Czynna ochrona oraz monitoring zagrożonych gatunków roślin na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego
Zadanie pn. „Czynna ochrona oraz monitoring zagrożonych gatunków roślin na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego” miało na celu ocalenie dwóch gatunków roślin: zarazy błękitnawej (Orobanche coerulescens) oraz storczyka kukawki (Orchis militaris).
Rośliny te są gatunkami objętymi w Polsce całkowitą ochroną prawną. Ze względu na niewielką liczbę stanowisk i silną tendencję do ich zanikania, obydwa gatunki zostały wpisane do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin.
Fot.1. Orchis militaris
Storczyk kukawka jest światło i ciepłolubną rośliną siedlisk otwartych (muraw kserotermicznych, łąk trzęślicowych i łąk selernicowych). Na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego w gminie Korczew występuje jedyna populacja storczyka kukawki w całej podlaskiej i mazowieckiej części dorzecza Bugu.
Fot. 2. Teren, gdzie występuje zaraza błękitnawa.
Zaraza błękitnawa jest skrajnie rzadkim w Polsce (5 stanowisk), obligatoryjnym pasożytem bylicy polnej (Artemisia campestris), związanym silnie z nasłonecznionymi, luźnymi murawami napiaskowymi zdominowanymi przez gatunek żywicielski. Na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego występują dwie populacje obejmujące ponad 50 % zasobów zarazy błękitnawej w Polsce.
Fot. 3. Inwentaryzacja w pełni.
Celem zadania było przywrócenie w obrębie stanowisk zagrożonych gatunków roślin właściwego stanu siedlisk, optymalnych dla dalszego ich występowania, a także zebranie aktualnych danych dotyczących informacji na temat zagrożonych i nielicznie występujących gatunków ww. roślin w granicach Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego.
Fot. 4. Dr hab. Jolanta Marciniuk w trakcie prac inwentaryzacyjnych.
W pierwszym etapie zadania dokonano weryfikacji stanu zachowania stanowisk zarazy błękitnawej i storczyka kukawki oraz rozpoznania warunków funkcjonowania wymienionych gatunków roślin. Dokonana została inwentaryzacja gatunków na obszarze całego Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego: gminy Nur, Zaręby Kościelne, Pokrzywnica, Pułtusk, Korczew, Paprotnia, Przesmyki, Platerów, Ceranów, Sterdyń, Repki, Kosów Lacki, Łochów, Miedzna, Liw, Sadowne, Stoczek, Jadów. Pozwoliło to na zaplanowanie zadań ochronnych. Naukowe inwentaryzacyjne prace terenowe prowadzone były przez Panią dr hab. Jolantę Marciniuk z Instytutu Biologii Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.
Fot. 5. Łąka storczykowa po wykoszeniu.
Kolejny etap nastąpił po sezonie wegetacyjnym, gdzie wokół stanowisk ww. gatunków została usunięta roślinność krzewiasta powodująca ich zacienienie oraz skoszone zostały turzyce. Ścięta biomasa została usunięta z sąsiedztwa stanowisk.
Po przeprowadzeniu działań ochronnych, w następnym okresie wegetacyjnym i w dalszym okresie prowadzony będzie monitoring rezultatów.
Fot. 6. Orchis militaris
W efekcie realizacja zadania przyczyni się do powstrzymania sukcesji warunkującej zachowanie populacji zarazy błękitnawej i storczyka kukawki oraz odtworzenie właściwych warunków do rozwoju dla innych, cennych przyrodniczo gatunków roślin w wyniku prześwietlenia powierzchni muraw.
[esc]
Czynna ochrona oraz monitoring zagrożonych gatunków roślin na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji, w kwocie 8.000,00 zł