Kategoria: Aktualności ChPK

Wraz z nadejściem wiosny wraca temat wypalania traw. Jest to zabieg agrotechniczny stosowany w rolnictwie od wielu stuleci w celu użyźnienia gleby i usunięcia chwastów z łąk i pastwisk. Obecnie wiadomo, że wypalanie traw powoduje szereg negatywnych zmian w środowisku.

Ogień niszczy glebę i zabija zamieszkujące ją organizmy. W płomieniach giną również drobne zwierzęta pożyteczne dla środowiska, np. płazy, mrówki, pszczoły i trzmiele. Wypalanie łąk powoduje również niszczenie miejsc lęgowych licznych ptaków gniazdujących na ziemi oraz wśród krzewów. Proceder ten oddziałuje negatywnie nie tylko na przyrodę ale też stanowi niebezpieczeństwo dla ludzi. Dym towarzyszący wypalaniu może powodować utrudnienia drogowe i kolizje. Ponad to wypalanie traw niesie za sobą duże prawdopodobieństwo pożaru pobliskich osiedli ludzkich. Akcje gaszenia pożaru pociągają za sobą nakłady finansowe, które mogłyby być wykorzystane do innych celów, a Straż Pożarna wzywana często do gaszenia wypalanych traw może nie dotrzeć na czas do innych wezwań.

Apelujemy o zaniechanie tego szkodliwego procederu. Jest to szczególnie ważne na terenach cennych przyrodniczo, gdzie występują rzadkie i chronione gatunki roślin i zwierząt. Wypalanie traw w obszarze Parku Krajobrazowego może spowodować nieodwracalne straty w lokalnym środowisku oraz bioróżnorodności chronionego obszaru. Jest to również zabieg rolniczy niezgodny z prawem. Wypalanie traw na łąkach, pastwiskach i nieużytkach jest na terenie Polski jest zabronione. Regulowane jest to m.in. przez Ustawę o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U. 2023 poz. 1336 z późn. zm.) W myśl tego dokumentu zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów. Kto usuwa roślinność przez wypalanie z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30 000 złotych. W razie ukarania za wykroczenie można orzec obowiązek przywrócenia do stanu poprzedniego.

Zgodnie z kodeksem wykroczeń (Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Dz.U. 2023 poz. 2119 z późn. zm.) działania które mogą spowodować pożar podlegają m.in. karze aresztu lub grzywny. Zapisy kodeksu karnego (Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Dz.U. 2024 poz. 17 z późn. zm.) informują, że kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać mi.in. pożaru podlega każe pozbawienia wolności do 10 lat.

Miejsca, gdzie często dochodzi do wypalania traw lub też innych zdarzeń niezgodnych z prawem można zgłaszać poprzez Krajową Mapę Zagrożeń Bezpieczeństwa. Na terenie Chojnowskiego Parku takim miejscem są z pewnością Łąki Soleckie, które są obszarem Natura 2000, gdzie co roku dochodzi do zaprószeń ognia.

Pamiętajmy, nie bądźmy obojętni, gdy ktoś wypala łąki. WIDZISZ POŻAR – ALARMUJ. Wystarczy, że zadzwonisz pod numer alarmowy 112.

Fot. K. Kozłowska/arch. MZPK

Kumak nizinny jest malutkim, ciemno ubarwionym płazem, który znany jest ze swojego charakterystycznego głosu godowego. Jest to melancholijny śpiew, który czasem można usłyszeć jako tło dźwiękowe w filmach.

Kumak nizinny, jak sama nazwa wskazuje zamieszkuje tereny nizinne naszego kraju, zwykle nie przekraczając wysokości 400 m n.p.m. W górach występuje inny gatunek – kumak górski. Około 100 lat temu kumak nizinny znany był pod uroczą nazwą: kumka ognista. Pochodziła ona zapewne od żółtopomarańczowego ubarwienia plam na brzusznej stronie ciała tego płaza. Wierzchnia strona ciała ubarwiona jest ciemnozielono i ciemnobrązowo. Kumak może dostosowywać swoją barwę zależnie od tego, jakie kolory przeważają w zbiorniku wodnym w którym przebywa.

Charakterystyczny jest kształt źrenicy oka kumaka. Opisywany jest on jako trójkątny lub sercowaty (może przypominać jedno lub drugie zależnie od padającego oświetlenia).

