Miesiąc: grudzień 2013

Organizatorzy konkursu Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych – Zespół ds. Kozienickiego Parku Krajobrazowego, Kozienicki Dom Kultury im. Bogusława Klimczuka w Kozienicach, Nadleśnictwo Kozienice, Nadleśnictwo Radom, Nadleśnictwo Zwoleń serdecznie zapraszają dzieci z przedszkoli oraz uczniów szkół podstawowych znajdujących się w terytorialnych granicach Kozienickiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny do udziału w XXI edycji konkursu „Szkolny karmnik– Zima 2013/2014”.

 Konkurs trwa od 20 grudnia 2013 r. do 21 marca 2014 r. Jego celem jest propagowanie aktywnej formy ochrony ptaków, wyrabianie poczucia odpowiedzialności za otaczające środowisko, inspirowanie przedszkolnych  i szkolnych grup do działań na rzecz ochrony przyrody. Konkurs odbywa się w dwóch grupach: dzieci z przedszkoli, uczniowie szkół podstawowych. Każde przedszkole/szkoła może wytypować tylko jeden zespół 6 – osobowy. Deklarację uczestnictwa w konkursie proszę przysyłać do dnia 20 grudnia 2013 r. na adres: Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych – Zespół ds. Kozienickiego Parku Krajobrazowego,  ul. Radomska 7; 26 – 670 Pionki lub na numer fax. 48 612 34 41.  Pełne informacje dotyczące konkursu znajdują się w regulaminie (regulamin do pobrania poniżej).

DEKLARACJA DO POBRANIA

REGULAMIN  KONKURSU

 

 

 

 

Ośrodek Rehabilitacji Ptaków istnieje od 2003 roku i znajduje się przy siedzibie Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych w Otwocku.

W ramach swojej działalności co roku przyjmuje ok 25 rehabilitantów. Ptakom udzielana jest niezbędna pomoc a po okresie rekonwalescencji przywracane są one do naturalnego środowiska.

Najczęściej pacjentami ośrodka są osobniki ranne, osłabione i młodociane przywożone przez Straż miejską, okolicznych mieszkańców i turystów. Ośrodek Rehabilitacji Ptaków obok ochrony przyrody pełni tez funkcję edukacyjną będąc jednym z przystanków na ścieżce przyrodniczej „Soplicowo”. W 2013 roku powiększony został o dwie nowe woliery oraz zakupiono sprzęt do transportu i hospitalizacji ptaków.

W prowadzeniu i utrzymaniu Ośrodka nieocenianą pomoc udziela nam Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, Starostwo Powiatowe w Otwocku oraz Miasto Otwock za którą serdecznie dziękujemy.

Tabela rekonwalescentów w 2013 roku.

Już od ponad 10 lat na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego pod nadzorem dr hab. Grzegorza Lesińskiego z SGGW w Warszawie i przy wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, prowadzono badania nad stanem zasiedlenia, populacją i ilością gatunków tych niezwykłych latających ssaków. W trakcie badań kontrolowano specjalne schrony (budki zawieszane na drzewach, zastępujące nietoperzom dziuple), prowadzono odłowy w specjalne sieci chiropterologiczne oraz sprawdzano piwnice i ziemianki – miejsca zimowej hibernacji.

 

 

Kontrole skrzynek wykonano w okresie, kiedy nietoperze zasiedlają je najliczniej, czyli od kwietnia do listopada. Zastosowano metodę „nieinwazyjną” i zaniechano wyciągania zwierząt ze skrzynek. Gatunek i liczbę osobników ustalano przy użyciu latarki, świecąc przez szczelinę o szerokości 2-3 cm, znajdującą się w dolnej części budki. W 2013 roku sprawdzono w ten sposób ponad 400 budek rozmieszczonych na 5 transektach w MPK.

