Ostatnie śniadanie motyla
W letnie słoneczne dni można obserwować piękne motyle latające nad łąkami w poszukiwaniu nektarodajnych kwiatów. Owady te przysiadają na kwiatach i za pomocą rozwijanej ssawki pobierają nektar. W lipcu najczęściej można napotkać różne modraszki oraz czerwończyki, a także przestrojniki, rusałki i przeplatki.
Patrząc na pożywiające się motyle można zauważyć, że czasem poza motyla jest nietypowa. Coś tu jest nie tak. Okazuje się że nieuważny owad padł ofiarą pająka z rodziny ukośnikowatych (Thomisidae)!
Ukośnikowate, których w Polsce występuje ponad 40. gatunków, kształtem swojego ciała przypominają kraby. Dwie pierwsze pary ich odnóży są dłuższe od dwóch par tylnych kończyn. Pająki te nie budują sieci łownych. Polują one na swoją zdobycz czekając nieruchomo z rozłożonymi na boki przednimi czterema kończynami. Czasem przy tym wykorzystują kamuflaż. Gdy ofiara znajdzie się w ich zasięgu chwytają ją szybko i paraliżują jadem i wysysają. Poza motylami ukośnikowate żerujące na łąkach polują głównie na muchówki i błonkoskrzydłe (w tym na pszczoły).
Na wilgotnych i suchych łąkach oraz skrajach lasów i w ogrodach na owady polują pająki z gatunku kwietnik Misumena vatia.
Samice kwietników osiągają rozmiar do 1 cm długości. Mają ubarwienie białe, szarawe lub żółte, czasem z różowym pasem z boku odwłoka. Ubarwienie ciała zależne jest od tego na jakim kwiecie pająk czeka na ofiarę. Żółty barwnik przemieszcza się płycej lub głębiej wewnątrz skóry w wyniku czego samica staje się bardziej żółta lub bardziej biała. W razie potrzeby barwnik jest wydalany z organizmu z odchodami. Zmiana koloru ciała nie jest natychmiastowa, zajmuje pewien czas, przeważnie kilka dni. Im samica kwietnika jest starsza tym trudniej przychodzi jej zmiana ubarwienia.
Jeśli pająk pochłonie intensywnie ubarwioną ofiarę może to również wpłynąć na kolor jego odwłoka, gdyż barwa pokarmu prześwituje przez wierzchnią warstwę tkanek. Obserwowano dzięki temu kwietniki których odwłoki były różowe, pomarańczowe, brązowe i zielone.
Suche łąki kserotermiczne są siedliskiem rzadszego gatunku Thomisidae – ukośnika Thomisus onustus. Na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce pająk ten został wymieniony w kategorii VU (gatunek narażony).
Samica ukośnika jest podobna do samicy kwietnika, jednak ma inny kształt odwłoka. Zakończony jest on dwoma guzkami. Wzgórek na głowotułowiu na którym znajdują się oczy jest zaostrzony po bokach, co sprawia, że pająk wygląda jakby miał różki.
Ubarwienie samicy są to różne odcienie białego, żółtego, różowego do niemal fioletowego. Podobnie jak samica kwietnika samica ukośnika potrafi zmieniać kolor ciała zależnie od podłoża. Stwierdzono, że pająk nie jest w stanie zmienić ubarwienia bezpośrednio pomiędzy żółtym a różowym. Przy zmianie ubarwienia zawsze musi mieć fazę pośrednią kiedy ukośnik jest białawy.
Ukośnik jest w stanie przerwać nawet jeśli dostęp do ofiar jest ograniczony. W takich wypadkach może pożywić się pyłkiem i nektarem kwiatów na których żeruje.
Kwietniki i ukośniki stanowią zagrożenie dla owadów jeszcze przez kilka najbliższych tygodni. W sierpniu zaczną przygotowywać się do zimy poszukując kryjówek w których będą mogły przetrwać do maja kolejnego roku.
Więcej zdjęć i informacji o motylach i pająkach Chojnowskiego Parku znajdziesz tutaj.
Fot. archiwum MZPK (Katarzyna Kozłowska).
MZPK nie wyraża zgody na wykorzystywanie zdjęć przez inne podmioty.