Tak samo jak wszystkie inne krajowe płazy kumaki nizinne na wiosnę migrują do zbiorników wodnych w celu odbycia godów. Nie pokonują one dużych odległości, jest to przeważnie kilkaset metrów. W przeciwieństwie do np. ropuchy szarej, kumak większość czasu spędza w wodzie. Płaz ten na ląd udaje się w okresie jesienno-zimowym lub jeśli zbiornik w którym przebywa wyschnie.

Kumaki można napotkać wiosną, wieczorami, podczas migracji do zbiorników. Wtedy też część z nich ginie np. pod kołami samochodów i rowerów lub rozdeptana przez ludzi.

Napotkany kumak może zaprezentować nam tzw. refleks lub odruch kumaka, czyli reakcję obronną która ma odstraszyć drapieżniki. Kumak wygina łukowato ciało pokazując jego spodnią stronę z pomarańczowymi plamami, które mają informować o tym, że zwierze jest trujące. Takie zachowanie może też spowodować zaskoczenie drapieżnika i go zniechęcić. Obserwowane były też kumaki które odwracały się brzuchem do góry prezentując w całej okazałości pomarańczowe plamy.

Kumaki zasiedlają najróżniejsze typy zbiorników, jednak wyraźnie preferują te o płytkiej, szybko nagrzewającej się wodzie, jak śródleśne oczka wodna lub rozlewiska na łąkach. Lubią zasiedlać nowo powstałe zbiorniki, dzięki czemu mogą rozprzestrzeniać się na kolejne obszary, nawet w ciągu jednego sezonu rozrodczego.

Po dotarciu do zbiornika wodnego kumaki rozpoczynają gody gdy woda odpowiednio się nagrzeje, czyli najczęściej w kwietniu. Gody mogą trwać długo, nawet do lipca. Kumaki najchętniej odzywają się po opadach deszczu.

Samce kumaków wydają głos godowy unosząc się na powierzchni wody. Ich głos jest opisywany jako rytmiczne „kum kum”, „um um” lub „uhm uhm”. Można go usłyszeć z odległości kilkunastu do kilkudziesięciu metrów.

Kumaki nie posiadają rezonatorów, jak np. żaby zielone. Tę rolę spełniają u nich płuca. Samiec kumaka nabiera powietrza do płuc i jamy gębowej, co nadaje mu wygląd przypominający balonik. W wyniku kurczenia ścian jamy gębowej wydawany jest głos. Rozdęte, drgające ciało kumaka powoduje powstawanie fal widocznych na powierzchni wody.

Kumaki „śpiewają” zarówno w dzień jak i w nocy, o ile woda jest odpowiednio nagrzana. Najliczniejsze chóry można usłyszeć wieczorami, czyli wtedy kiedy woda jest najcieplejsza po całym dniu.

Głos kumaka ma zwabić samicę ale też wyznacza jego rewir w zbiorniku. Najczęściej samce nie zbliżają się do siebie na więcej niż  odległość 1 metra. Czasem zdarza się że dwa samce spotkają się jednak wtedy jeden może uznać drugiego za samicę i próbować go złapać w uścisk godowy (tzw. ampleksus).

Samice składają jaja kilka tygodni po kilku tygodniach od dotarcia do zbiornika wodnego. Są to niewielkie pakiety, od kilku do kilkudziesięciu, przyklejane do podwodnej roślinności. Jedna samica składa łącznie do 300 jaj. Latem i na początku jesieni młode kumaki opuszczają zbiorniki wodne, jednak pozostają w ich okolicy. W kolejnym roku również migrują do zbiorników, jednak nie są gotowe jeszcze do odbycia godów i spędzają ten czas wśród roślinności na płyciznach zbiornika. Na jesieni w miejscach występowania kumaków można je obserwować jak gromadzą się w kałużach.

Kumak objęty jest ochroną ścisłą, a do tego jest chroniony na szczeblu Europejskim jako wymieniony w II i IV załączniku do Dyrektywy Siedliskowej.

W Polsce głównymi zagrożeniami dla populacji kumaka jest utrata miejsc rozrodu szczególnie na terenach rolniczych i w okolicach miast poprzez zanieczyszczanie i zaśmiecanie zbiorników, obniżanie poziomu wód i regulację rzek.

W Chojnowskim Parku Krajobrazowym znajduje się cenne, rozległe stanowisko kumaka nizinnego. Jest to obszar Natura 2000 Stawy w Żabieńcu. Kumaki godują tu zarówno w stawach rybnych, jak i śródleśnych oczkach otaczających duże zbiorniki.