 

 

Specjalistyczne schrony na terenie badań były wykorzystywane przez cztery gatunki nietoperzy, najliczniej przez karliki większe (Pipistrellus nathusii) i borowce wielkie (Nyctalus noctula), nieco mniej licznie przez gacki brunatne (Plecotus auritus), a bardzo nielicznie przez nocki duże (Myotis myotis). W tym roku na dwóch transeptach nie odnotowano zasiedleń, gdyż są to budki powieszone w 2012 r., a niektóre opracowania sugerują, że dopiero po kilku latach schronienia te są akceptowane przez znaczną liczbę nietoperzy (Sachanowicz 2003). Stopień zasiedlenia wynosił od 8,5 % do 44 % w zależności od pory roku i lokalizacji powierzchni badawczej.

 

 

            I co tam w „schronach” siedzi Panie kolego?

Sieci chiropterologiczne o wymiarach: wysokość 2,5 m – 4 m i szerokość 6-12 m ustawiano na leśnych drogach (tak, by zastawiały całą ich szerokość) lub w pobliżu wód stojących i nad wodami płynącymi. Złowiono następujące gatunki nietoperzy:

nocek Brandta (Myotis brandtii), mroczek późny (Eptesicus serotinus), borowiec wielki (Nyctalus noctula), karlik większy (Pipistrellus nathusii), mopek (Barbastella barbastellus), nocek rudy (Myotis daubentonii), ponadto przy pomocy detektora ultradźwiękowego zarejestrowano występowanie nocka rudego (Myotis daubentonii) i karlika większego (Pipistrellus nathusii).

 

 

 

Ustawianie sieci

 

W miesiącu lutym skontrolowano 5 piwnic – miejsc zimowej hibernacji, w których stwierdzono przebywanie 3 gatunków: gacka brunatnego (Plecotus auritus), nocek Natterera (Myotis nattereri) i gacka szarego (Plecotus austriacus).

 

 

 Hibernujące nietoperze

 

Przeprowadzone badania wzbogaciły dane na temat chiropterofauny Mazowieckiego Parku Krajobrazowego o jeden nowy gatunek (nocek Brandta – Myotis brandtii). Zarejestrowano także nowe stanowisko mopka, gatunku wymienionego w II Załączniku Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej.

Dzięki wieloletnim badaniom na terenie MPK stwierdzono występowanie już 11 gatunków nietoperzy: nocek duży Myotis myotis, nocek Natterera Myotis nattereri, nocek wąsatek Myotis mystacinus, nocek Brandta Myotis brandtii, nocek rudy Myotis daubentonii, mroczek późny Eptesicus serotinus, borowiec wielki Nyctalus noctula, karlik większy Pipistrellus nathusii, gacek brunatny Plecotus auritus, gacek szary Plecotus austriacus, mopek Barbastella barbastellus.

 

Czynna ochrona i inwentaryzacja nietoperzy w Mazowieckim Parku Krajobrazowym im. Czesława Łaszka została dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie w formie dotacji w kwocie 7 000,00 zł.

 

   

> Lesiów PKP – rez. „Ciszek” – Stoki – rez. Ponty” – Przejazd – rez. „Zagożdżon” – Marianów – Brzóza – Głowaczów – Studzianki Pancerne – Grabów n/Pilicą – warka PKP.          

Szlak o długości 72,6 km, na terenie KPK 29,6 km

 

 

> Janowiec – Oblasy – Leokadiów – Czarnolas – Gródek – Garbatka-Letnisko – rez. „Krępiec” – rez. „Żródło Królewskie” –  „Leśniczówka” – Kozienice – Chartowa Wola – Wola Chodkowska – Chodków – Studzianki Pancerne – Łękawica – rez. „Olszyny” – Magnuszew – Mniszew.

Szlak o długości 114 km, na terenie KPK 34,1 km

 

> Stacja PKP Pionki Zachodnie – rez. „Pionki” – rez. „Ponty” – Przejazd – rez. „Zagożdżon” – Augustów – Pionki PKP. Szlak o długości 20,8 km w całości na terenie KPK

> Garbatka Letnisko – Garbatka Długa – Policzna – Antoniówka – gajówka Miodne – Linów – Miodne. Szlak o długości 22,2 km , na terenie KPK 18 km.

