Tag: 35

W 2011 r. na terenie Ośrodka rehabilitacji ptaków prowadzonego przez Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych przebywało 14 osobników należących do 6 rzędów i 11 gatunków. Ptaki dostarczone zostały przez okolicznych mieszkańców bądź znalezione przez pracowników Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych. Jeden osobnik przekazany został do Ptasiego Azylu w Warszawskim Ogrodzie Zoologicznym ze względu na odniesione obrażenia.

Podawany pokarm dla ptaków drapieżnych stanowiły pisklęta kury domowej zaś dla reszty pokarm w postaci nasion zbóż, prosa, słonecznika i grochu. Podsumowując: wypuszczono 5 osobników, 2 osobniki padły, 1 przekazano do „Azylu dla Ptaków” w Warszawie w celu zapewnienia specjalistycznej opieki weterynaryjnej oraz 6 osobników nadal przebywa w Ośrodku rehabilitacji ptaków w Otwocku.

Tabela rekonwalescentów w Ośrodku w roku 2011

Na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego im. Cz. Łaszka prowadzone są od 1997 roku badania nietoperzy, od przełomu lat 2003/2004 kiedy zawieszono pierwsze budki, badania te w głównej mierze dotyczą zasiedlenia, stanu populacji i ilości gatunków zajmujących schrony rozwieszonych na terenie lasów wchodzących w skład Parku oraz na kontrolowanym odłowie. Wszystkie prace związane z kontrolą i odławianiem w specjalne sieci chiropterologiczne, prowadzone są z Panem dr Grzegorzem Lesińskim ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego stwierdzono występowanie 10 gatunków nietoperzy z 25 gatunków „zamieszkujących” na terenie Polski.

Schrony dla nietoperzy rozwieszane są na terenach leśnych, które stanowią około 77% powierzchni Parku, w większości są to lasy iglaste (od boru mieszanego, poprzez bór wilgotny, bór świeży aż do boru suchego) z sosną, jako gatunkiem dominującym, średni wiek drzewostanów wynosi ok. 55 lat, co powoduje niewielką ilość naturalnych kryjówek dziennych. Rozwieszanie schronów dla nietoperzy pozwala na zasiedlenie przez te ssaki młodych i ubogich w dziuple drzewostanów. Podczas badań stosuje się „nieinwazyjną” metodę, gdzie gatunek i liczbę osobników ustala się przy użyciu latarki, świecąc przez szczelinę szerokości ok. 2 cm, znajdującą się w dolnej części skrzynki (nie wyciąga się zwierząt ze skrzynek).

Na terenie Mazowieckiego PK stwierdzono w schronach pięć gatunków nietoperzy, najliczniej wykorzystywane były przez borowce wielkie (Nyctalus noctula) i karliki większe (Pipistrellus nathusii), mniej licznie przez gacki brunatne (Plecotus auritus), a bardzo nielicznie przez nocki duże (Myotis myotis) i mroczki późne (Eptesicus serotinus).

Procentowy wskaźnik zasiedlania skrzynek po siedmiu latach od ich rozwieszenia osiągnął wynik od 29 % do 73% w 2011 roku w (w zależności od pory roku), gdy w roku 2005 podczas pierwszych badań wynosił 10 % do 12 % (ilość budek kontrolowanych na opisywanej powierzchni wynosi 71 szt.). Podobnie jak stopień zasiedlenia skrzynek, wzrosła liczba nietoperzy, osiągając 239 osobników w okresie letnim 2011 r. przy 17 osobnikach w adekwatnym okresie w 2005 r. na tej samej powierzchni próbnej.

Rozwieszone przez pracowników Parku skrzynki stanowią również miejsce rozrodu nietoperzy, a w przypadku niektórych gatunków stanowią schronienia dla grup haremowych. Stosowanie skrzynek dla nietoperzy w Mazowieckim Parku Krajobrazowym okazało się wyjątkowo efektywnym sposobem na przywabienie nietoperzy do ubogich w dziuple drzewostanów jak również do zwiększenia się zagęszczenia kilku gatunków nietoperzy.

Przez okres 7 lat zawieszono na terenie 4 powierzchni w Parku ok. 250 budek, pracownicy Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych planują zakup i montaż kolejnych schronień w 2012 roku.

Wszystkie działania związane z czynną ochroną nietoperzy na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego są chętnie i często wspierane w formie dofinansowania do zadań przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

Na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego od 2010 roku prowadzone są badania dotyczące poznania stanu sów. Są to ptaki drapieżne, długowieczne i silnie osiadłe, zajmujące terytorium na całe życie. Z reguły nie budują gniazd – zamieszkują dziuple, strychy budynków lub zagospodarowują gniazda innych ptaków. Lęg przeważnie jeden w roku, jaja składają w odstępach 1-3 dniowych, a młode wykluwają się asynchronicznie. U piskląt występuje zjawisko kainizmu, które polega na eliminacji słabszego osobnika. Liczebność jest zależna od ilości pokarmu – szczególnie gryzoni. Sowy są gatunkami szczególnie nękanymi przez inne ptaki.

Na terenie naszego kraju występuje 11 gatunków sów z czego 10 to gatunki lęgowe. Ochrona prawna sów w naszym kraju ustanowiona jest dwoma regulacjami, tj. ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. Wszystkie gatunki sów występujące na terytorium naszego kraju objęte są ochroną ścisłą, co oznacza, że podlegają one całorocznej ochronie w każdym z etapów swojego życia.

