05-400 Otwock, ul.Sułkowskiego 11 tel./faks 22 779 26 94 e-mail: sekretariat@parkiotwock.pl
09-411 Biała, Siecień 134 tel. 24 231 12 73 e-mail: p.pietrzak@parkiotwock.pl
05-500 Piaseczno, ul. Instytutowa 10, Żabieniec tel./ fax. 22 754 51 00 e-mail: chojnowskipark@parkiotwock.pl
26-670 Pionki, ul. Radomska 7 tel./fax.(48) 612 34 41 e-mail: kozienickipark@parkiotwock.pl
05-400 Otwock, ul.Sułkowskiego 11 tel./faks 22 779 26 94 e-mail: sekretariat@parkiotwock.pl
07-130 Łochów, Kaliska 93 tel./fax.(25) 644 13 71 e-mail: npk@parkiotwock.pl
Nadbużański Park Krajobrazowy jest piękny przez cztery pory roku. Grudniowa zima pokazała w enklawie korczewskiej uroki nadbużańskich krajobrazów pokrytych śniegiem, mrozem, a także spowitych zimową mgłą. Rozległość obszarowa NPK powoduje, że w wielu miejscach przejeżdżając lub spacerując można było się na chwilę zatrzymać i podziwiać nadbużańską zimę.
Na obszarze Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych potwierdzone jest występowanie gągoła (Bucephala clangula) i nurogęsi (Mergus merganser). Oba gatunki występują na terenie wszystkich pięciu parków, wchodzących w jego skład.
Przez teren Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego przepływają 3 duże rzeki (Bug, Narew i Liwiec), a wodę gromadzą ich liczne starorzecza. Dlatego też oba gatunki są dość liczne.
Gągoł i nurogęś najczęściej zakładają swoje gniazda w naturalnych dziuplach lub dziuplach wykutych przez dzięcioła czarnego, związane są zatem ze starodrzewami rosnącymi w dolinach rzek i jezior. Z powodu zanikania takich właśnie drzewostanów populacja gatunków jest zagrożona i wymaga czynnej ochrony poprzez wywieszanie budek lęgowych. Na obszarach wszystkich parków występują potencjalne miejsca gniazdowania obu gatunków: pozostałości łęgów wierzbowych i topolowych, stare drzewostany w sąsiedztwie zbiorników wodnych i cieków.
Zadanie polegało na zawieszeniu budek lęgowych typu E na terenie pięciu parków krajobrazowych w Województwie Mazowieckim. W ramach zadania po zawieszeniu budek planowane są kontrole ich pod kątem ich ilościowego i gatunkowego zasiedlenia.
Zespół ds. NPK przystąpił do programu „Czynnej ochrona gągoła (Bucephala clangula) i nurogęsi (Mergus merganser) w mazowieckich parkach krajobrazowych”. Wkład własny przekazał Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w wysokości 12 500 zł, a pozyskane środki finansowe z WFOŚiGW to 37 500 zł. Zgodę na powieszenie budek wydało Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Zarząd Zlewni w Dębem i Sokołowie Podlaskim.
W ramach środków pozyskanych z WFOŚiGW w Warszawie wykonano i rozwieszono 127 budek lęgowych. W kolejnych latach, w ramach działań własnych MZPK jego pracownicy przeprowadzą kontrolę ich zasiedlenia w ciągu pięciu miesięcy w sezonie lęgowym (od marca do końca lipca).
Realizacja zadania przyniesie wymierne korzyści w odniesieniu do aktualnego stanu populacji gągoła i nurogęsi poprzez zwiększenie sukcesu lęgowego ptaków oraz wpłynie na znaczny wzrost liczby ptaków, a przez to na różnorodność biologiczną danych obszarów. Poprzez te działania zostanie utrzymana w ekosystemie równowaga biologiczna.
Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych zrealizował (a obecnie trwa ich ciągłość) dwa projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Osi Priorytetowej V „Gospodarka przyjazna środowisku”, Działanie 5.4 „Ochrona bioróżnorodności” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020. Wartość realizowanych dwóch projektów dofinansowana z UE to 3 180 773,58 PLN.
W ramach zadania „Ochrona bioróżnorodności w mazowieckich parkach krajobrazowych” prowadzona jest czynna ochrona raka szlachetnego, raka błotnego oraz strzebli błotnej i różanki pospolitej. Zadanie finansowane jest ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego).
Pierwszym etapem projektu było wybudowanie wylęgarni ryb i raków, która powstała przy ośrodku edukacyjnym Kozienickiego PK w Augustowie. Znajduje się tu specjalistyczne laboratorium wyposażone w podłużne baseny hodowlane, zasilane wodą pochodzącą z obiegu recyrkulacyjnego. Woda po wyjściu z basenów przepompowywana jest do filtrów biologiczno-fizycznych, gdzie neutralizowane są metabolity oraz zanieczyszczenia mechaniczne. Następnie woda przechodzi do komory natlenowującej i powraca do basenów hodowlanych. Wylęgarnia pracuje od wiosny do jesieni, a osobniki wykorzystywane do rozrodu pozyskiwane są ze środowiska naturalnego.
Dorosłe osobniki po rozrodzie są wypuszczane do macierzystych zbiorników i cieków wodnych. Spośród wyhodowanych młodych osobników część zasila macierzyste populacje, a część trafia do wytypowanych wcześniej zbiorników i cieków wodnych na terenach mazowieckich parków krajobrazowych.
W latach 2017 – 2018 w ramach projektu podjęto szereg działań związanych z ochroną rzadkich na terenie Mazowsza gatunków zwierząt wodnych.
W ramach czynnej ochrony różanki pospolitej, raka błotnego i szlachetnego:
• przeprowadzono inwentaryzację 23. zbiorników i 10. cieków wodnych zlokalizowanych na terenach Parków Krajobrazowych (PK): Kozienickiego, Mazowieckiego i Nadbużańskiego, mającą na celu wytypowanie miejsc przydatnych do zasiedlenia wyhodowanymi osobnikami.
• w warunkach kontrolowanych wyhodowano 1881 sztuk młodych osobników różanki, które wykorzystano do zarybienia 4. zbiorników wodnych w Kozienickim i Mazowieckim PK.
• wyhodowano 687 młodych osobników raka błotnego, które wsiedlono do zbiornika wodnego w Kozienickim PK.
• wyhodowano 6462 młodych osobników raka szlachetnego, które wsiedlono do 3. cieków wodnych na terenie Kozienickiego i Nadbużańskiego PK.
W ramach monitoringu istniejących populacji prowadzono odłowy kontrolne na dwóch stanowiskach różanki w Kozienickim PK oraz na trzech stanowiskach raka szlachetnego w Kozienickim i Mazowieckim PK.
Samorząd Województwa Mazowieckiego zainwestował fundusze europejskie na ochronę gatunków roślin na terenie Kozienickiego, Mazowieckiego i Nadbużańskiego PK. Całkowita wartość projektu to ponad 2,9 mln zł, z czego ponad 2,3 mln zł dofinansowania pochodzi ze środków europejskich z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020. Za wdrażanie środków z programu regionalnego odpowiada Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych. Czynna ochrona 10 gatunków roślin zagrożonych wymarciem w skali całego kraju (wpisanych do Polskiej czerwonej księgi roślin lub Czerwonej listy roślin naczyniowych w Polsce) obejmuje: gnidosza królewskiego (Pedicularis sceptrum-carolinum), goryczuszkę gorzkawą (Gentianella amarella), storczyka kukawkę (Orchis militaris), staroduba łąkowego (Ostericum palustre), leńca bezpodkwiatkowego (Thesium ebracteatum), mieczyka dachówkowatego (Gladiolus imbricatus) oraz kosaćca syberyjskiego (Iris sibirica).