 

> Jedlnia Letnisko – rez. „Jedlnia” – kieszek – Stoki – Lewaszówka PKS. Szlak o długości 15,1 km w całości na terenie KPK

> Bąkowiec PKP – uroczysko „Chrusty”. Szlak o długośći 5,4 km w całości na terenie KPK

> Żytkowice – Mauzoleum I PP Legionów – Krasna Dąbrowa – Bóbek – rez. „Żródło Królewskie” – Augustów (Izba Dydaktyczno- Muzealna Puszczy Kozienickiej) – rerz. „Zagożdżon”.  Szlak o długośći 16,6 km w całości na terenie KPK

 

> Kock – Zajezierze PKP – opactwo – sieciechów – uroczysko „Chrusty” – Garbatka Letnisko – rez. „Krępiec” – Bogucin – Bóbek – Pionki – Mireń – Sucha – Gajówka Miodne – Koszary – Zwoleń.  Szlak o długości 129 km, na terenie KPK 35,3 km

> stacja PKP Pionki Zachodnie – Sokoły – uroczysko „Marybór” – Mysie górki – rez. „Jedlnia” – Rajec Letnisko – Radom – Rożki KPK. Szlak o długości 44,8 km, na terenie KPK 19,2 km

Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych informuje, że 12 grudnia 2013 r. (regulaminowy termin etapu gminnego) odbywa się ogólnopolski próbny egzamin gimnazjalny opracowany przez Wydawnictwo Operon. W związku z tym termin II etapu został przełożony i odbędzie się 17 grudnia 2013 r. o godz. 10.00 w siedzibie Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych w Otwocku, ul. Sułkowskiego 11.

 

 

Etap ten obejmuje następujące szkoły:

Gmina Pilawa
Publiczne Gimnazjum w Trąbkach ul. Osadnicza 4 08-440 Pilawa

Gimnazjum im. Jana Pawła II ul. Leśna 2 08-440 Pilawa

 
Dzielnica Wawer m.st. Warszawy
Gimnazjum nr 102 w Zespole Szkół w Zespole Szkół nr 116 ul. Wichrowa 4
04-682 Warszawa

Katolickie Gimnazjum im. Świętego Pawła z Tarsu ul. Poezji 19
04-682 Warszawa

Gimnazjum Specjalne nr 140 ul. Patriotów 40 04-844 Warszawa

Miasto i Gmina Otwock
Gimnazjum nr 1 im. Batalionu „Zośka” ul. Majowa 267 05-400 Otwock

Gimnazjum nr 2 ul. Poniatowskiego 47/49 05-400 Otwock Społeczne

Gimnazjum im. Świętej Rodziny ul. Kołłątaja 80/82 05-400 Otwock

 

     W dniu 28 listopada 2013 roku w Miejskim Ośrodku Kultury w Pionkach odbyło się  uroczyste podsumowanie  XXIII edycji konkursu „Moje spotkania z Puszczą„ pt. „30 lat Kozienickiego Parku Krajobrazowego – w harmonii z przyrodą”.

 

 

     Nagrodzeni i  ich opiekunowie otrzymali dyplomy oraz cenne nagrody (lornetki, komunikatory turystyczne, kaski, rakiety i piłki do tenisa, plecaki, torby, pulsometry, pamięć USB) ufundowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej  w Warszawie oraz książki przyrodnicze ufundowane przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Warszawie, Nadleśnictwa Kozienice, Radom, Zwoleń i Urząd Gminy Pionki.

 

 

     Wśród gości, którzy zaszczycili uroczystość byli przedstawiciele: Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie, Starostwa Powiatowego w Kozienicach, Starostwa Powiatowego w Radomiu, Urzędu Miasta w Pionkach, Urzędu Miasta w Zwoleniu, Urzędu Gminy w Pionkach, Lokalnej Grupy Działania „Puszcza Kozienicka”, Zespołu Ochrony Lasu w Radomiu, Nadleśnictwa Zwoleń, Nadleśnictwa Radom, Nadleśnictwa Kozienice, Biblioteki Publicznej Gminy Kozienice, Biblioteki Pedagogicznej w Radomiu – Filia  w Pionkach oraz media.

