Pierwsze wyniki ochrony czynnej w NPK
Na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego przypuszczalnie występuje 16 z 25 gatunków nietoperzy występujących na terenie Polski. Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych postanowił w roku 2014 zakupić kolejnych 200 sztuk specjalnych schronów (budek, skrzynek), w celu zwiększenia liczebności oraz dalszego monitorowania tych ssaków.
Celem badań była inwentaryzacja zasiedlenia skrzynek rozwieszonych od 2012 roku. Wówczas rozpoczęto ten program na terenie Nadleśnictwa Łochów. W dniach 17 VI i 26 VIII 2014 roku skontrolowano je dwukrotnie. Wykazano obecność 3 gatunków: gacka brunatnego, karlika większego oraz borowca wielkiego. Średnie zasiedlenie skrzynek w czerwcu wynosiło 6,5 %, a w sierpniu 9,5 %. W Lasach Ceranowskich, gdzie zmontowano skrzynki w 2013 roku nie stwierdzono obecności tych latających ssaków.
Kontrola schronów
Stopień (%) zasiedlenia skrzynek w Lasach Łochowskich w 2014 r.
Gatunek |
Łosiewice czerwiec |
Łosiewice sierpień |
Średnio |
Szumin czerwiec |
Szumin sierpień |
Średnio |
Gacek brunatny |
3 |
4 |
3,5 |
0 |
0 |
0 |
Karlik większy |
1 |
4 |
2,5 |
9 |
10 |
9,5 |
Borowiec wielki |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0,5 |
Razem |
4 |
8 |
6 |
9 |
11 |
10 |
Liczba osobników poszczególnych gatunków nietoperzy zaobserwowanych w skrzynkach w Lasach Łochowskich w 2014 r.
Gatunek |
Łosiewice czerwiec |
Szumin czerwiec |
Łosiewice sierpień |
Szumin sierpień |
Razem |
% |
Gacek brunatny |
23 |
0 |
15 |
0 |
38 |
52 |
Karlik większy |
1 |
11 |
9 |
13 |
34 |
47 |
Borowiec wielki |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
Razem |
24 |
11 |
24 |
14 |
73 |
100 |
Odłowy w sieci
Nietoperze odławiano w sieci w nocy 25 lipca i 25 sierpnia w okolicy Natolina w Lasach Sterdyńskich i Ceranowskich. Złowiono 12 osobników należących do 5 gatunków w tym: 6 mroczek późny, 3 nocek rudy,1 nocek Brandta, 1 karlik drobny, 1 gacek brunatny.
W stodole w miejscowości Garnek stwierdzono kolonię rozrodczą mroczka późnego, która liczyła 14 osobników dorosłych.
Podsumowanie
Badania prowadzone w NPK pozwoliły na wykazanie obecności 7 gatunków nietoperzy. Są one pospolite i liczne na terenie kraju. Najrzadszym gatunkiem jest karlik drobny, którego tu kończy się zasięg występowania. Najwcześniej schrony zasiedlały karliki większe i gacki brunatne. Borowce wielkie osiedlają się później, ale z czasem należą do dominujących liczebnie. Najlepsze wskaźniki zasiedlenia budek uda się osiągnąć po 3 latach od ich rozwieszenia.
Schrony rozwieszono w połowie 2014 roku na terenie kolejnych Nadleśnictw:
- Sarnaki w leśnictwie Korczew,
- Pułtusk w leśnictwie Zambski i Grabowiec.
Swój udział w tym programie poprzez udostępnienie miejsca, wyznaczenie drzew, nadzór terenowy i pomoc finansową zadeklarowało Nadleśnictwo Sarnaki (RDLP Lublin) i Pułtusk (RDLP Warszawa).
Badania przeprowadził i opracował: dr hab. Grzegorz Lesiński,
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Czynna ochrona nietoperzy na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji, w kwocie 16 200,00 zł