W 2021 roku w NPK wykoszono i odkrzaczono 8,73 ha siedlisk. Przeprowadzono monitoring stanowisk 10 rzadkich i chronionych gatunków roślin. Ogrodzono fragment siedliska z 38 osobnikami gnidosza. Zebrano 13 000 nasiona, w tym 11 000 mieczyka do banku genów w Siedlcach do dalszej hodowli i wysiewu.
W 2022 roku w NPK wspólnie z pracownikiem SGGW zarybiono rzekę Ugoszcz narybkiem różanki w liczbie 95 osobników do starorzecza rzeki Bug oraz rzekę Osownicę (202 sztuk narybku). Wykoszono 12,28 ha siedlisk łąkowych. Przeprowadzono monitoring stanowisk 10 rzadkich i chronionych gatunków roślin. Zebrano 700 sztuk nasion do Banku Nasion w Siedlcach:
W dniu 08.12.2023 r. w Środowiskowym Domu Samopomocy w Siedlcach odbyło się spotkanie pracowników Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego z osobami niepełnosprawnymi i ich wychowawcami. Podczas spotkania odbyły się zajęcia, w czasie których wychowankowie wraz z pracownikami ŚDS montowali dwa karmniki dla ptaków. Następnie wszyscy dowiedzieli się od pracownika NPK o dokarmianiu ptaków zimą, a potem obejrzeli film pt. „Lechosław Herz o Nadbużańskiej Ziemi”. Na koniec pracownicy NPK wręczyli dyplomy z nagrodami dla wychowanków ŚDS za udział w konkursie plastycznym pn. „Doceń swoją okolicę” zorganizowany przez NPK z okazji Dnia Krajobrazu, a wychowawcom wręczono dyplomy z podziękowaniami.
W dniach: 24 listopada w przedszkolu oraz 28 listopada w szkole (klasa I – III) w Zespole Szkół w Łysowie, pracowniczka Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego przeprowadziła zajęcia edukacyjne z okazji „Dnia Jeża”, który przypadał na 10 listopada. Podczas warsztatów edukacyjnych, przedszkolaki oraz uczniowie na podstawie oglądanego przez nich filmu poznali życie jeży, chronionych i pożytecznych zwierząt oraz wykonali je z kolorowego papieru i liści z różnych drzew. W czasie edukacji dzieci i uczniowie dowiedzieli się również o przyrodniczych aspektach i działalności Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego.
W dniach: 21 listopada, przedszkolaki oraz 23 listopada, uczniowie klasa I – III i V w Zespole Placówek Oświatowych w Korczewie, brali udział w zajęciach edukacyjnych z okazji „Dnia Jeża”, przeprowadzonych przez pracownika Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego. Zajęcia polegały na warsztatach, podczas których wykonywane były jeże z kolorowego papieru, obejrzeniu filmu edukacyjnego o jeżu oraz przekazaniu dzieciom i uczniom informacji przyrodniczych o tym chronionym i pożytecznym zwierzęciu.
Zachęcamy miłośników zimowych spacerów do wędrówek po lesie na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego w poszukiwaniu tropów i śladów zwierząt, bo to właśnie teraz łatwiej jest je dostrzec zwłaszcza kiedy spadnie śnieg.
Każde ze zwierząt zostawia na śniegu charakterystyczne ślady (tropy). Odgadywanie do którego gatunku zwierząt należą tropy to wspaniała zabawa na świeżym powietrzu zarówno dla dzieci jak i dorosłych. Żeby rozpocząć zabawę w „tropicieli” zwierząt wcale nie musimy wyjeżdżać daleko od miasta gdyż duża grupa zwierząt żyje w sąsiedztwie, a także bezpośrednio w dużych miastach. Wybierając się na wycieczkę zimą w poszukiwaniu śladów zwierząt warto najpierw zapoznać się z przygotowaną prezentacją.
