Ważki (Odonata) Chojnowskiego PK

Ważki Odonata są to owady związane z terenami nadwodnymi. Polują aktywnie na swoją zdobycz latając nad powierzchnią wody. Możemy je obserwować zarówno przy stawach i jeziorkach, jak i wodach płynących. Większość ważek ma bardzo konkretne wymagania co do siedliska, w którym się rozmnażają, dlatego tak ważne jest zachowanie różnorodności zbiorników wodnych na terenie Chojnowskiego PK.

W Chojnowskim PK stwierdzono występowanie dwóch chronionych gatunków ważek. Są to straszka północna Sympecma paedisca (ochrona częściowa) oraz zalotka większa Leucorrhinia pectoralis (ochrona ścisła).

Podrząd: Ważki równoskrzydłe Zygoptera

Ważki równoskrzydłe są to niewielkie, delikatne owady, które zawdzięczają swoją nazwę temu, że ich obie pary skrzydeł mają podobny kształt i rozmiar. Podczas odpoczynku, ważki te składają skrzydła wzdłuż ciała. Ich oczy są umieszczone po bokach głowy, i są od siebie odsunięte. Największymi ważkami spośród ważek równoskrzydłych są, zamieszkujące brzegi wód płynących, świtezianki.

Rodzina: Łątkowate Coenagrionidae

Łątka dzieweczka Coenagrion puella

• Biotop: głównie wody stojące i wolno płynące
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-IX
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: bardzo pospolita, obserwowana np. przy stawach w Baniosze lub przy rzece Czarnej

Łątka wczesna Coenagrion pulchellum

• Biotop: wody stojące (duże zbiorniki) z roślinnością pływającą
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: obserwowana przy stawach w Baniosze

Łunica czerwona Pyrrhosoma nymphula

• Biotop: wody płynące i stojące
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: śródleśne zbiorniki wodne w Prażmowie oraz przy rzece Małej

Nimfa stawowa Enallagma cyathigerum

• Biotop: wody stojące (jeziora, rzadziej stawy)
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: IV-IX
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: obserwowana na stawach w Baniosze

Oczobarwnica mniejsza Erythromma viridulum

• Biotop: wody stojące (stawy, jeziora) z roślinnością zanurzoną
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: Park Zdrojowy w Konstancinie-Jeziornie, śródleśne zbiorniki w Prażmowie

Oczobarwnica większa Erythromma najas

• Biotop: wody stojące (stawy, jeziora) i wody wolno płynące (rowy melioracyjne)
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: m.in. stawy w Baniosze

Tężnica wytworna Ischnura elegans

• Biotop: wody stojące (jeziora, stawy, żwirownie, piaskownie) i wolno płynące
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-IX
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: m.in. stawy w Baniosze

Rodzina: Pałątkowate Lestidae

Pałątka mała Lestes virens

• Biotop: płytkie wody stojące (małe zbiorniki śródleśne)
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-X
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: śródleśne zbiorniki wodne m.in. w okolicy Krupiej Wólki

Pałatka niebieskooka (podobna) Lestes dryas

• Biotop: płytkie wody stojące (małe zbiorniki śródleśne)
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-X
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: śródleśne zbiorniki wodne m.in. w okolicy Dobiesza

Pałątka pospolita Lestes sponsa

• Biotop: płytkie wody stojące (małe zbiorniki, zatoki jezior)
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-X
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: śródleśne zbiorniki wodne m.in. w okolicy Żabieńca

Pałątka zielona Chalcolestes virdis

• Biotop: płytkie wody stojące (małe zbiorniki, zatoki jezior)
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-X
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: śródleśne zbiorniki wodne w Prażmowie

Straszka pospolita Sympecma fusca

• Biotop: zarośnięte, płytkie wody stojące (małe zbiorniki, zatoki jezior)
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VII-IV
  
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: śródleśne zbiorniki wodne w gminie Prażmów i Góra Kalwaria

Straszka północna Sympecma paedisca

GATUNEK CHRONIONY

• Biotop: zarośnięte, płytkie wody stojące (małe zbiorniki, zatoki jezior)
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VII-IV

Rodzina: Pióronogowate Platycnemididae

Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes

• Biotop: wody płynące (rzeki, strumienie) i wody stojące
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-IX
  
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: pospolicie w wielu miejscach, m.in. dolinie rzeki Jeziorki