W miniony weekend, tuż przed świętami odbyła się druga „Akcja Żaba” na Gościńcu Wareckim podczas której wolontariusze pomagali płazom przekroczyć bezpiecznie drogę. W związku z wysokimi temperaturami w weekend płazy kontynuowały swoją wędrówkę do zbiorników w celu odbycia godów. Niestety w ciepły, pogodny weekend ruch na Gościńcu również jest bardzo duży.

Podobnie jak na początku marca większość zaobserwowanych płazów były to ropuchy szare, wtedy było to 83%, a w ubiegły weekend 75%. Widać, że rozpoczęła się migracja grzebiuszki ziemnej, która najliczniej pojawiła się około godzinę po zapadnięciu zmroku. Z żab najliczniej obserwowaliśmy młode żaby brunatne. Zdecydowanie migracja płazów była intensywniejsza niż na początku miesiąca. Wówczas naliczyliśmy przez trzy dni łącznie 71 osobników płazów, a podczas ubiegłego piątku i soboty aż 344.

Zdecydowanie więcej przejazdów samochodów naliczyliśmy w sobotę. Choć w piątek również dużo samochodów przemieszczało się po drodze w ciągu całego dnia. W sobotę naliczyliśmy prawie 90 przejazdów, zważając na to, że płazy przenoszone przez 3 godziny, daje to w przybliżeniu jeden samochód na 2 minuty. Widać, że szczególnie w sobotę nasze działania pozwoliły na uratowanie wielu płazów, bo pomimo intensywnego ruchu widzieliśmy bardzo niewiele płazów które straciły życie podczas naszego dyżuru.

Bardzo dziękujemy wolontariuszom którzy zdecydowali się spędzić przedświąteczny czas pomagając płazom dotrzeć bezpiecznie do zbiorników wodnych!

W sobotę 23 marca w Inspiratorium Centrum Kultury w Piasecznie odbył się wykład i warsztaty fotograficzne na temat technik fotografii przyrodniczej i etyki w tej fotografii. Po wykładzie pracownik Chojnowskiego Parku Krajobrazowego oglądał i oceniał przyniesione przez uczestników zdjęcia i w miarę potrzeby udzielał praktycznych wskazówek jak można je uczynić lepszymi.

Szanowni Państwo

Zamieszczamy materiały do nauki do finałowego etapu konkursu „Mieszkańcy dziupli, budek lęgowych i nor w Lasach Chojnowskich”

Finał konkursu odbędzie się w Centrum Edukacji Multimedialnej w Piasecznie, przy ul. Jana Pawła II 55 w dniu 28 maja 2024.

Egzamin dla młodszej grupy wiekowej rozpocznie się o godzinie 9.00, dla starszej o godzinie 11.15. Ze względów organizacyjnych prosimy o przybycie najpóźniej z 15 minutowym wyprzedzeniem.

Egzamin składać się będzie z testu wiedzy który obejmuje całość materiału z I i II etapu, oraz rozpoznawania głosów zwierząt z I  i II etapu, oraz rozpoznawania gatunków z I i II etapu ze zdjęć.

Materiały do nauki: (żeby odsłuchać głosy należy najpierw pobrać pliki).

Mieszkańcy dziupli, budek lęgowych i nor w Lasach Chojnowskich ETAP II klasy IV-VI

Mieszkańcy dziupli, budek lęgowych i nor w Lasach Chojnowskich ETAP II klasy VII-VIII

Dźwięki Grupa I, klasy IV -VI

Dźwięki Grupa II klasy VII -VII

W dniu 15 marca 2024 w Żabieńcu odbył się etap parkowy kolejnej już XXIII edycji konkursu Poznaj Parki Krajobrazowe Polski., organizowany w tym roku pod hasłem „ssaki Polski”. Wzięły w nim udział drużyny w 5 szkół położonych w gminach położonych w obrębie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego.  Konkurs składał się z testu wiedzy i rozpoznawania gatunków ssaków  ze zdjęć. Wyniki prezentują się następująco:

1 miejsce: SP w Złotokłosie w składzie:

Dorota Witkowska, Jerzy Miaczyński, Laura Anastazja Komorek, występująca pod opieką nauczycielki p. Jadwigi Strzelczyk.

2 miejsce: SP nr 5 w Piasecznie w składzie:

Kuba Śmiałek, Hanna Sowa, Maja Studniarek, występująca pod opieka nauczycielki p. Anny Chełchowskiej.

3 miejsce: SP w Prażmowie w składzie:

Bartek Szelkowski, Weronika Zając, Maja Wężyńska, występująca pod opieką nauczycielki p. Doroty Pały. Maja Wężyńska zdobyła wyróżnienie specjalne dla osoby z największą indywidualną ilością punktów.