Załącznik:
Nadbużański Park Krajobrazowy ogłasza wyniki Konkursu Fotograficznego pn. „ Nadbużański Park Krajobrazowy w barwach jesieni – Leśne inspiracje”.
Konkurs został zorganizowany w dwóch kategoriach wiekowych klasy I-III i klasy IV-VIII szkoły podstawowej. W konkursie wzięło udział 75 uczniów. Do siedziby Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego wpłynęło 134 zdjęcia z 9 szkół podstawowych:
Wszystkim uczestnikom konkursu dziękujemy za nadesłane prace a zwycięzcom gratulujemy! Odwiedzimy wszystkie placówki aby podziękować Wam osobiście, wręczyć nagrody książkowe i dyplomy.
W poniedziałek 13 listopada 2023 r. pracownik Zespołu ds. NPK przeprowadził zajęcia przyrodnicze dla przedszkolaków i uczniów klas 4 i 6 Szkoły Podstawowej w Mordach. W związku z obchodzonym 10 listopada – Dniem Jeża, uczniowie wysłuchali wiele ciekawostek dotyczących tych interesujących zwierząt oraz obejrzeli prezentację i film związany z ich funkcjonowania i przygotowania się do zimy. Celem tego międzynarodowego święta jest zwrócenie uwagi na potrzebę ochrony jeży, jako gatunku narażonego na wyginięcie. Podsumowaniem zajęć było rozwiązanie quizu o jeżu.
Przedszkolaki w trakcie zajęć dowiedziały się co to jest park krajobrazowy i na czym polega w nim ochrona przyrody.
Drugim tematem była woda. Dzieci dowiedziały się które zwierzęta i rośliny żyją w wodzie i nad wodą.
W dniu 10 listopada 2023 roku w siedzibie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego odbyły się obchody 105. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Dyrektor Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych Sylwester Chołast powitał gości, a następnie odśpiewano hymn państwowy i złożono kwiaty pod pomnikiem „Ojców Odnowicieli”. Na sali konferencyjnej uczestnicy wysłuchali prelekcji Krzysztofa Fedorczyka pt. „Droga do niepodległości” i koncertu pieśni patriotycznych w wykonaniu Moniki Doktorskiej. W uroczystości udział wzięli:
Tomasz Krasowski – Dyrektor Departamentu Polityki Ekologicznej, Geologii i Łowiectwa Urzędu Marszałkowskiego;
Robert Gołaszewski – Burmistrz Łochowa;
Paweł Marchela – Burmistrz Węgrowa;
w imieniu Adama Struzika – Marszałka Województwa Mazowieckiego – Michał Postek zastępca Wójta Gminy Izabelin;
Bogusław Piątek – Nadleśniczy Nadleśnictwa Łochów;
Zbigniew Kłusek – Wójt Gminy Stoczek;
Radni Powiatu Węgrowskiego – Andrzej Kruszewski, Paweł Stelmach, Jarosław Grenda;
Urszula Anna Kalinowska – Radna Gminy Łochów;
Małgorzata Siuchta – Dyrektor Katolickiej Publicznej Szkoły Podstawowej „Julin” w Kaliskach;
Tadeusz Danaj – Dyrektor Liceum Ogólnokształcącego w Stoczku;
Ewa Piórkowska – Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Sadownem;
Jacek Owsianka – Prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Pogorzelecu;
Krystyna Jóźwiak z Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej „Ignaś” i „Helenka”;
Agata Dąmbska – Redaktor miesięcznika „ Z Biegiem Liwca”;
Grzegorz Malinowski – wykonawca prac remontowych wokół pałacu;
przedstawicielki Koła Gospodyń Wiejskich „Malwinki” w Pogorzelcu
oraz harcerze i uczniowie ze sztandarem z KPSP „Julin”.