     Nagrodzone prace  z dziedziny literatura, plastyka, fotografia, plakat wydano drukiem w formie pokłosia ufundowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej  w Warszawie.

 

 

     Prace plastyczne posłużyły również do ilustracji kalendarza ściennego na rok 2014 ufundowanego przez Lokalną Grupę Działania „Puszcza Kozienicka”.

 

 

    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    

 

 

 

 

 

       Serdeczne podziękowania składamy fundatorom nagród: Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej  w Warszawie, Lokalnej Grupie Działania „Puszcza Kozienicka”, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie, Nadleśnictwu Zwoleń, Nadleśnictwu Kozienice, Nadleśnictwu Radom, Gminie Pionki, Starostwie Powiatowemu  w Kozienicach, Starostwie Powiatowemu w Radomiu, Urzędowi Miasta w  Zwoleniu.

 

Wykaz laureatów w następujących dziedzinach:

PLASTYKA

Grupa wiekowa 6-9 lat: nagrody – Patryk Jankowski (PSP w Kociołkach), Mateusz Domagała (PSP w Ryczywole), Alicja Bogatek (PSP w Natolinie), wyróżnienia – Maria Mieczyńska (PSP w Garbatce – Letnisko), Marika Hauda (PSP w Ryczywole), Maria Wróblewska (PSP nr 3 w Kozienicach); Grupa wiekowa 10-12 lat: nagrody – Sandra Amanowicz (PSP w Jedlni-Letnisko), Julia Chłopicka (PSP nr 1 w Pionkach), Kuba Gregorczyk (PSP w Czarnej), wyróżnienia – Aleksandra Ćwil (PSP w Słupicy), Alicja Osińska (PS P nr 1 w Pionkach), Agata Kowalska (PSP w Jaroszkach)

FOTOGRAFIA

Grupa wiekowa 6-9 lat: nagrody –  Aleksandra Gubernat (PSP nr 3  w Kozienicach), Patrycja Kuchta (PSP w Laskach), Kacper Pisarski (PSP w Wólce Tyrzyńskiej), Oliwia Dziedzic (PSP nr 5 w Pionkach), Lena Maj (PSP nr 1 w Kozienicach), Pola Sałbut (PSP nr 1 w  Kozienicach), wyróżnienia – Zuzanna Świątek (PSP w Bogucinie), Wiktor Szpaderski (PSP nr 1 w Pionkach), Paweł Korzeń (PSP nr 5 w Pionkach), Kacper Kapciak (PSP nr 1 w Kozienicach), Igor Nowocień (PSP w Natolinie), Łukasz Bogumił (PSP w Ryczywole), Jakub Klemm (PSP nr 1 w Pionkach); Grupa wiekowa 10-12 lat: Aleksandra Siczek, Gabriela Amanowicz (obie PSP w Jaroszkach), Sandra Amanowicz (PSP w Jedlni-Letnisko), Ola Bachanek (PSP w Bogucinie), Stanisław Czajka (PSP br 1  w Kozienicach), wyróżnienia – Agata Majcher (PSP w Bogucinie), Sandra Kocyk (PSP nr 1 w Kozienicach), Aleksandra Brzoza (PSP w Jedlni – Letnisko), Katarzyna Drabik (PSP w Głowaczowie)

LITERATURA

Grupa wiekowa 6-9 lat: nagrody – Antoni Sikora (PSP w Natolinie), Łukasz Bogumił (PSP w Ryczywole), Damian Wojdat (PSP w Jaroszkach), wyróżnienia – Emilia Olszewska (PSP  w  Ryczywole), Eliza Przybysz (PSP nr 3 w Kozienicach), Zuzanna Deja (PSP w Garbatce – Letnisko (nauczyciel Elżbieta Mazur); Grupa wiekowa 10-12 lat: nagrody – Michał Petkow (PSP nr 1 w Pionkach), Zofia Lewandowska (PSP w Ryczywole), Natalia Chołuj (PSP w Laskach), wyróżnienia – Oliwia Bogumił (PSP w Ryczywole), Kinga Nować (PSP w Kociołkach), Wiktoria Cibor (PSP nr 5 w Pionkach)