W związku z powyższym nadrzędnym celem zadania jest poznanie stanu ilościowego oraz jakościowego sów występujących na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Badania prowadzone są w kilku etapach:

– Wabienie sów głosem (głównie w ciągu nocy),

– Dzienne objazdy i obserwacje terenowe,

– Rozmowy z mieszkańcami i pracownikami lasów Państwowych w sprawie potencjalnych miejsc występowania sów,

– Wieszanie budek i koszy wiklinowych które z powodzeniem mogą zastąpić naturalne miejsca lęgowe.

Na tej podstawie określono występowanie 5 gatunków sów w Mazowieckim Parku Krajobrazowym są to:

1.Puszczyk (Strix aluco) – gniazdujący,

2. Uszatka zwyczajna (Asio otus) – gniazdujący,

3.Pójdźka (Athene noctua) – gniazdujący,

4.Płomykówka (Tyto alba) – gniazdujący,

5.Uszatka błotna (Asio flammeus) – na przelotach.

Wabienie sów za pomocą nagranych głosów.

Pracownicy Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych świadomi istnienia wielu jeszcze nie odkrytych miejsc występowania sów na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, zwracają się z prośbą do wszystkich mieszkańców Parku o wszelkie informacje na ten temat pod numerem telefonu (22) 779 26 94 wew. 106.

Czynna ochrona płazów na obszarze Bagna Całowanie w Mazowieckim Parku Krajobrazowym im. Czesława Łaszka- II etap (2010 r.)

Czynna ochrona płazów w województwie mazowieckim prowadzona jest jedynie w obrębie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Od roku koncentruje się ona w obrębie niezwykle cennego przyrodniczo obszaru jakim jest Bagno Całowanie. Tereny te od 2007 roku zostały włączone do obszaru europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 o nr PLH 140001, bagno to jest jedynym obszarem wodno-błotnym na Nizinie Mazowieckiej zachowanym w układzie typowego torfowiska niskiego. Niestety cały ten obszar jest zagrożony. Ogromna ilość czynników związanych z antropopresją, takich jak – postępująca zabudowa terenów przyległych, nielegalne, rabunkowe pozyskiwanie złóż torfu wpływaja na bezpośredni zanik wszystkich gatunków płazów Bagna Całowanie.

Podstawowym celem zadania jest przystąpienie do wylęgu i podchowu w sztucznych warunkach dwóch gatunków płazów – traszki grzebieniastej i kumaka nizinnego. Oba gatunki zostały uznane przez Unię Europejską jako szczególnie cenne i zostały wpisane do Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej UE. W pracach dotyczących wylęgu i podchowu obu gatunków płazów zostaną wykorzystane zestawy 40 akwariów wyposażonych w system napowietrzania i regulowanego oświetlenia. W akwariach zostały umieszczone jaja traszki grzebieniastej (30 akwarii) oraz skrzek kumaka nizinnego (10 akwarii). Etapy powyższego zadania przebiegały w następujący sposób.

• Rozstawienie wzdłuż szlaków komunikacyjnych barier dla płazów
• Pobór jaj traszki grzebieniastej i kumaka nizinnego z naturalnych zbiorników wodnych
• Transport jaj do laboratorium Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych
• Wylęg jaj
• Podchów larw w sztucznych warunkach
• Pogłębienie zbiorników wodnych
• Wypuszczenie wyhodowanych osobników do swoich macierzystych zbiorników

W 2010 r. na terenie Ośrodka rehabilitacji ptaków prowadzonego przez Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych przebywało 11 osobników należących do 5 rzędów i 6 gatunków. Ptaki dostarczone zostały przez okolicznych mieszkańców bądź znalezione przez pracowników Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych. Część w liczbie 4 osobników przekazana została przez Ptasi Azyl z powodu przegęszczenia w swoim Ośrodku.

Podawany pokarm dla ptaków drapieżnych stanowiły pisklęta kury domowej zaś dla reszty pokarm w postaci nasion zbóż, prosa, słonecznika i grochu. Podsumowując: wypuszczono 2 osobniki, 1 osobnik padł, 2 przekazano do „Azylu dla Ptaków” w Warszawie w celu zapewnienia specjalistycznej opieki weterynaryjnej oraz 6 osobników nadal przebywa w Ośrodku rehabilitacji ptaków w Otwocku.

Tabela rekonwalescentów w Ośrodku w roku 2010

Już kolejny rok, dzięki dofinansowaniu WFOŚiGW w Warszawie, Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych mógł przeprowadzić zadanie pn. „Czynna ochrona traszki grzebieniastej i kumaka nizinnego na terenie Mazowieckiego i Chojnowskiego Parku Krajobrazowego”. Corocznie na wiosnę płazy odbywają wędrówki do zbiorników wodnych w celu przeprowadzenia godów. Bardzo często ich trasy prowadzą przez ruchliwe szlaki komunikacyjne, co dla wielu osobników kończy się tragicznie.

Dzięki uzyskanym środkom możliwe było rozstawienie barier dla płazów wzdłuż najbardziej ruchliwych dróg Mazowieckiego Parku Krajobrazowego.