Nietoperze – MPK

Na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego im. Cz. Łaszka prowadzone są od 1997 roku badania nietoperzy, od przełomu lat 2003/2004 kiedy zawieszono pierwsze budki, badania te w głównej mierze dotyczą zasiedlenia, stanu populacji i ilości gatunków zajmujących schrony rozwieszonych na terenie lasów wchodzących w skład Parku oraz na kontrolowanym odłowie. Wszystkie prace związane z kontrolą i odławianiem w specjalne sieci chiropterologiczne, prowadzone są z Panem dr Grzegorzem Lesińskim ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego stwierdzono występowanie 10 gatunków nietoperzy z 25 gatunków „zamieszkujących” na terenie Polski.

Schrony dla nietoperzy rozwieszane są na terenach leśnych, które stanowią około 77% powierzchni Parku, w większości są to lasy iglaste (od boru mieszanego, poprzez bór wilgotny, bór świeży aż do boru suchego) z sosną, jako gatunkiem dominującym, średni wiek drzewostanów wynosi ok. 55 lat, co powoduje niewielką ilość naturalnych kryjówek dziennych. Rozwieszanie schronów dla nietoperzy pozwala na zasiedlenie przez te ssaki młodych i ubogich w dziuple drzewostanów. Podczas badań stosuje się „nieinwazyjną” metodę, gdzie gatunek i liczbę osobników ustala się przy użyciu latarki, świecąc przez szczelinę szerokości ok. 2 cm, znajdującą się w dolnej części skrzynki (nie wyciąga się zwierząt ze skrzynek).

 

Na terenie Mazowieckiego PK stwierdzono w schronach pięć gatunków nietoperzy, najliczniej wykorzystywane były przez borowce wielkie (Nyctalus noctula) i karliki większe (Pipistrellus nathusii), mniej licznie przez gacki brunatne (Plecotus auritus), a bardzo nielicznie przez nocki duże (Myotis myotis) i mroczki późne (Eptesicus serotinus).

Procentowy wskaźnik zasiedlania skrzynek po siedmiu latach od ich rozwieszenia osiągnął wynik od 29 % do 73% w 2011 roku w (w zależności od pory roku), gdy w roku 2005 podczas pierwszych badań wynosił 10 % do 12 % (ilość budek kontrolowanych na opisywanej powierzchni wynosi 71 szt.). Podobnie jak stopień zasiedlenia skrzynek, wzrosła liczba nietoperzy, osiągając 239 osobników w okresie letnim 2011 r. przy 17 osobnikach w adekwatnym okresie w 2005 r. na tej samej powierzchni próbnej.

 

Rozwieszone przez pracowników Parku skrzynki stanowią również miejsce rozrodu nietoperzy, a w przypadku niektórych gatunków stanowią schronienia dla grup haremowych. Stosowanie skrzynek dla nietoperzy w Mazowieckim Parku Krajobrazowym okazało się wyjątkowo efektywnym sposobem na przywabienie nietoperzy do ubogich w dziuple drzewostanów jak również do zwiększenia się zagęszczenia kilku gatunków nietoperzy.

Przez okres 7 lat zawieszono na terenie 4 powierzchni w Parku ok. 250 budek, pracownicy Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych planują zakup i montaż kolejnych schronień w 2012 roku.

 

Wszystkie działania związane z czynną ochroną nietoperzy na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego są chętnie i często wspierane w formie dofinansowania do zadań przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.