kapeluszowych dojrzewa tylko wtedy, gdy grzybnia ma dostęp do korzeni drzew. Jednocześnie rozwój wielu gatunków roślin jest całkowicie zależny od obecności określonego gatunku grzyba, gdzie brak partnera grzybowego oznacza śmierć dla rośliny. Zjawisko polegające na współżyciu korzeni lub nasion roślin naczyniowych z grzybami nazwane jest mikoryzą. Dotyczy ono około 85% gatunków roślin wyższych z całego świata.

Możliwe jest też tworzenie mikoryzy przez jedno drzewo nawet z 15-toma gatunkami grzybów jednocześnie, a niektóre gatunki grzybów są zdolne do utworzenia mikoryzy tylko z jednym gatunkiem rośliny.

Przykłady mikoryzy:

• maślak zwyczajny z sosną zwyczajną
• grzyby z rodzaju koźlarz z brzozą, osiką, sosną, świerkiem, grabem czy dębem
• grzyby z rodzaju borowik z sosną, bukiem zwyczajnym, dębem czy grabem.