PLAKAT

Grupa wiekowa 13-15 lat: nagrody – Aleksandra Dąbrowska, Wiktoria Kuna (obie PG w Jedlni-Letnisko), Magdalena Giemza (PG nr 2 w  Pionkach), Anna Spytek (PG w Garbatce-Letnisko), Adrian Kocyk (PG nr 1 w Kozienicach), wyróżnienia – Katarzyna Szafrańska (PG w Jedlni), Magdalena Kapusta (PG w Jedlni), Monika Cieślińska (PG nr 2 w Kozienicach), Dominik Kuciarski (PG w Jedlni); Grupa wiekowa 16-19 lat: nagroda – Magdalena Gregorczyk (CKZiU w Pionkach), wyróżnienie – Natalia Warchoł (Zespół Szkół w Pionkach)

PREZENTACJA MULTIMEDIALNA

Grupa wiekowa 13-15 lat: nagroda – Klaudia Bogumił (PG w  Świerżach Górnych), wyróżnienia – Kamil Krzysztoszek (PG w Strykowicach Górnych), Marcin Miękus (PG nr 1 w Pionkach), Grupa wiekowa 16-19 lat: wyróżnienie – Sylwia Depo (I LO w Kozienicach)

 TEST WIEDZY

Grupa wiekowa 13-15 lat: nagrody –  Zuzanna Polesiak-Klepacz (PG w Świerżach Górnych), Olga Wróbel (PG w Jedlni), Dominika Wołos (PG nr 1 Kozienicach), Kornelia Malinowska (PG w Suskowoli); wyróżnienia – Adrianna Żuchowska (PG nr 1 w Pionkach), Aleksandra Zawodnik (PG w Strykowicach Górnych), Dawid Banaszkiewicz (PG nr 1 w Kozienicach), Małgorzata Balcerzak (PG w Świerżach Górnych), Sebastian Rębiś (PG nr 1 w Kozienicach), Kamila Mąkosa (PG w Jedlni – Letnisko); Grupa wiekowa 16-19 lat: nagroda– Michał Plaskiewicz (CKZiU w Pionkach), wyróżnienie – Agnieszka Marczyk (Zespół Szkół w Pionkach)

      Spośród 39 szkół uczestniczących w tegorocznej edycji konkursu najlepsze wyniki osiągnęła Publiczna Szkoła Podstawowa w Ryczywole uzyskując 3 nagrody i 4 wyróżnienia indywidualne. W związku z tym jury nagrodziło zaangażowanie uczniów i nauczycieli w konkursie przyznając nagrodę dla szkoły. Dodatkowo przyznano nagrodę specjalną w dziedzinie plastyki i fotografii. Otrzymała ją Zuzanna Ziomek (PSP w Bogucinie).

 

 

 Nagrodę wręcza Pan Robert Belina – Zastępca Dyrektora Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych

 

Nagrodę wręcza Pan Andrzej Piotrowski – przedstawiciel Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego – Delegatura w Radomiu

 

Nagrodę wręcza Pani Bogusława Sołśnia – Dyrektor Oddziału Zamiejscowego w Radomiu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Warszawie

 

 Nagrodę wręcza Pan Mieczysław Kurowski – Naczelnik Wydziału Spraw Terenowych II w Radomiu Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie

 

 Nagrodę wręcza Pan Marek Przedniczek – Prezes Lokalnej Grupy Działania „Puszcza Kozienicka”

 

 Nagrodę wręcza Pan Zbigniew Jamróz – Nadleśniczy Nadleśnictwa Zwoleń

 

Nagrodę wręcza Pani Lidia Zaczyńska – przedstawicielka Nadleśnictwa Kozienice

 