Rodzina: Świteziankowate Calopterygidae

Świtezianka błyszcząca Calopteryx splendens

• Biotop: wody płynące, chętnie nasłonecznione
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: pospolicie w dolinie rzeki Jeziorki

Świtezianka dziewica Calopteryx virgo

• Biotop: wody płynące, chętnie zacienione
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: IV-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: dolina rzeki Tarczynki

Podrząd: Ważki różnoskrzydłe Anisoptera

Wyróżniająca się większymi rozmiarami, niż ważki równoskrzydłe grupa owadów. Ich przednia para i tylna para skrzydeł różni się kształtem, stąd też ich nazwa – ważki różnoskrzydłe. W czasie spoczynku skrzydła tych ważek są rozchylone na boki. Ich oczy położone są blisko siebie, a wielu gatunków nawet się stykają. Do tej grupy owadów należy największa polska ważka – husarz władca.

Rodzina: Gadziogłówkowate Gomphidae

Gadziogłówka pospolita Gomphus vulgatissimus

• Biotop: wody płynące
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VI
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: pospolicie w dolinie rzeki Jeziorki

Trzepla zielona Ophiogomphus cecilia

GATUNEK CHRONIONY

• Biotop: wody płynące
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-IX

Rodzina: Szklarkowate Corduliidae

Miedziopierś metaliczna Somatochlora metallica

• Biotop: wody stojące i płynące, chętnie zacienione
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: starorzecza w Oborach

Miedziopierś żółtoplama Somatochlora flavomaculata

• Biotop: wody stojące, zabagnione
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: okolice Łąk Soleckich

Szklarka zielona Cordulia aenea

• Biotop: zbiorniki różnych typów, nawet bardzo małe oczka wodne
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: IV-VII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: wiele lokalizacji na terenie Parku, m.in. okolice rzeki Małej i śródleśne zbiorniki wodne w Prażmowie

  Rodzina: Ważkowate Libellulidae

Lecicha białoznaczna Orthetrum albistylum

• Biotop: stawy, glinianki i inne zbiorniki antropogeniczne
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: obserwowana w dolinie rzeki Jeziorki przy niewielkich stawach

Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum 

• Biotop: głównie wody stojące o mało zarośniętych brzegach, rzadko płynące
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: wiele miejsc na terenie Parku i okolic, m.in. stawy w Konstancinie-Jeziornie (wierzbno)

Szablak czarny (szkocki) Sympetrum danae

• Biotop: kwaśne wody stojące w tym śródleśne bagna i podmokłe łąki
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-XI
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: dolina rzeki Jeziorki

Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum

• Biotop: wody stojące różnego typu
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-X

Szablak żółty Sympetrum flaveolum

• Biotop: wody stojące, najchętniej niewielkie, płytkie zbiorniki
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-X
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: Park Zdrojowy w Konstancinie-Jeziornie

Szablak krwisty Sympetrum sanguineum

• Biotop: niewielkie wody stojące i wolno płynące
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-X
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: pospolicie w wielu miejscach

Szafranka czerwona Crocothemis erythraea

• Biotop: wody stojące z roślinnością zanurzoną (żwirownie, piaskownie, starorzecza)
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-X
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: okolice Żabieńca, Konstancina-Jeziorna

Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata

• Biotop: głównie wody stojące
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: IV-VII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: pospolicie w wielu miejscach w Parku

Ważka płaskobrzucha Libellula depressa

• Biotop: wody stojące mało zarośnięte roślinnością
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: okolice Konstancina-Jeziorny (Czarnów)

Ważka ruda Libellula fulva

• Biotop: wody stojące i wolno płynące z bogatą roślinnością szuwarową
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: okolice Żabieńca

Zalotka białoczelna Leucorrhinia albifrons

GATUNEK CHRONIONY

Zalotka spłaszczona Leucorrhinia caudalis

GATUNEK CHRONIONY

• Biotop: płytkie zbiorniki z roślinnością pływającą i zanurzoną
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VII

Zalotka większa Leucorrhinia pectoralis

GATUNEK CHRONIONY

• Biotop: torfowiska i śródleśne tereny zabagnione
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VII

 Rodzina: Żagnicowate Aeshnidae

Husarz ciemny Anax parthenope

• Biotop: wody stojące (większe zbiorniki)
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: stawy w Baniosze, drogi leśne w Prażmowie

