20 października – Międzynarodowy Dzień Krajobrazu
Tegoroczne hasło Dnia Krajobrazu to „Otwarte krajobrazy”. Tematyka nawiązuje do terenów, które w sposób szczególny należy chronić w obecnych czasach.
Pogłębiająca się antropopresja powoduje bezpowrotne zanikanie takich obszarów jak łąki, pola, tereny zalewowe rzek, torfowiska. Oprócz działalności człowieka, który buduje, osusza, grodzi dostępy do linii brzegowych rzek, następuje również zjawisko sukcesji. Nadmierne zarastanie łąk, a w szczególności torfowisk, powoduje duże zmiany w gospodarce wodnej takiego terenu. Występująca tam roślinność preferuje specyficzne warunki siedliskowe. Gdy te warunki zostaną zmienione, wiele gatunków roślin, w tym wiele chronionych, zniknie z takiego terenu.
W Mazowieckim Parku Krajobrazowym doskonałym przykładem terenu otwartego jest torfowisko niskie – Bagno Całowanie, które ze względu na wartości przyrodnicze zostało włączonr do europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000. Jest ono mozaiką różnych typów zbiorowisk roślinnych, w większości różnych typów łąk:
Łąki wilgotne kaczeńcowe – podmokłe łąki tradycyjnie użytkowane, koszone raz lub dwa razy do roku, porastają zmeliorowane torfowiska niskie.
Łąki wyczyńcowo – rdestowe – to łąki przesuszone, bardziej ubogie gatunkowo niż kaczeńcowe. Dominują tu trawy.
Łąki bagienne – tu dominują rośliny torfowisk niskich. Oprócz turzyc spotkać na nich możemy wełniankę wąskolistną oraz takie gatunki jak bobrek trójlistkowy, kozłek lekarski, storczyki: kukułkę krwistą i szerokolistną, listerę jajowatą. Szczególnie cennym gatunkiem jest zagrożona wyginięciem brzoza niska. Przyjmuje ona postać krzewu a nie drzewa. Obecne na Bagnie Całowanie sadzonki brzozy niskiej pochodzą z reintrodukcji – czyli z odtworzenia dawnego stanowiska z nasion krzewów rosnących na torfowiskach.
Łąki trzęślicowe – bogactwo roślinne tych łąk zależy od dwóch czynników: gospodarki rolnej oraz wahań poziomu wód gruntowych w ciągu roku. Są miejscem występowania traw (trzeslica modra i kostrzewa czerwona) oraz turzyc. Charakterystyczne byliny to goryczka wąskolistna, kosaciec syberyjski, groszek łąkowy, wielosił błękitny, goździk pyszny. Większość z nich to rośliny objęte ochroną gatunkową.
Otwarte tereny podmokłe stanowią miejsce żerowania i lęgów wielu gatunków ptaków. Są to gatunki ptaków z rzędu siewkowych (łęczak, bekas kszyk, czajka zwyczajna), które preferują siedliska mokradłowe, jak i ptaki drapieżne ( jastrząb, orlik krzykliwy, myszołów zwyczajny i włochaty, pustułka, sowa błotna, błotniaki stawowy i łąkowy).
Głównymi zadaniami w ochronie Bagna Całowanie prowadzonymi przez pracowników Mazowieckiego Parku Krajobrazowego jest poprawa stanu wilgotnych siedlisk na obszarze Natura 2000 Bagno Całowanie poprzez wykaszanie, odkrzaczanie i pielęgnację siedlisk leśnych.
Zapraszamy do spacerów ścieżką dydaktyczna „13 błota stóp” prowadzącą przez fragment obszaru Bagna Całowanie, aby osobiście doświadczyć uroków tego miejsca w każdej porze roku.
