Ochrona bioróżnorodności w mazowieckich parkach krajobrazowych
W ramach zadania „Ochrona bioróżnorodności w mazowieckich parkach krajobrazowych” prowadzona jest czynna ochrona raka szlachetnego, raka błotnego oraz strzebli błotnej i różanki. Zadanie finansowane jest ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego).
Pierwszym etapem projektu było wybudowanie wylęgarni ryb i raków, która powstała przy ośrodku edukacyjnym Kozienickiego Parku Krajobrazowego w Augustowie. Znajduje się tu specjalistyczne laboratorium wyposażone w podłużne baseny hodowlane, zasilane wodą pochodzącą z obiegu recyrkulacyjnego. Woda po wyjściu z basenów przepompowywana jest do filtrów biologiczno-fizycznych, gdzie neutralizowane są metabolity oraz zanieczyszczenia mechaniczne. Następnie woda przechodzi do komory natlenowującej i powraca do basenów hodowlanych. Wylęgarnia pracuje od wiosny do jesieni, w czasie naturalnej aktywności hodowanych gatunków zmiennocieplnych, ponieważ osobniki wykorzystywane do rozrodu pozyskiwane są ze środowiska naturalnego.
Dorosłe osobniki po odbytym rozrodzie są wypuszczane do macierzystych zbiorników i cieków wodnych. Spośród wyhodowanych młodych osobników część zasila macierzyste populacje, a część trafia do wytypowanych wcześniej zbiorników i cieków wodnych na terenach mazowieckich parków krajobrazowych. Typowanie miejsc przydatnych do wprowadzenia młodych osobników odbywa się na podstawie analizy parametrów fizykochemicznych wody oraz obserwacji wodnych organizmów wskaźnikowych.
W latach 2017 – 2018 w ramach projektu podjęto szereg działań związanych z ochroną rzadkich na terenie Mazowsza gatunków zwierząt wodnych.
W ramach czynnej ochrony strzebli błotnej:
- przeprowadzono inwentaryzację 24 zbiorników wodnych w Mazowieckim Parku Krajobrazowym mającą na celu wytypowanie miejsc przydatnych do zasiedlenia wyhodowanymi osobnikami.
- w warunkach kontrolowanych wyhodowano 2240 szt. młodych osobników strzebli błotnej, które wykorzystano do zarybienia 6 zbiorników wodnych w Mazowieckim Parku Krajobrazowym.
- w ramach monitoringu populacji strzebli błotnej przeprowadzono odłowy kontrolne w 9. torfiankach.
W ramach czynnej ochrony różanki, raka błotnego i szlachetnego:
- przeprowadzono inwentaryzację 23. zbiorników i 10. cieków wodnych zlokalizowanych na terenach Parków Krajobrazowych: Kozienickiego, Mazowieckiego i Nadbużańskiego, mającą na celu wytypowanie miejsc przydatnych do zasiedlenia wyhodowanymi osobnikami.
- w warunkach kontrolowanych wyhodowano 1881 szt. młodych osobników różanki, które wykorzystano do zarybienia 4. zbiorników wodnych w Kozienickim i Mazowieckim Parku Krajobrazowym.
- wyhodowano 687 młodych osobników raka błotnego, które wsiedlono do zbiornika wodnego w Kozienickim Parku Krajobrazowym.
- wyhodowano 6462 młodych osobników raka szlachetnego, które wsiedlono do 3. cieków wodnych na terenie Kozienickiego i Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego.
- W ramach monitoringu istniejących populacji prowadzono odłowy kontrolne na dwóch stanowiskach różanki w Kozienickim Parku Krajobrazowym oraz na trzech stanowiskach raka szlachetnego w Kozienickim i Mazowieckim Parku Krajobrazowym.