Siedliska leśne na terenie Kozienickiego PK
Kozienicki Park Krajobrazowy im. prof. Ryszarda Zaręby, stanowiący centralną część Puszczy Kozienickiej, reprezentuje typowy charakter kompleksów leśnych południowej części niżu polskiego, zarówno pod względem warunków glebowo-żyznościowych, wilgotnościowych, udziału poszczególnych siedlisk oraz lasotwórczej roli gatunków drzew.
Dość rozczłonkowane kompleksy leśne sąsiadują głównie z terenami użytkowanymi rolniczo. Z drugiej strony, położenie na historycznym pograniczu Mazowsza i Małopolski, a ponadto w sąsiedztwie doliny Wisły, stwarza unikalne warunki przyrodnicze tego regionu i dużą różnorodność zbiorowisk i gatunków. Występują tu wszystkie nizinne typy siedliskowe lasu i najważniejsze lasotwórcze gatunki drzew, spośród których aż trzy (jodła pospolita, buk zwyczajny i jawor) osiągają w Parku północną granicę zasięgu. Jodła pospolita wykazuje w KPK dużą dynamikę tworząc zbiorowisko Abietetum polonicum, ale także współtworząc podzespoły jodłowe w grądach i borach mieszanych. Buk zwyczajny buduje drzewostany głównie w rezerwacie Miodne, gdzie jego występowanie na północnej granicy zasięgu stanowi cel ochrony. Jawor występuje w rozproszeniu w drzewostanach, głównie na siedliskach lasowych.
Typy zbiorowisk leśnych:
– bór sosnowy suchy Cladonio-Pinetum
– bór sosnowy świeży Leucobryo-Pinetum – subatlantycki
– bór sosnowy wilgotny Molinio caeruleae–Pinetum
– bór sosnowy bagienny Vaccinio uliginosi-Pinetum
– kontynentalny bór mieszany Querco roboris-Pinetum
– bór mieszany wilgotny świerkowo-dębowy Querco-Piceetum
– wyżynny jodłowy bór mieszany Abietetum polonicum
– świetlista dąbrowa subkontynentalna Potentillo albae-Quercetum petraeae
– grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum
– łęg jesionowo-olszowy Fraxino-Alnetum
– ols porzeczkowy Ribeso nigri-Alnetum
Większość płatów olsów porzeczkowych na terenie Parku występuje w stanie naturalnym (72%). Formą zniekształcenia pozostałych płatów jest głównie przesuszenie.
Pod względem żyzności, na terenie Kozienickiego Parku Krajobrazowego dominują dwa mezotroficzne (tzn. o umiarkowanej żyzności) siedliska leśne tj. lasy mieszane świeże (37,4%) i bory mieszane świeże (27,1%).
Spośród zbiorowisk nieleśnych największą wartość przyrodniczą w Kozienickim Parku Krajobrazowym bez wątpienia mają torfowiska przejściowe (klasa Scheuchzerio-Caricetea nigrae) i wysokie (klasa Oxycocco-Sphagnetea). Zdecydowaną większość fitocenoz torfowiskowych w KPK sklasyfikowano jako torfowiska przejściowe, które charakteryzują się przede wszystkim zróżnicowanym sposobem zasilania w wodę (opady atmosferyczne oraz wody przepływowe), co decyduje także o pośrednim składzie gatunkowym pomiędzy torfowiskami niskimi i wysokimi.
Potwierdzeniem unikatowości terenu Parku i całej Puszczy Kozienickiej jest wyznaczenie na tym terenie dwóch obszarów sieci Natura 2000 – „siedliskowej” (PLH 140035 )i „ptasiej” (PLB 140013) oraz aż 14 rezerwatów przyrody.
