Czynna ochrona nietoperzy na terenie Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego
Dzięki wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w sezonie letnim 2013 r. przeprowadzono działania mające na celu czynną ochronę nietoperzy występujących na terenie Parku. W ramach projektu przeprowadzono kontrole skrzynek dla nietoperzy rozwieszonych na terenie Parku, a także rozwieszono 100 kolejnych.
W ciągu lata wiele gatunków nietoperzy wymaga leśnych schronień, które zapewniają im stare, dziuplaste drzewa. Na terenie Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego tereny leśne w dużym stopniu stanowią drzewostany sosnowe w wieku 60-70 lat, które nie posiadają tak dużej ilości kryjówek, jak drzewostany starsze. Dlatego też ogromnym wsparciem dla miejscowej populacji są skrzynki dla nietoperzy, które stanowią ich letnie kryjówki zastępcze.
W ramach projektu, specjalistka z zakresu chiropterologii, Pani Maria Łepkowska przeprowadziła inwentaryzację rozwieszonych w 2010 r. skrzynek dla nietoperzy, co pozwoliło poznać gatunki zasiedlające te kryjówki podczas sezonu rozrodczego oraz ocenić efektywność funkcjonowania skrzynek na terenie Parku, dając początek planowanym na kolejne lata badaniom monitoringowym chiropterofauny tego obszaru. W okresie od czerwca do sierpnia 2013 r. zinwentaryzowano 40 tego typu schronień.
Skrzynki w Brudzeńskim Parku Krajobrazowym wykorzystywane były przez jeden gatunek nietoperza – karlika większego (Pipistrellus nathusii). Karlik większy jest niewielkim nietoperzem, występującym na terenie całego kraju, przy czym w kompleksach leśnych pojezierza północnej Polski jest najczęściej spotykanym nietoperzem, natomiast w środkowej i południowej części kraju obserwowany jest znacznie rzadziej. Wszystkie gatunki nietoperzy objęte są ochroną ścisłą na terenie kraju oraz wymienione w Załączniku IV Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, jako gatunek będący przedmiotem zainteresowania Wspólnoty Europejskiej wymagający ścisłej ochrony.
Przeprowadzony monitoring wykazał, że procentowy wskaźnik zasiedlenia skrzynek przez nietoperze po 3 latach od ich rozwieszenia osiągnął w lipcu 2013 r. 12,5%. Wyniki badań w Mazowieckim Parku Krajobrazowym wskazują, że znaczne zasiedlenie skrzynek ma miejsce dopiero po 4-7 latach od ich rozwieszenia. W Polsce wskaźnik ten osiąga zazwyczaj niskie wartości.
Od czerwca do sierpnia 2013 r. wykonano także wizje terenową w celu wyznaczenia transeptów, wzdłuż których rozwieszono 100 nowych skrzynek. Przy wyborze powierzchni próbnych skupiono się na ubogich w naturalne kryjówki tych ssaków monokulturach sosnowych, których drogi oddziałowe i ścieżki leśne były wystarczająco szerokie. Taka lokalizacja skrzynek zapewni możliwość utrzymania w kolejnych latach właściwego dolotu do kryjówek oraz ich łatwego odnalezienia przez nietoperze.
„Czynna ochrona nietoperzy na terenie Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego” dofinansowana została przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji, w kwocie 13 856,00 zł, www.wfosigw.pl.