4 miejsce: SP nr 72 w Piasecznie w składzie:

Pola Escaffre, Marta Paszyńska, Benedykt Rybczyński, występująca pod opieką nauczycielki p. Doroty Strzyżewskiej.

5. miejsce: SP w Coniewie w składzie: Amelia Gwardys, Adam Widłak, występująca pod opieką nauczycielki p. Haliny Kłosiewicz. Niestety z powodu choroby jednego z uczestników drużyna wystąpiła w niepełnym składzie, co bardzo zmniejszyło jej szanse.

Po konkursie nastąpił niewielki poczęstunek dla uczestników i rozdanie nagród. Impreza zakończyła się wspólnym zdjęciem.

W sobotę 16 marca odbyły się wiosenne porządki w Chojnowskim Parku Krajobrazowym. Wraz z wolontariuszami posprzątaliśmy najbardziej uczęszczany turystycznie obszar – okolice Zimnych Dołów oraz tereny leśne przy Gościńcu Wareckim od Zimnych Dołów od ul. Głównej w Żabieńcu. Śmieci zbierały osoby w każdym wieku! Pragniemy szczególnie podziękować przedstawicielkom Eko-Babek, które pomimo licznych obowiązków przybyły na sprzątanie. Dziękujemy również szczególnie młodej osobie, która dołączyła się do sprzątania spontanicznie, podczas spaceru Gościńcem. W efekcie wspólnie zebraliśmy ponad 20 worków śmieci! Zebrane odpady zostały zabrane przez pracowników Nadleśnictwa Chojnów. Bardzo dziękujemy Panu Januszowi Callowi z Leśnictwa Chojnów za współpracę przy organizacji akcji!

Mamy nadzieję, że dzięki naszej akcji uratowaliśmy choć kilka żyć owadów, płazów lub ptaków! W związku z nadejściem wiosny przyszli ptasi rodzice już zaczynają budować gniazda. Wykorzystują do tego wszelkie dostępne materiały w tym sznurki i siatki. Pisklęta mogą zaplątać się w te tworzywa, co prowadzi m.in. do obumarcia kończyn, a w efekcie do śmierci. Wykorzystanie plastikowej folii do budowy gniazda może doprowadzić z kolei do utonięcia młodych po opadach deszczu. Więcej na ten temat można przeczytać tutaj.

Najwięcej odpadów znaleźliśmy na wjeździe do lasu. Wśród odpadów zdecydowanie przeważały szklane butelki po alkoholu, ale nie zabrakło również bardziej nietypowych śmieci, jak plastikowe kwiaty, ceramiczne talerze i kafle oraz wyciskacz do cytryn. Przy jednej z wiat na Zimnych Dołach czekało na nas trudne i pracochłonne zajęcie – zbiór foliowych konfetti, które pozostały zapewne po jakiejś uroczystości urodzinowej. Nie wszystkie śmieci zostały w lesie pozostawione niedawno. Przy wieży widokowej przewróciło się drzewo odsłaniając pozostawione przy jego korzeniach wiele lat temu śmieci. Znalazły się tu np. plastikowe zakrętki i foliowe opakowania produktów które już są niedostępne od dawna na naszym rynku. Pokazuje to, jak długo śmieci z nami pozostają i że zakopane wcale nie znikają na zawsze!

Sprzątanie zakończyło się po ponad czterech godzinach, w samą porę, bo zaraz spadł ulewny deszcz. Po nim jednak pojawiła się piękna, podwójna tęcza!

Zdjęcia w galerii: K. Kozłowska/arch. MZPK

Zdjęcie w miniaturce: P. Pietrzak/arch. MZPK

W miniony piątek w Centrum Kultury w Piasecznie, z okazji 50-lecia tej instytucji, odbyła się pierwsza Gala Kultury. Zaproszeni goście mogli posłuchać utworów muzycznych związanych z Piasecznem twórców i wykonawców.

Osoby związane z Centrum i instytucje z nim współpracujące zostały wyróżnione pięknymi podarunkami: różą oraz unikalną grafiką.

Pracownicy Chojnowskiego Parku Krajobrazowego bardzo dziękują Centrum Kultury za wyróżnienie. Nasze instytucje łączy ochrona na wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych. Współpracujemy przy działaniach edukacyjnych – spacerach przyrodniczych o różnorodnej tematyce.

Dziękujemy za dotychczasową współpracę i liczymy na więcej!