Zapaska „przedsobna” – część ludowego stroju kobiecego w zbiorach Ośrodka Edukacyjnego Kozienickiego Parku Krajobrazowego
Ośrodek Edukacyjny Kozienickiego Parku Krajobrazowego w Augustowie wzbogacił się o nowy eksponat – zapaskę „przedsobną”. Jest to jeden z elementów kobiecego stroju ludowego z regionu radomskiego i Puszczy Kozienickiej.
Zapaska „przedsobna” – to rodzaj wełnianego fartucha noszonego z przodu, czyli „przed sobą”. Zapaski szyto z samodziałowej tkaniny wełnianej. Tło zapasek zawsze było ciemnogranatowe, prawie czarne, a na nim różnokolorowe, cienkie paski w jasnych barwach. Cechą charakterystyczną tych zapasek, wyróżniającą je spośród innych spotykanych w Polsce jest to, że nie były one marszczone, ale układane w bardzo drobne pliski, zwane „karbownikami”. Do ich zaprasowywania nie używano żelazek, tylko gorących, wyjętych prosto z pieca chlebów.
W skład kobiecego stroju ludowego wchodziły jeszcze następujące części: koszula, spódnica zwana „sorcem”, gorset i zapaska „nasobna”. Zapaska „nasobna” w odróżnieniu od „przedsobnej” noszona była na ramionach. Zapaska nasobna była również wykonana z samodziałowej tkaniny wełnianej, a to co ją odróżniało to wąskie, symetrycznie rozmieszczone białe paski.
Zapaski nie były stałym elementem stroju. Kobiety nosiły je w chłodne lub deszczowe dni.
Dziękujemy prywatnemu darczyńcy za przekazanie zapaski. Była ona własnością babci darczyńcy, ze wsi z terenu Puszczy Kozienickiej.
Źródło: Kwarcińska M.J. „Tkaniny w zbiorach Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu. Tkaniny okryciowe dekoracyjno-użytkowe, ubiór i strój ludowy” Radom 2017.