 Nagrodę wręcza Pan Przemysław Grzybek – przedstawiciel Starostwa Powiatowego w Kozienicach

 

Nagrodę wręcza Pan Łukasz Brodziak – Kierownik Zespołu Ochrony Lasu w Radomiu

 

 Nagrodę wręcza Pani Grażyna Dąbkowska – Kierownik Biblioteki Pedagogicznej Filia w Pionkach

 

 W części artystycznej wystąpił Młodzieżowy Zespół Wokalny  działający przy Publicznym Gimnazjum nr 1 w Pionkach pod kierunkiem Pani Ewy Sterczewskiej

    

 

    Jury i organizatorzy XXIII edycji konkursu z cyklu „Moje spotkania  z Puszczą” pt. „30 lat Kozienickiego Parku Krajobrazowego – w harmonii z przyrodą” serdecznie dziękują za udział wszystkim uczestnikom,  gratulują nagrodzonym  i wyróżnionym oraz ich opiekunom.Wyrażamy przekonanie, że kolejne edycje przyczynią się do dalszego poznawania Puszczy Kozienickiej i spotkają się z równie dużym zainteresowaniem.

 

 

 

Organizacja konkursu przyrodniczego „Moje spotkania z Puszczą” w Kozienickim Parku Krajobrazowym w 2013 roku dofinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, w formie dotacji, w kwocie 10 000,00 zł.

www.wfosigw.pl

 

Jednym z przedsięwzięć realizowanym przez Mazowiecki Park Krajobrazowy w roku 2013 był program czynnej ochrony orzesznicy Muscardinus avellanarius.

Orzesznica jest gatunkiem niewielkiego ssaka z rodziny pilchowatych Gliridae (w skład rodziny wchodzą również popielica, koszatka i żołędnica). Osiąga rozmiary myszy, długość ciała ok. 7-9 cm (długość ogona 6-8), umaszczenie żółtaworude, spód ciała jaśniejszy, duże czarne oczy i dość małe zaokrąglone uszy, ale jego rozpoznawczym elementem jest owłosiony ogon bez kity.

 

Prowadzi nocny i przeważnie nadrzewny tryb życia, unika wchodzenia w korony drzew. Zasiedla zróżnicowane siedliska, ale warunkiem jej występowania jest dostępność bazy pokarmowej, którą stanowią nasiona i owoce leśne. Można ją spotkać w gęstych zaroślach, zakrzaczeniach, prześwietlonych lasach, borach świeżych, grądach z gęstym podszytem złożonym z krzewów i roślin zielnych.

Aktywna w sezonie wiosenno-jesiennym, na zimę zapada w hibernację w gnieździe ukrytym pod ziemią. W sezonie buduje kuliste gniazdo w dziuplach, skrzynkach lęgowych dla ptaków, wśród gęstej roślinności podszytu zazwyczaj na wysokości od 1 do 3 metrów.
Realizowane przez Mazowiecki Park Krajobrazowy zadanie zakładało rozwieszenie sztucznych schronień w postaci drewnianych skrzynek lęgowych oraz badanie stopnia ich wykorzystania przez orzesznicę w porównaniu do innych gatunków zwierząt.

W sumie powieszono 150 skrzynek, na pięciu powierzchniach badawczych. Ich wybór opierał się na przypadkowych obserwacjach oraz potencjalnych siedliskach. Kontrole były przeprowadzane raz na 2 tygodnie z jednoczesnym nęceniem za pomocą nasion i orzechów laskowych. W tym czasie notowano wszelkie ślady jej obecności (bezpośrednie obserwacje, zbieranie i oznaczanie pogryzów).

Wyniki prowadzonych kontroli potwierdziły występowanie i wykazały stanowiska tego gatunku na terenie MPK. Orzesznica wykazywała zainteresowanie założeniem w skrzynkach gniazd zarówno rodzinnych jak i dla pojedynczych osobników. Ponadto, prawie przez cały sezon aktywności, odnotowywano regularne odwiedziny w części tych samych budek.

(tekst: Katarzyna Burno)