Husarz władca Anax imperator

• Biotop: wody stojące (niewielkie zbiorniki, starorzecza) i wolno płynące
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: w wielu miejscach w Parku, m.in. na stawach w Baniosze i nad rzeką Jeziorką

Żagnica jesienna Aeshna mixta

• Biotop: płytkie wody stojące porośnięte roślinnością szuwarową
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VII-XI
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: okolice Prażmowa, Żabieńca i Konstancina-Jeziorny

Żagnica okazała (żagnica sina) Aeshna cyanea

• Biotop: większe zbiorniki wodne
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-XI
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: zbiorniki wodne w okolicy Konstancina-Jeziorny (Wierzbno), drogi leśne

Żagnica południowa Aeshna affinis

• Biotop: płytkie zbiorniki
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VIII
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: śródleśne zbiorniki wodne

Żagnica ruda (żagiew ruda) Aeshna isoceles

• Biotop: płytkie zbiorniki porośnięte szuwarem
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VI
• W ChPK i najbliższej okolicy obserwowany: w wielu miejscach w Parku i okolicach, m.in. stawy rybne w Tarczynie i Baniosze oraz śródleśne zbiorniki wodne w Prażmowie

Żagnica wielka Aeshna grandis

• Biotop: wody stojące i wolnopłynące
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: VI-IX

Żagniczka wiosenna Brachytron pratense

• Biotop: wody stojące z obfitą roślinnością brzegową
  
• Terminy aktywności owadów doskonałych: V-VI

Alfabetyczna lista gatunków ważek obserwowanych w Parku i otulinie

1. Gadziogłówka pospolita Gomphus vulgatissimus
2. Husarz ciemny Anax parthenope
3. Husarz władca Anax imperator
4. Lecicha białoznaczna Orthetrum albistylum
5. Lecicha pospolita Orthetrum cancellatum
6. Łątka dzieweczka Coenagrion puella
7. Łątka wczesna Coenagrion pulchellum
8. Łunica czerwona Pyrrhosoma nymphula
9. Miedziopierś metaliczna Somatochlora metallica
10. Miedziopierś żółtoplama Somatochlora flavomaculata
11. Nimfa stawowa Enallagma cyathigerum
12. Oczobarwnica mniejsza Erythromma viridulum
13. Oczobarwnica większa Erythromma najas
14. Pałątka mała Lestes virens
15. Pałatka niebieskooka (podobna) Lestes dryas
16. Pałątka pospolita Lestes sponsa
17. Pałątka zielona Chalcolestes virdis
18. Pióronóg zwykły Platycnemis pennipes
19. Straszka pospolita Sympecma fusca
20. Straszka północna Sympecma paedisca
21. Szablak czarny (szkocki) Sympetrum danae
22. Szablak krwisty Sympetrum sanguineum
23. Szablak zwyczajny Sympetrum vulgatum
24. Szablak żółty Sympetrum flaveolum
25. Szafranka czerwona Crocothemis erythraea
26. Szklarka zielona Cordulia aenea
27. Świtezianka błyszcząca Calopteryx splendens
28. Świtezianka dziewica Calopteryx virgo
29. Tężnica wytworna Ischnura elegans
30. Trzepla zielona Ophiogomphus cecilia
31. Ważka czteroplama Libellula quadrimaculata
32. Ważka płaskobrzucha Libellula depressa
33. Ważka ruda Libellula fulva
34. Zalotka białoczelna Leucorrhinia albifrons
35. Zalotka spłaszczona Leucorrhinia caudalis
36. Zalotka większa Leucorrhinia pectoralis
37. Żagnica jesienna Aeshna mixta
38. Żagnica okazała (żagnica sina) Aeshna cyanea
39. Żagnica południowa Aeshna affinis
40. Żagnica ruda (żagiew ruda) Aeshna isoceles
41. Żagnica wielka Aeshna grandis
42. Żagniczka wiosenna Brachytron pratense

Zapraszamy do obejrzenia filmu:

 

W przypadku pytań lub chęci podzielenia się informacjami na temat zawartości strony lub napotkanych w Chojnowskim PK gatunków prosimy o kontakt na adres: chojnowskipark@parkiotwock.pl.

MZPK nie wyraża zgody na wykorzystywanie zdjęć przez inne podmioty.