Konferencja „Umocnienia Przedmościa Warszawa na terenie Powiatu Otwockiego”

Dnia 4 listopada 2011 roku Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych w Otwocku uczestniczył w konferencji pod nazwą „Umocnienia Przedmościa Warszawa na terenie Powiatu Otwockiego” zorganizowanej przez Koło Terenowe „Przedmościa Warszawa” Stowarzyszenia „Pro Fortalicium”.

Konferencja miała na celu zaprezentowanie podczas wizji lokalnej ciekawych i ważnych strategicznie obiektów fortyfikacyjnych znajdujących się na terenie i w sąsiedztwie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego im. Czesława Łaszka. W spotkaniu oprócz Mazowieckiego Parku Krajobrazowego uczestniczył m.in. Zastępca Mazowieckiego Konserwatora Zabytków, Wójt Gminy  Celestynów, przedstawiciele Wydziału ds. Funduszy Strukturalnych, Promocji, Kultury, Sportu i Turystyki Starostwa Powiatowego w Otwocku oraz Urzędu Gminy Wiązowna. Naszym przewodnikiem był Przewodniczący Koła Terenowego „Przedmościa Warszawa” Pan Hubert Trzepałka.

 

Lasy otwockie oprócz cennych przyrodniczo miejsc skrywają w sobie wiele atrakcyjnych i interesujących pamiątek wojennych takich jak rowy strzeleckie, przeciwczołgowe oraz żelbetonowe schrony z lat 1915-1941. Niemieckie umocnienia Przedmościa Warszawa wybudowane zostały w latach 1915-1916 w celu obrony przepraw na Wiśle i Narwi przed spodziewaną kontrofensywą wojsk rosyjskich, była to pozycja osłaniająca ważne przeprawy w rejonie Warszawy i Modlina.
W latach 1940-1941 Niemcy rozbudowali Przedmoście, a w 1944 roku posłużyło ono do stabilizacji Linii Frontu na Wiśle i niedopuszczeniu sowietów do Pragi. Po wojnie umocnienia zostały wysadzone przez radzieckich saperów oraz zdewastowane i rozkradzione przez okolicznych mieszkańców. Obecnie 18 schronów zachowało się w dobrym stanie.
Historyczną wyprawę rozpoczęliśmy od odnalezienia umocnień fortyfikacyjnych Przedmościa Warszawa m.in. od:
Schronu obserwacyjnego w Zagórzu z 1915 roku, który jest dostępny dla zwiedzających.

Góraszki i Wiązowny – gdzie znajdują się obiekty z czasów I i II wojny światowej, są one częściowo zasypane lub wysadzone.

Góry Sobotów w Emowie – umocnienia z lat 1915-1920, wszystkie wysadzone w walkach w 1944 roku. Ciekawostką jest to, że kręcono tutaj sceny do serialu „Przygody psa Cywila”.  Można także zaobserwować liczne rowy strzeleckie.

Schronów w Józefowie z lat 1915-1916 znajdujących się na terenach zurbanizowanych. Zlokalizowanych np.: na ul. Powstańców Warszawy (schron nr 7,11 – zamieniony na pomieszczenie gospodarcze przez właściciela, schron obserwacyjny nr 12 z przelotnią – częściowo zasypany, schron nr 15 dla broni maszynowej do ognia skośnego, jako jedyny posiada nasypy maskujące, znajduje się na posesji prywatnej), na ul. 3-go Maja 127, teren Szpitala Neuropsychiatrycznego dla Dzieci- schrony obserwacyjne i broni maszynowej do ognia czołowego, na ul. Polnej, Ejsmonta, Ogrodowej, Bema, Wawerskiej, Wspólnej, Piłsudskiego.

Zespół umocnień z lat 1941-1944 na Dąbrowieckiej Górze był ostatnim punktem naszej wycieczki. Bardzo dobrze zachowane schrony typu Regelbau 120a i Regelbau 514. W bunkrze Regelbau 120a czyli schronie obserwatora artylerii z kopułą pancerną i kazamatą flankującą prowadzone są intensywne prace renowacyjne i rekonstrukcyjne wnętrza. Natomiast drugi schron bojowy dla karabinu maszynowego do ognia bocznego został odgruzowany i oczyszczony ze śmieci i jest dostępny dla zwiedzających.

Mazowiecki Park Krajobrazowy ma w swojej ofercie edukacyjnej propozycję wycieczki do schronów na Dąbrowieckiej Górze i cieszy się, że Koło adaptuje bunkry na izby muzealne Skansenu Fortecznego, dzięki czemu powstanie swoiste centrum edukacji historycznej.

Serdecznie polecamy wycieczkę śladami reliktów trzech wojen toczących na naszych ziemiach.